یک کارشناس اقتصادی گفت: اتکا به اقتصاد نفتی، بیانضباطی مالیاتی و ایجاد بدهی با دستدرازی دولت به منابع بانکی علل اصلی بروز کسری بودجه هستند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، وحید شقاقی شهری در برنامه تیتر امشب شبکه خبر با ترسیم چارچوبی از مبادلات اقتصادی مبتنی بر درآمدهای نفتی، اظهار داشت: تاکنون دولت با وعدههای شعار محور و با تکیه بر اقتصاد نفتی، مطالبه ایجاد کرده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه اقتصاد در دست دولت است و تنها ۳۰ درصد از درآمد خود را از مالیات تامین کرده است، گفت: اقتصاد ما عملا بخش خصوصی ندارد، از طرفی یک دولت بزرگ با نوسانات نفتی، کسری بودجه ایجاد کرده، چون بر پایه نفت اقدام میکند.
وی افزود: سه محور بیانضباطی مالیات، اتکا به اقتصاد نفتی و ایجاد بدهی با دست درازی دولت به منابع بانکی موجب شده است همیشه دولتها با کسری بودجه و با یک بی انضباطی مالی مواجه باشند.
شقاقی تصریح کرد: نظام پولی و بانک مرکزی در سیاستهای اقتصادی استقلال ندارد. از طرفی وعدهها فقط به دولت منتهی نمیشود و برخی مواقع سه قوه نیز شعارگونه رفتار کرده اند.
وی گفت: استقراض از بانک مرکزی و یا بانکها موجب شده ۱۰ درصد از منابع بانک از طرف بدهیهای دولت بلوکه شود.
شقاقی با بیان اینکه بانکها بیش از ۴۰ درصد از منابع کشور را بلوکه و منجمد میکنند، گفت: این بازیای است که موجب افزایش نرخ سود شده است، چون بی انضباطی مالیاتی دولت موجب افزایش بدهیهای دولت میشود که در انتها دولت را به سمت دراز کردن دست خود به سمت بانک مرکزی سوق میدهد.
وی تصریح کرد: افزایش بازی نرخ سود به افزایش بدهی دولت کشیده میشود و علت اصلی اجرا نشدن بودجه ریزی عملیاتی پایبند نبودن دولتها به آن بوده است.
شقاقی با اشاره به ساختار معیوب اقتصادی کشور و بودجه وابسته به نفت، گفت: نرخ ۲۵ درصدی رشد بدهیهای دولت و بده بستانهای معیوب در چرخه اقتصادی و نظام بانکی، اقتصاد کشور را به سمت جنگ افزایش سود دهی بانکها پیش برده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به ناترازی بانکها و جنگ نرخ سود بین آنها، افزود: همیشه در کشور طرف بدهی واقعی است، اما ۴۰ درصد منابع مالی بلوکه و منجمد است.
وی تصریح کرد: بانکها وارد بازی خطرناکی شده اند، وقتی نقدینگی مسدود یا بلوکه میشود نشاندهنده دست درازی دولت به منابع مالی است؛ بانک در یک پروسه اقتصادی سود حاصل را پس از برداشت کارمزد خود تقسیم میکند در حالی که کل منابع اولیه را به چرخه تولید وارد نکرده است.
شقاقی گفت: دولت پس از ۵ تا ۶ ماه از آذر هر سال روی بودجه کار میکند و در آخر بانک را به عنوان صندوق خود در نظر میگیرد.
وی حل انجماد سیستم بانکی را تنها راه برون رفت از ناترازی سیستم بانکی عنوان کرد و گفت: دولت باید در برابر سیستم بانکی متعهد و خوش حساب باشد.
شقاقی افزود: تاکنون هیچ دولت و مجلسی نتوانسته است نفت را کنار بگذارد و بودجه تاکنون بدون احتساب نفت بسته نشده است.
وی گفت: صدا و سیما مانند پیگیری بازسازی مناطق پس از سیل اخیر، مطالبه کنار گذاشتن نفت از محاسبات بودجه کشور را پیگیری و مطالبه کند.
دولت بانک مرکزی را در اختیار دارد
در ادامه برنامه حیدر مستخدمین حسینی نیز با بیان اینکه دولت و مجلس عامل اصلی کسری بودجه هستند، گفت: افزایش ۴ برابری بودجه دولت در سالهای اخیر و افزایش بدهیها و کسری بودجه به ناچار دست دولت را به سوی بانک مرکزی دراز کرده است.
این کارشناس مسائل پولی و بانکی ادامه داد: برداشت ۳ درصدی از خزانه کشور یا همان تنخواه دولت، انتشار اوراق قرضه از دیگر راههای جبران کسری بودجه است که دولت راه برون رفت از کسری بودجه را در آن میبیند.
مستخدمین حسینی افزود: در کشور ۸۰ درصد مناسبات اقتصادی به دولت ختم میشود و دولت بانک مرکزی را در اختیار دارد در حالیکه در کشورهای غربی استقلال بانک مرکزی حفظ میشود و در مقابل خواستههای دولت مقاومت میکند.
وی گفت: بودجه کشور بسیار سنتی تنظیم میشود و کارایی خاصی ندارد.
مستخدمین حسینی با بیان اینکه بودجه ریزی عملیاتی در جهان از سال ۱۹۵۶ شکل گرفته است، تصریح کرد: در بودجه ریزیها باید عملکرد سال گذشته بودجه و بازخوردهای آن بررسی شود.
وی گفت: رئیس سازمان برنامه و بودجه قول داده است در سال ۹۹ بودجه کشور عملیاتی تنظیم شود.
مستخدمین حسینی درباره تنظیم معکوس بودجه بندی در کشور افزود: در بودجه بندی کشور ابتدا هزینهها چیده میشود و سپس بر اساس اقتصاد نفتی درآمد نفتی تقسیم میشود.
ویی با بیان اینکه اقتصاد خصوصی کشور زیر سوال است، اظهار داشت: از طرفی بدهی بانکها هر ساله افزایش مییابد لذا درآمد حاصل از نفت باید در بخش زیربنایی کشور مصرف شود و مردم را به عنوان بخش خصوصی باید وارد عرصه و بازی کرد.