موافقت عربستان به آتش بس جزئی در یمن، هشدار غیرعلنی اتحادیه اروپا به ایران، هجمه رسانههای اماراتی علیه پادشاهی عمان و نشست قدرتهای غربی در سازمان ملل درباره لیبی از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به روایت فارن پالیسی از تلاش آمریکا برای گروکشی از ظریف نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» روز جمعه گزارش داد در جریان سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به نیویورک برای شرکت در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دولت آمریکا اجابت درخواست وی برای عیادت از «مجید تخت روانچی» نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد را به آزادسازی یکی از شهروندان آمریکایی زندانی در ایران منوط کرده است.
بر اساس گزارش فارن پالیسی، محمدجواد ظریف و هیأت همراه قصد داشتهاند از مجید تخت روانچی که در بیمارستانی خارج از محدوده مجاز برای تردد آنها در نیویورک بستری است، عیادت کنند، اما دولت آمریکا درخواست ظریف برای صدور مجوز خروج از محدوده تعیینشده را نپذیرفته و اعلام کرده است، در صورتی مجوز صادر خواهد شد که ایران یکی از زندانیان آمریکایی را آزاد کند.
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص به فارن پالیسی گفته است: «ظریف وزیر امور خارجه ایران میخواست از یکی از همکاران خود که در بیمارستان بستری است و مراقبتهایی در کلاس جهانی دریافت میکند، دیدار کند. ایران سالهاست چندین شهروند آمریکایی را به غلط زندانی کرده و خانوادهها و دوستان این افراد از اینکه نمیتوانند آزادانه آنها را ملاقات کنند، عذاب میکشند. ما به هیأت ایرانی اطلاع دادیم که اگر ایران یک شهروند آمریکایی را آزاد کند، مجوز سفر آنها به خارج از محدوده صادر خواهد شد.»
دولت آمریکا پیش از سفر محمدجواد ظریف و رئیسجمهور حسن روحانی به این کشور برای شرکت در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز در اقدامی غیرقانونی از صدور روادید برای آنها خودداری میکرد و کار به جایی رسید که «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد از دولت آمریکا خواست که برای هیأت ایرانی روادید صادر کند.
تنشها بین ایران و آمریکا پس از خروج دولت ترامپ از برجام و بازگشت تحریمهای یکجانبه علیه ایران به اوج رسیده و دولت آمریکا حتی واقع شدن مقر اصلی سازمان ملل متحد در خاک خود را نیز به ابزاری برای اعمال فشار بر ایران تبدیل کرده است.
موافقت عربستان به آتش بس جزئی در یمن
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال روز جمعه اعلام کرد: عربستان با آتش بس در برخی مناطق یمن موافقت کرده است.
این روزنامه آمریکایی به نقل از منابع آگاه با این طرح اعلام کرد، تصمیم مذکور به دنبال آن صورت گرفته که هفته گذشته ارتش و کمیته های مردمی یمن برقراری آتش بس در این کشور را اعلام کرده بودند.
به گزارش وال استریت ژورنال، آتشبس پیشنهادی عربستان در چهار محور از جمله در شهر صنعاء، پایتخت یمن اجرا خواهد شد.
این رسانه آمریکایی در ادامه ادعا کرد، ریاض اعلام کرده نموده در صورت موفق بودن این آتشبس، سعودیها به گسترش محدوده آتشبس خواهند پرداخت تا سایر مناطق یمن را نیز دربرگیرد!
هشدار غیرعلنی اتحادیه اروپا به ایران
طرفهای اروپایی برجام بدون اشاره به یک و نیم سال انفعال خود در برابر خصمانه ترین بدعهدی آمریکا در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند، در صورتی که ایران گامهای دیگری را برای کاهش تعهدات برجامی خود بردارد، آنها احتمالا چارهای جز تَرک برجام نخواهند داشت.
بر اساس گزارش این رسانه، اتحادیه اروپا «خصوصی» به ایران هشدار داده «در صورتی که ایران به تهدیدهای خود مبنی بر برداشتن گامهای بعدی در کاهش تعهداتش عمل کند، اتحادیه اروپا مجبور خواهد بود خروج از برجام را در ماه نوامبر آغاز کند.
این در حالی است که میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان های بین المللی در وین اعلام کرد: مرحله چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران به احتمال زیاد در اوایل ماه نوامبر سال جاری میلادی اجرا خواهد شد.
نماینده دائم روسیه در سازمان های بین المللی در وین ضمن اعلام این خبر در جریان برنامه ارتباط مستقیم تلویزیونی مسکو و وین درباره نتایج ۶۳مین اجلاس کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: رسماً اعلام شده که ایران هر دو ماه یک بار تعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد و این وعده خود را اجرا می کند.
میخائیل اولیانوف در ادامه تأکید کرد که در اوایل سپتامبر مرحله سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در رابطه با نصب سانتریفیوژها برای تحقیقات علمی اجرا شد.
گفتنی است، به دنبال خروج یکجانبه ترامپ از توافق بین المللی هسته ای با ایران در هشتم ماه می سال ۲۰۱۷ میلادی همراه با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، جمهوری اسلامی ایران پس از صبر راهبردی یک ساله خود اعلام کرد که در صورت ادامه بدعهدی واشنگتن و انفعال طرف های اروپائی توافق هسته ای، تدریجی و بر اساس مفاد مواد ۲۶ و ۳۷ برجام به کاهش تعهدات خود در این توافق روی می آورد.
