محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام امشب ۹ مرداد ماه با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به بررسی وعده‌های بی‌عمل اروپا تا تقویت راهبرد نگاه به شرق پرداخت.
وی در ابتدا با اشاره به سفر هیأت چینی به تهران گفت: سونگ تائو بنا به دعوت مجمع تشخیص مصلحت نظام با یک هیأتی به ایران آمده بودند، ایشان وزیر امور بین الملل حزب حاکم چین و از افراد عالی‌رتبه چین محسوب می‌شوند و مستقیم با کمیته مرکزی چین ـ که تصمیمات اصلی و راهبردی در آنجا گرفته می‌شود ـ ارتباط مستقیمی دارد.
وی با اشاره به پنجمین سفر هیأت‌های چینی به ایران طی ده سال اخیر افزود: در مقابل ایران نیز ۱۱ هیأت به چین فرستاده است که آخرین هیأت ایرانی به سرپرستی حداد عادل در دو سه ماه گذشته بود، لذا مجمع تشخیص با هیأت عالی حزب کمونیست چین رابطه و سابقه درازمدتی دارد، که یکی از سه قدرت اصلی اداره چین محسوب می‌شود؛ چین سه رکن حزب حاکم، دولت و ارتش را دارد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه حزب کمونیست چین، حدود ده سالی است که با ما ارتباط دارد ادامه داد: هیأتی که اخیرا به ایران آمده، کاملا سطح بالا و راهبردی است که برای تعمیق و گسترش روابط ایران و چین عازم تهران شده است.
وی با اشاره به اینکه رابطه راهبردی با رابطه تاکتیکی تفاوت دارد، خاطرنشان کرد: در رابطه تاکتیکی، جلساتی درباره موضوع خاصی برگزار می‌شود که در نهایت توافقاتی حاصل نمی‌شود؛ لذا موضوع معین است و همه جانبه نیست و معمولا کوتاه مدت است. از زمانی که این هیأت به تهران آمد و با رئیس جمهور بحث کردند و بیانیه اقدام مشترک راهبردی نوشتند، جمهوری اسلامی وارد فاز جدیدی از روابط خود با چین شده است.
رضایی با اشاره به پیام رهبر انقلاب به رهبر چین تصریح کرد: ما در برنامه ۲۵ ساله با چین کار می‌کنیم، به طوری که هم با ارتش و هم با حزب کمونیست و هم با دولت چین وارد سطح جدیدی از روابط به صورت دراز مدت شده‌ایم؛ لذا مسائل حیاتی و استراتژیک را در مسائل سیاسی و اقتصادی و سایر مسائل دنبال می‌کنیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه در این سفر چند مسأله مهم شکل گرفت و چند دستاورد مهم داشتیم ادامه داد: مجلس، دولت و مجمع دیدگاه واحدی در رابطه با چین داشت؛ بنابراین، همان اصولی را که با آنها صحبت کردیم آقای ظریف و جهانگیری نیز صحبت کردند. قبلا ابهامی در رابطه با چین به وجود آمده بود که انگار وحدت رویه وجود ندارد. یکی از دستاورد‌های مهم سفر این هیأت به ایران این بود که برای چین ثابت شد همه مسئولان کشوری، دید واحدی در ارتباط با چین دارند و خواهان گسترش راهبردی روابط ایران و چین هستند.
وی با اشاره به اینکه رابطه ایران با چین از منافع متقابل برخوردار است، به طوری که ظرفیت‌های بسیار زیادی وجود دارد که از بالقوه می‌تواند به بالفعل تبدیل شود، افزود: با وجود تحریم‌های اقتصادی در سال گذشته، ۳۷ میلیارد دلار مبادلات ما با چین بود. چین شریک اول تجاری ایران است، ولی تا ۲۰۰ میلیارد دلار هم به راحتی میتوانیم با چینی‌ها صادرات و واردات داشته باشیم. این کشور همچنین حدود ۴۷۰ میلیارد دلار صادرات با آمریکا و به همین حد نیز صادرات با اروپا دارد. کل صادرات چین نزدیک ۲ هزار میلیارد دلار است، ۳ هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد؛ پس یک اقیانوس عظیمی از اقتصاد را جمهوری اسلامی با چین می‌تواند در بعد اقتصادی در پیش بگیرد.
