سفر با هواپیما برای ۲ درصد مردم، ولی یارانه شرکت‌های هواپیمایی از جیب ۹۸ درصد دیگر!

دولت برای جبران بخشی از زیان دهی شرکت‌های هواپیمایی به دلیل پایین نگه داشتن قیمت بلیت هواپیماها، یارانه‌هایی از قبیل یارانه سوخت پرداخت می‌کند. مطابق با گزارش‌های سازمان برنامه و بودجه، دولت در سال گذشته تنها برای سوخت هوایی و سوخت جت به میزان ۸ هزار و ۶۶۱ میلیارد تومان یارانه پنهان پرداخت کرده که رقم قابل توجهی است. این یارانه به شرکت‌های هواپیمایی از جیب ۹۸ درصد از جمعیت ایران پرداخت می‌شود.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در آذر ماه ۱۳۹۴ بود که سازمان هواپیمایی کشوری خبر آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در  ۱۷۰ پرواز داخلی را اعلام کرد. این تصمیم در راستای اجرای بند ب. ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه کشور و با هدف ایجاد رقابت میان شرکت‌های هواپیمایی داخلی و ارتقای خدمات پروازی گرفته شد. در بند ب. ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه آمده بود: "دولت مکلف است تا پایان سال اول برنامه نسبت به متنوع سازی نرخ خدمات حمل و نقل هوایی بار و مسافر اقدام نماید و از ابتدای سال سوم برنامه ضمن آزادسازی کامل نرخ حمل و نقل هوایی، خدمات فرودگاهی و شبکه پروازی، لغو تخفیفات تکلیفی و هرگونه معافیت در زمینه بهره‌برداری از خدمات ناوبری هوایی، فرودگاهی، نشست و برخاست، خدمات پروازی، واگذاری اماکن و سایر موارد مرتبط نسبت به واقعی‌نمودن نرخ آن‌ها اقدام کند.

آیا آزادسازی نرخ حمل و نقل هوایی اجرایی شد؟

در این سال‌ها بار‌ها بند ب. ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه از سوی دولت نقض شده است و دولت سعی نموده تا در نرخ گذاری بلیت هواپیما دخالت کند و برای این نرخ گذاری کف و سقف تعیین می‌شود. آخرین بار دخالت دولت در نرخ گذاری بلیت هواپیما به شهریور ماه سال جاری بازمی‌گردد.

در تیر ماه سال جاری بود که جدول دامنه نرخ بلیت پرواز‌های داخلی خطوط هوایی کشور از سوی شانزده شرکت هواپیمایی داخلی تصویب و اعلام شد. پس از اعلام این جدول، اعتراضات بسیاری به آن صورت گرفت از جمله آن که محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در دوازدهم شهریور ماه سال جاری طی مصاحبه‌ای گفت: با تخلف و گران‌فروشی بلیت هواپیما برخورد می‌کنیم، چون پایه قیمت بلیت‌ها نرخ‌های آذرماه سال ۱۳۹۷ است و اگر کسی غیر از این نرخ‌ها بلیت فروخته است، مرتکب تخلف شده است و خریداران باید از آن‌ها شکایت کنند تا شرکت متخلف را جریمه کنیم.

همین فشار‌ها و تهدیدات باعث شد تا سرانجام مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در چهاردهم شهریور ماه سال جاری طی مصاحبه‌ای از کاهش حدود ۱۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما به صورت میانگین از ۲۱ شهریور ماه خبر دهد.

بررسی ابلاغیه اخیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی نشان می‌دهد، این انجمن نرخ بلیت برای ۱۹۳ مسیر داخلی را تعیین کرده است. کف قیمت در این ابلاغیه ۱۷۳ هزار و ۴۰۰ تومان که بیشتر مربوط به مسیر‌های کوتاه پروازی است و سقف قیمت یک میلیون و ۴۹ هزار و ۶۰۰ تومان می‌باشد که مربوط به مسیر مشهد ـ ماهشهر  است.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی طی مصاحبه دیگری در ۲۱ شهریور ماه اعلام کرده است: با توجه به پایین آمدن نرخ ارز و ثبات آن در ماه‌های گذشته، تصمیم گرفتیم نرخ بلیت هواپیما را نیز کاهش دهیم که این اتفاق از امروز (۲۱ شهریورماه) افتاده است و حدود ۶۰ مسیر پروازی پرتردد داخلی، نرخ بلیت هواپیمای جدید حتی از نرخ‌های آذرماه هم پایین‌تر است.

دخالت دولت در نرخ‌گذاری بلیت هواپیما برای حمایت از ۲ درصد جمعیت

اما شاید برای بسیاری این پرسش مطرح شده باشد که چند درصد از مردم ایران با افزایش سرسام آور قیمت بلیت هواپیما‌ها در سال‌های اخیر، می‌توانند از حمل و نقل هوایی جهت جابجایی استفاده کنند؟

رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور در سیزدهم شهریور ماه سال جاری طی مصاحبه‌ای گفت: هم اکنون تنها ۲ تا ۲.۵ درصد مردم ایران از سیستم حمل و نقل هوایی استفاده می‌کنند؛ بنابراین، با توجه به این صحبت‌های سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور می‌توان گفت: در حالی دولت برای تعیین نرخ بلیت هواپیما‌ها ورود کرده است که تنها ۲ تا ۲.۵ درصد مردم از سیستم حمل و نقل هوایی استفاده می‌کنند.

دخالت دولت در نرخ گذاری بلیت هواپیما چه تأثیری بر شرکت‌های هواپیمایی دارد؟

اصلی‌ترین منبع درآمد شرکت‌های هواپیمایی، قیمت بلیت و فروش آن است، در حالی که قیمت بلیت باید به مانند همه کشور‌های دنیا بر اساس شرایط عرضه و تقاضا تعیین شود، دولت برای راضی نگه داشتن ۲ تا ۲.۵ درصد از مردمی که از حمل و نقل هوایی استفاده می‌کنند، اقدام به دخالت در قیمت گذاری کرده است. این شرایط موجب می‌شود که شرکت‌های هواپیمایی در مقایسه با گذشته زیان‌ده‌تر شوند.

این دخالت دولت در قیمت گذاری بلیت هواپیما در حالی رخ می‌دهد که دولت هیچ گونه اعتقادی به دخالت در قیمت گذاری صنعت خودروسازی که یک صنعت کاملاً انحصاری است و در مقایسه با صنعت هوایی تعداد بیشتری از جمعیت درگیر آن می‌باشند، ندارد و معتقد است، شورای رقابت نباید دخالتی در قیمت گذاری خودرو‌ها داشته باشد.

جبران زیان دهی شرکت‌های هواپیمایی از جیب ۹۸ درصد مردم

دولت برای جبران بخشی از زیان دهی شرکت‌های هواپیمایی به دلیل پایین نگه داشتن قیمت بلیت هواپیماها، یارانه‌هایی از قبیل: یارانه سوخت پرداخت می‌کند. مطابق با گزارش‌های سازمان برنامه و بودجه، دولت در سال گذشته تنها برای سوخت هوایی و سوخت جت به میزان ۸ هزار و ۶۶۱ میلیارد تومان یارانه پنهان پرداخت کرده که رقم قابل توجهی است.

این یارانه به شرکت‌های هواپیمایی از جیب ۹۸ درصد از جمعیت ایران برای استفاده ۲ درصد از جمعیت ایران از حمل و نقل هوایی پرداخت شده است.