گروکشی یکی از پخش کنندگان ایرانی در قبال جشنوارههای آسیایی منجر به واکنش شدید برخی از این جشنوارهها شده، به گونهای که این جشنوارهها به صورت غیررسمی اعلام کردهاند تا اطلاع ثانوی از پذیرش فیلمهای ایرانی معذورند؛ اقدامی که نگاه سینمای ایران به شرق برای توسعه بازارهای خود را به شدت تخریب میکند و همچنان فضای محدود سینمای ایران در غرب که نسبت به فیلمهای ایران کمتر از گذشته رغبت نشان میدهند، باقی میماند.
به گزارش «تابناک»؛ جشنوارههای مغرب زمین به ویژه سه گانه ونیز، کن و برلین به عنوان رویدادهای محوری برای رونمایی از مهمترین فیلمهای سینمایی در پنج سال اخیر، نگاه کمرنگتری به سینمای ایران داشتهاند و در عوض، سهم سینمای شرق و جنوب شرق آسیا به ویژه کره جنوبی و ژاپن در این جشنوارهها افزایش یافته است. سینمای شرق آسیا رونق بیشتری نیز گرفته و علاوه بر عرضه فیلمهای جذاب، به لحاظ اقتصادی نیز یک بازار رو به توسعه در حوزه سینما محسوب میشود.
«تابناک» پیش از این در گزارشی اشاره کرده بود که رشد شگفت انگیز سینمای چین باعث شده حتی کمپانیهای میجر آمریکا به سمت تولیدات فیلمهای تمام چینی برای به دست آوردن سهم بیشتری از فروش در این بازار رو به توسعه حرکت کنند. با این حال در این بازار چین به تنهایی حضور ندارد و نمیتوان از کره جنوبی و ژاپن و حتی آن سوتر یعنی استرالیا غافل شد؛ هرچند بازار همه این کشورها قابل مقایسه با چین نیست. در این شرایط تحرکات مثبتی برای به افزایش سهم ایران از سینمای شرق آسیا از سوی سینماگران و پخش کنندگان ایرانی صورت پذیرفته اما برخی اتفاقات در ماههای اخیر، شرایط را بغرنج نموده است.
یک پخش کننده ایرانی در اقدامی غیرحرفهای پس از آنکه در مییابد فیلمی خارج از چتر او در جشنوارهای آسیایی حضور دارد، به جشنواره مذکور هشدار میدهد که اگر آن فیلم ایرانی حضور داشته باشد، فیلمهایی که به عنوان پخش کننده با این جشنواره فرستاده، بیرون میکشد. مدیران جشنواره بین المللی فیلم به صورت طبیعی مقاومت میکنند و این پخش کننده نیز تهدیدش را عملی میکند که منجر به ایجاد اختلال جدی در روند برنامه ریزی و برگزاری این رویداد مهم شرق آسیا میشود. این اتفاق منجر به خشم جشنواره مذکور میشود و مدیران آن به صورت غیررسمی تاکید کردهاند تا اطلاع ثانوی تولیدات سینمای ایران را پذیرا نخواهند بود.
اطلاعات دریافتی «تابناک» حکایت از آن دارد که پس از این اتفاق واکنش این جشنواره آسیایی، رویکرد برخی دیگر از جشنوارههای شرق آسیا نیز نسبت به محصولات سینمای ایران محتاطانه شده است. در ابتدا تصور شد این رویکرد محتاطانه به نوعی همبستگی به جشنواره آسیب دیده است اما در نهایت مشخص شد که مدیران این جشنوارهها نگرانند حادثه رخ داده درباره جشنوارههای آنها نیز تکرار شود و در روند برگزاری رویدادهایشان اختلال جدی به وجود آید. در واقع یک گروکشی برای منوپل نمودن فضای بین الملل سینمای ایران توسط یک پخش کننده منجر به چنین اعتمادزدایی شده است.
رقابت بر سر کنترل بازارهای بینالمللی منجر به چنین رفتارهای غیراخلاقی از سوی برخی پخش کنندگان بین المللی فیلم ایران شده و این فقط بخشی از ماجرا است. ارسال ایمیل به برخی مدیران جشنوارهها و متهم کردن فیلمهای مستقل ایران به دولتی بودن یا پروپاگاندا بودن از دیگر اقداماتی است که منجر به تخریب برخی فیلمها شده و مسیر شماری از فیلمسازان را در کسب موفقیتهای بین المللی ناهموار ساخته است. سینمای ایران در شرایط کنونی در حوزه بین الملل نیاز به اشخاص متخصصی نیاز دارد که توانی فراتر از تسلط به زبان انگلیسی و چند رابط در جشنوارهها داشته باشند و قواعد روابط بین الملل را در عرصه سینما نیز در نظر بگیرند.
نگاه شخصی به سینمای ایران به عنوان یک مسئله ملی، تبعات گستردهای دارد که اتفاق اخیر، یکی از این تبعات است. انتظار میرود سازمان سینمایی که در این حوزه هزینههای سنگینی انجام میدهد و با وجود درخواست دبیر فرهنگی «تابناک» تاکنون لیست پرداختهای دلاری نجومی در این حوزه را منتشر نکرده، در قبال ریخت و پاشهایی که در این بخشها میشود، رفتاری مسئولانه را از پخشکنندگان نسبت به منافع ملی طلب کند.