رضایی با اشاره به اینکه رابطه راهبردی ما با چین سرعت بیشتر می‌تواند بگیرد افزود: ما با یکدیگر منافع متقابل داریم. ایران و منطقه کانون انرژی جهان است و چین به شدت نیازمند نفت گاز و انرژی است و ما به پیشرفت‌های تکنولوژیک چین که راحت‌تر از اروپا و آمریکا به دست ما می‌رسد نیازمندیم؛ بنابراین، منافع متقابل زیادی با یکدیگر داریم. با مسئولان چینی صحبت کردیم تا جلوی کالا‌های کم کیفیت چینی گرفته شود، زیرا در ایران یکسری رانت‌خوارانی هستند که به جای این که کالا‌های مدرن چینی را به ایران بیاورند، این کالا‌ها را وارد کشور می‌کنند و از سوی دیگر بازرگانانی در چین هستند که آنها هم بیشتر تمایل دارند تا کالا‌های کم کیفیت را وارد ایران کنند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه باید کالا‌های مرغوب به سمت ایران بیاید، اظهار کرد: یکی از شعار‌های اصلی انقلاب، نه شرقی نه غربی است؛ لذا منظور شرق انحصار طلب و انحصارگری مانند شوروی و غرب انحصارگری مانند آمریکاست و بنابراین، وقتی می‌گوییم نه شرقی و نه غربی یعنی نفی استعمارگری و انحصارگری شرقی‌ها و غربی ها.
وی با اشاره به اینکه نگاه به شرق برای ما مهم‌تر است، گفت: به تعبیر مقام معظم رهبری، غربی‌ها و اروپایی‌ها همیشه به عنوان استاد و شاگرد و یا به عنوان بزرگتر و کوچکتر به ما می‌نگرند، ولی در شرق به ما چنین نگاهی وجود ندارد. در کشور‌های شرقی حتی در ژاپن و چین چنین نگاه بالا به پایین وجود ندارد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه فرهنگ و تاریخ تمدنی ما با شرق ارتباط نزدیکی دارد افزود:زمینه همکاری‌های ما با شرق کاملا بیشتر است، بنابراین ما به نگاه به شرق بیشتر اهمیت می‌دهیم، ولی اصولاً اساس سیاست خارجی ما استقلال است. ما به دنبال منافع برابر و تعاملات برابر و استفاده از پیشرفت‌های جهانی هستیم؛ استقلال به معنای بستن درب‌ها و یا زندانی کردن در چارچوب مرز‌ها نیست.
رضایی با اشاره به اینکه استقلال یعنی از دخالت بیگانگان جلوگیری می‌کنیم، ادامه داد: نباید کسی اراده خود را بر ما تحمیل کند. ما خودمان باید تصمیم گیرنده باشیم که می خواهیم چه کاری انجام دهیم یا انجام ندهیم؛ بنابراین رابطه داشتن یا نداشتن فرع بر نحوه تصمیم‌گیری ماست.
وی با اشاره به اینکه عده ای در کشور ما طرفدار آزادی در داخل، ولی نوکری در خارج هستند، گفت: این نمی‌شود استقلال، چون نوعی آزادی است. چرا ما به آزادی در داخل کشور فکر می‌کنیم، ولی می‌گوییم، چون آمریکا و اروپا بزرگ است و ما عقب مانده هستیم اینجا باید دنباله رو آمریکا باشیم این موضوع سازگاری ندارد. نمی‌توان آزادی را محدود کرد ما در داخل برایمان آزادی مهم است لذا در روابط بین الملل آزادی برایمان با اهمیت است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: نمی‌شود یک عده در داخل کلمه آزادی را بگویند، ولی خواهان این باشند که باید دنباله رو آمریکا هم باشیم و یا اینکه باید پشت سر اروپا حرکت کنیم. این موضوع به این معناست که آزادی در یک جا بله و در جای دیگر آزادی نباید باشد، استقلال یعنی آزادی عمل در روابط بین الملل؛ لذا همان گونه که آزادی در داخل یک ارزش و اصل انقلابی است، آزادی در روابط بین الملل هم نیز مهم است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به نگاه به روسیه افزود: ما، روسیه، چین و ترکیه در یک جبهه تحریمی قرار گرفته ایم. آمریکا، ایران، روسیه و چین را به عنوان دشمنان خود تحریم کرده است. ما به دنبال نقاط مشترک با این سه کشور هستیم تا به یکدیگر نزدیک شویم. به دلیل تجربه تاریخی که از روابط بین الملل داریم با احتیاط حرکت می‌کنیم. ما به دنبال برنامه راهبردی با روس‌ها هم نیز هستیم، اما مورد به مورد عمل می‌کنیم. در مورد سوریه چنین مسأله‌ای اتفاق افتاد، به طوری که در کنار هم قرار گرفتیم و یک اقدام راهبردی بین ما و روس‌ها در سوریه صورت گرفت و دولت سوریه از ما تقاضا کرد. تا الان به خوبی توانستیم با یکدیگر کار کنیم و امنیت را به سوریه برگرداندیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه باشگاه تحریمی‌ها ایده خوبی است که می تواند ما را دور هم جمع کند گفت: ایران، روسیه، چین و ترکیه و برخی از کشور‌های دیگر جمعیت قابل توجهی هستند که می‌توانند ائتلاف بزرگی باشند.