هجمه رسانههای اماراتی علیه پادشاهی عمان
بازوهای رسانهای اماراتی در روزنامهها و پایگاههای خبری هجمه شدیدی را علیه پادشاهی عمان به راه انداخته و آن را یک بار به تبانی با ایران و یک بار به تبانی با قطر متهم کردهاند و طی اظهارنظرهای مضحک، این کشور را متهم میکند علیه نظام «عبدالفتاح السیسی» رئیسجمهوری مصر توطئهچینی میکند.
در همین راستا، «سالم حمید» نویسنده و مدیر مرکز پژوهشی و تحقیقات «المزماة» در امارات پادشاهی عمان را در سیبل انتقادهای تند قرار داد و مدعی شد که مسقط از طریق تبانی با دولت ایران، علیه امت عربی توطئهچینی میکند.
این نویسنده اماراتی در مقالهای نوشته است: «عمان کشوری است، به فنون سیاست خارجی آشنا نیست و در صورت نیاز به اتخاذ موضعی یکپارچه درخصوص امنیت خلیجفارس، سکوت میکند و یا اینکه این پادشاهی، همپیمان وفادار ایران و پل عبوری برای این کشور است.»
وی از عمان به دلیل عدم مشارکتش در ائتلاف نظامی تحت رهبری سعودی علیه یمن و نیز حضورش در ائتلاف تحریمکنندهها علیه قطر و مقابله با نفوذ منطقهای ایران انتقاد کرده و نوشته است: «پادشاهی عمان درخصوص هر مسألهای که مربوط به جهان عرب است سکوت میکند، ولی در زمانیکه ایران در معرض تحریمهای بینالمللی قرار میگیرد و یا امنیت ایران تهدید میشود، بسیار فعال است. اینجاست که باید از خود بپرسیم: آیا عمان واقعا یک کشور عربی خلیج (فارس) است؟ یا اینکه پیوندهای سنتیاش با ایرانیان، این پادشاهی را در انزوا قرار داده است؟»
وی در بخش پایانی این مقاله خود، که روی وبسایت مرکز مذکور قرار دارد، پادشاهی عمان را تهدیدی علنی و ادعا کرده است: «کسی که به دنبال تخریب خلیج (فارس) باشد، او مفسد فی الارض است که باید جلوی او را گرفت و این حق ماست. هیچکسی فکر نمیکند، بر تحمیل منافع عموم خلیج ( فارس) قادر نیستیم.»
نشست قدرتهای غربی در سازمان ملل درباره لیبی
درگیری در لیبی به شدت به یک جنگ نیابتی بین قدرتهای خارجی تبدیل شده که از قیام ۲۰۱۱ علیه معمر قذافی، دیکتاتور سابق این کشور از گروههای مختلف مسلح حمایت میکنند. شورشیان سابق از آن زمان تاکنون علیه یکدیگر میجنگند.
مصر در کنار امارات حامی خلیفه حفتر، فرماندهی شرق لیبی است که ارتش ملی لیبی وی تلاش میکند تا طرابلس را از دست نیروهای متحد با دولت توافق ملی مورد حمایت ترکیه و قطر خارج کند.
این کشورها شامل ایتالیا، آلمان و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل یعنی انگلیس، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و آمریکا که منافعی در لیبی دارند، برای شکستن این بن بست در لیبی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار کردند تا برای پیشبرد طرح صلح سازمان ملل درباره لیبی کاری انجام دهند.
یکی از منابع دیپلماتیک اروپایی گفت: ایده مطرح شده، اعمال نوعی فشار سیاسی بر تمامی بازیکنان اصلی است که از گروههای مختلف در لیبی حمایت میکنند که بر اساس آن، رقابت نظامی و جنگ نیابتی باید متوقف شود و طرف های درگیر پای میز مذاکره بیایند.
این نشست، نخستین اقدام اصلی دیپلماتیک از زمانی است که نیروهای شرقی وفادار به حفتر در آوریل عملیاتی را برای تصرف طرابلس انجام دادند.
این عملیات باعث بی خانمانی بیش از ۱۲۰ هزار تن شد و تلاش های صلح چندین ساله سازمان ملل را از مسیر اصلی منحرف کرد اما راه به جایی نبرد چون نیروهای حفتر نتوانستهاند به حومههای جنوبی طرابلس رخنه کنند.
قسان سلامه، فرستاده سازمان ملل در لیبی ماه گذشته میلادی برنامههایی را برای یک کنفرانس بینالمللی به منظور گردهم آیی قدرتهای خارجی حامی گروههای رقیب در لیبی مطرح کرد؛ آلمانی پیشنهاد میزبانی این کنفرانس را در پایان سال جاری میلادی مطرح کرد؛ هرچند هنوز تاریخی برای آن در نظر گرفته نشده است.
یکی از مقامهای ارشد سازمان ملل گفت: ایده این است که تعدادی از بازیکنان اصلی در یک راستا، روند صلح را پیش بگیرند، از قسان سلامه و درخواستش برای آتش بس در لیبی و کنار هم قرار گرفتن جامعه بینالملل حمایت کنند و در نهایت یک گفتوگو داخلی در لیبی صورت گیرد.
سلامه بر این باور است که آلمان بر خلاف ایتالیا و فرانسه میتواند به دلیل بی طرف بودن در درگیری لیبی نقش میانجیگر را ایفا کند که به صورت مشترک میزبانی نشست روز پنجشنبه را بر عهده داشتند اما برای نفوذ در لیبی رقابت دارند؛ هر دو کشور ایتالیا و فرانسه حفتر و سراج را در کنار سایر بازیکنان منطقهای در نشست پاریس و پارلمو کنار هم آوردند اما نتوانستند به آنچه مدنظر بود، برسند.