وی با اشاره به بحث تحریمی‌ها و تعرفه ای‌ها گفت: ترامپ به اندازه کافی برای آمریکا مشکل درست کرده است؛ لذا باید چند باشگاه درست شود تا دیگر کسی کنار آمریکا نباشد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه اروپایی‌ها خطای بزرگی کردند، گفت: آمریکایی‌ها دو خطا کردند؛ یکی اینکه از برجام خارج شدند و دیگر آنکه ما را تحریم کردند، اما اروپایی‌ها یک خطای بزرگ کردند و آن این است که به تعهدات خود عمل نکردند و بعد به ما می‌گویند، شما تندروی نکنید و از برجام خارج نشوید. باید بدانند ما به زودی گام سوم را به سمت منافع خود برمی‌داریم.
رضایی ادامه داد: اروپایی‌ها باید هزینه تشدید نشدن ما را بدهند، اما این کار را نمی‌کنند. رهبر معظم انقلاب به دولت وقت دادند با اروپایی‌ها صحبت کنند تا آنها به تعهدات خود عمل کنند، اما آنها عمل نکردند و از کسی دنباله روی کردند که امضای شش کشور را زیر پا گذاشته و از تعهدات خود بیرون آمده و بعد به ما می‌گویند تندروی نکنید.
وی تصریح کرد: جدیدا مکرون پیشنهاد داده که آمریکا ۵۰ درصد فروش نفت را آزاد کند. باید گفت این پیشنهاد بدتر از برجام است. ما برجام را با ۹ شرط پذیرفتیم. این پیشنهاد منطقی و عقلانیتی ندارد و فقط زمان کشی است. این یک فریب دوم است که در حال اجراست.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: خوشبختانه دولت و مجلس مصمم هستند که تصمیم واحدی بگیرند. ما برنامه ریختیم که گام به گام از تعهدات خود در برجام عبور کنیم، اما فریب آنها این است که آنها سر ما را به وعده‌های تو خالی گرم کنند. اگر آمریکا ۵۰ درصد فروش نفت را آزاد اروپا هم باید کاری انجام دهد و به تعهدات خود عمل کند.
رضایی خاطرنشان کرد: آنها می‌خواهند مذاکره بین ایران و آمریکا را برقرار کنند. فرانسه با آمریکا توافق و ترامپ آنها را فعال کرده و این کشور به دلیل منافع مشترک دنبال واسطه‌گری و ایفای نقش دلالی است، اما امروز مرکل جواب دندان‌شکنی به ترامپ داد که ما در مسأله تنگه هرمز کنار آمریکا نیستیم.
وی با تأکید بر ابنکه اروپایی‌ها باید به تمام تعهدات خود عمل کنند، گفت: باید بانک‌های ما در اروپا فعال شوند و نفت ما را بخرند. اینستکس باید شامل تمام تعهدات اروپایی باشد، نه اینکه فقط یک میلیارد دلار مبادله شود. اگر مشکل بانک‌ها حل نشود، ما سر حرف خود هستیم و به تعهدات خود دیگر عمل نمی‌کنیم. باید تمام تعهدات بانکی، پتروشیمی و خرید و فروش نفت عملیاتی شود.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: اگر اروپا در شرایط فعلی به تعهدات خود عمل نکند، ممکن است بعد از عبور ما از تعهدات دیگر به برجام برنگردیم؛ یعنی ممکن است نظام تصمیم جدیدی بگیرد. اروپا باید تا شهریور ماه به تعهدات خود عمل کند اینکه اروپایی‌ها بعد از شکست ترامپ به برجام برگردند، معلوم نیست ایران دوباره به آن برگردد و احتمالا اجازه داده نخواهد شد تا ایران به برجام برگردد. آنها باید سریع تر تصمیم بگیرند و ما اجازه وقت‌کشی نمی‌دهیم.
رضایی با اشاره به حوادث زنجیره‌ای ماه‌های اخیر گفت: آمریکا وارد حریم دریایی ما شد. ما به آنها هشدار دادیم، اما آنها گوش نکردند و سند هشدار‌های ما موجود است. وقتی پهپاد نظامی جاسوسی روی آب‌های دریایی ما به اخطار ما توجه نمی‌کند، ما باید آن را سرنگون می‌کردیم.
وی ادامه داد: در زمینه کشتی آنها کشتی ما را سرقت کردند، ولی فکر می‌کردند ما دست روی دست می‌گذاریم، اما ما خلیج فارس را رصد کردیم یک کشتی انگلیسی مشاهده کردیم که به جای اینکه از مدخل ورودی تنگه هرمز وارد شود، از آبراه خروجی وارد شد. نیرو‌های ما بلافاصله هشدار دادند، اما این کشتی به هر دلیلی گوش نکرد و پاسداران دریایی بر اساس حکم سازمان بنادر این کشتی را به ساحل آوردند. ما از آنها می‌پرسیم چرا دزدی دریایی و تخلف می‌کنید؟
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ما امروز در مقاومت فعال هستیم، گفت: اگر حادثه‌ای اتفاق می‌افتد، مثل گذشته دیگر زیرچشمی رد نمی‌کنیم؛ یعنی اگر موشکی بزنند، ما هم وشک می‌زنیم. مقاومت فعال برای جلوگیری از جنگ است. مطمئنیم اگر پاسخ ندهیم، آنها دفعه بعد حمله می‌کنند. خوشبختانه مقاومت فعال جواب داده و امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس به وجود آمده است.
رضایی با اشاره به اینکه اتفاق بزرگی در امسال افتاد و رسانه‌ها کمتر به آن توجه کردند، تصریح کرد: ظهور و عینیت یافتن قدرت دفاعی ایران در مقابل آمریکا در ماه‌های اخیر بروز یافته است. یکی از دلایلی که سال گذشته ارز بالا رفت، آمدن ناو‌های آمریکا در خلیج فارس بود، اما امسال با زدن پهپاد آمریکایی و گرفتن کشتی انگلیسی مردم جهان فهمیدند ایران قدرت دفاع از خود را در برابر آمریکا دارد و این از مهمترین رویداد‌های تاریخ ایران است که برابری خود در دفاع در برابر آمریکا را نشان داد.
وی خاطرنشان کرد: ایران با یک موشک مهمترین موشک آمریکا را زد. بعد از آن جلسه‌ای در آمریکا برگزار شد و مشاوران به او گفتند اگر به ایران حمله کنی، تمام منافع آمریکا در منطقه در معرض خطر قرار می‌گیرد و ترامپ نظر مشاوران انتخاباتی خود را بر مشاوران امنیتی ترجیح داد، اما خطای بزرگتری انجام داد و برای حفظ آبروی خود در یک سخنرانی گفت: پهپاد ایرانی را زدیم، اما هرچه گذشت نتوانست حرف خود را اثبات کند. به نظر من، مهمترین رویداد ماه‌های اخیر، آشکار شدن توانایی دفاعی ایران در مقابل قدرتمندترین قدرت نظامی دنیا بود که باعث شد مردم ایران به آینده امیدوار شوند و حتی ثبات اقتصادی ایجاد شود.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در اوایل امسال در جبهه ایران و مقاومت زنجیره تحولات امیدبخش به وجود آمد، گفت: اوایل امسال چند تحول زنجیره‌ای باعث شد، تحولات امیدبخش در جبهه ایران و مقاومت ایجاد شود که امروز این دو به هم بسیار نزدیک هستند.
رضایی تصریح کرد: در جبهه‌ی یمن، انصارالله در اوج قدرت است. ائتلاف سعودی به شدت متزلزل شده است و امارات نیرو‌های خود را از یمن برگردانده و اماراتی‌ها نمی توانند در یمن باشند، چون اگر در خلیج فارس اتفاقی بیفتد آنها فقط همین یک مرز را دارند.
وی ادامه داد: تحول بعدی در خلیج فارس است و آن توانایی ایران است که به ظهور رسیده و متحدین آمریکا را به این نتیجه رسانده که جلوتر از این نمی‌توانند بیایند و بنابراین ائتلافی شکل نخواهد گرفت.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: تحول بعدی معامله بزرگی بود که قرار بود در بحرین منابع این معامله جمع‌آوری شود، اما جمع آوری نشد و ترامپ عملا شکست خورد. در روابط بین الملل هم آمریکا با چین و کره جنوبی به نتیجه نرسید و خوشبختانه امروز ما با دشمنی روبه رو هستیم که رو به افول و در سراشیبی است. اگر آمریکا ببر است ما قطعا این ببر را در قفس می‌کنیم و درِ آن را محکم می‌بندیم.
رضایی تأکید کرد: ما با تدبیر و اصول الهی و اسلامی با دشمن برخورد کردیم. به دنبال جنگ و درگیری نیستیم و با مقاومت فعال آمریکا را ضعیف می‌کنیم و او را به زانو خواهیم درآورد.
رضایی با اشاره به رفت و آمد هیأت‌های اروپایی به ایران عنوان کرد: در نگاه به شرق معتقدیم که رقابت در چارچوب همکاری باید جایگزین رقابت در چارچوب نزاع و درگیری شود، کشور‌های همکار می‌توانند با هم در چارچوب همکاری رقابت کنند، این مدل جدیدی است که می‌تواند رقابت جایگزین نزاع، جنگ و اسلحه شود که آمریکایی‌ها پرچمدار آن بودند؛ بنابراین، ما با چین و روسیه میتوانیم تفکر و اندیشه جدیدی را درست کنیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به اینکه رهبر چین اخیراً در صحبت‌هایش بر جامعه‌ی انسانی تأکید دارد، گفت: ایشان می‌گویند که باید جامعه انسانی درست کنیم؛ حتی طرح یک جاده یک پهنه و یا یک کمربند را مطرح می‌کنند. جامعه انسانی بر پایه همکاری استوار است. ما این بحث‌ها را قبل از چین در ایران مطرح کردیم، جامعه انسانی که در صحبت‌های مقام معظم رهبری است و ممکن است با جامعه انسانی که رهبر چین می‌گوید از نظر واژه مشترک و از نظر مفهوم تفاوت داشته باشد، اما از نظر مفهوم می‌تواند نقاط مشترک داشته باشد، بحث ما در نگاه به شرق پایه ریزی نظم نوین بین المللی است، ایران می‌خواهد در این نظم نوین بین المللی با نگاه‌ها و رویکرد‌های جدیدی وارد شود و روابط سرمایه داری و استعمارگرایانه و انحصارطلبی که از سوی غرب و آمریکا درست شده را در روابط بین الملل تغییر دهیم.
وی با اشاره به اینکه چین به چنین تفکری در حال نزدیک شدن است گفت: ما از این طرز تفکر چینی‌ها استقبال می‌کنیم اگر روس‌ها هم به این طرز تفکر نزدیک شوند، نیز استقبال می‌کنیم و یا حتی هر کشور دیگری به این تفکر برگردند استقبال خواهیم کرد. مردم فرانسه به این تفکر در حال بازگشتن هستند، اعتراضات روز‌های شنبه پیام‌های آشنایی با ما دارد و یا نهضت والستریت که در آمریکا و هشتصد شهر جهان شکل گرفت، خواهان تغییر در روابط بین المللی و نظام سرمایه داری هستند.
رضایی افزود: شرق می تواند پرچمدار یک نظم بین‌المللی باشد. ما هم میتوانیم سهمی در این نظم داشته باشیم اروپایی‌ها دچار اشتباه هستند، آنها به ما می‌گویند تند نروید و از برجام خارج نشوید. حال بیایند و هزینه این تند نرفتن را بپردازند. آنها به تعهدات خودشان در برجام هم عمل نمی‌کنند.
