صبح امروز سازمان پزشکی قانون اعلام کرد که در نیمه نخست سال ۹۸ آمار مراجعین نزاع به پزشکی قانون در مقایسه با سال گذشته افزایشی ۲.۵ درصدی داشته است، موضوعی که این سوال را ایجاد می کند که چرا برخی افراد دست به نزاع زده و اصطلاحا با یکدیگر دعوا می‌کنند. یک روانشناس به تشریح چرایی این رفتار پرداخت.
امیر محمد صفرانداقی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره آمار منتشر شده از سوی پزشکی قانونی مبنی بر مراجعه ۳۳۱ هزار و ۱۵۲ مصدوم نزاع به مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور در نیمه نخست امسال، گفت: مسلما یک عامل مشخص برای افزایش این آمار وجود ندارد و به تبع آن یک نتیجه قطعی نیز نمی‌توان از آن داشت و مثلا گفت که مشکلات مردم سبب این دعواها شده و نتیجه قطعی آن هم خشن شدن جامعه است.
وی با بیان اینکه تحلیل این آمار دارای پیچیدگی‌های زیادی است، گفت: نزاع پدیده‌ای چند وجهی است که برای تحلیل دقیق آن باید تیمی متشکل از کارشناسان حقوقی، کارشناس علوم اجتماعی و روانشناسی به داده‌های اصلی دسترسی داشته و حتی این امکان را داشته باشند که با تعدادی از مراجعین نزاع صحبت کنند. اما می توان این آمار را به صورت کلی تحلیل کرد.
این روانشناس ادامه داد: به عبارت کلی می‌توان گفت که هر چقدر فشارهای وارد بر شهروندان بیشتر شود، احتمال این که این افراد در رسیدن به هدف‌شان ناکام باشند، افزایش می‌یابد. نتیجه ناکامی هم هیجاناتی مثل خشم و غم خواهد بود که می‌تواند به اشکال مختلفی که نزاع یکی از آنهاست خود را بروز دهد. گاهی هم این خشم به خود فرد بازمی‌گردد و فرد مدام خودش را سرزنش می‌کند.
صفرانداقی با بیان اینکه ممکن است برخی از نزاع ها به دلایلی شکل گرفته باشد که واقعا بی اهمیت است، گفت: گاهی ممکن است یک بوق زدن ساده در خیابان باعث درگیری شود، آیا بوق زدن باید باعث نزاع شود؟ طبیعی است که خیر اما در مواردی فرد خشمگین که خود را در مقابل مشکلات محل کار، زندگی شخصی، اجتماع و ... خود را ناکام و ناتوان می‌بیند و با کوچکترین تلنگری از کوره در رفته و اصطلاحا دق دلی‌اش را سر همان فردی که یک بوق زده خالی می‌کند و اینطور می‌شود که برای تخلیه آن خشم مرتکب نزاع می شود.
وی با اشاره به آمارهای منتشر شده از سوی مراجع رسمی در مورد اختلالات روانی و افسردگی اظهار کرد: در مواردی هم افسردگی می‌تواند منجر به وقوع نزاع یا درگیری شود.
این روانشناس در مورد افرادی که از طریق نزاع قصد رسیدن به اهداف خود را دارند، گفت: گاهی اوقات فرد با خشونت و نزاع قصد رسیدن به هدفش را دارد، حتی ممکن است نیت درگیری هم نداشته باشد، اما یاد گرفته با لحنی نامناسب خواسته‌اش را پیش ببرد و همین لحن ممکن است موجب درگیری با برخی افراد شود، چنین افرادی حتما باید با کمک روانکار و مشاور اقدام به ترک عادت کنند، چرا که معمولا این رفتار از طریق پدر و مادر یا محیطی که فرد در کودکی یا نوجوانی در آن قرار داشته به فرد منتقل می شود و تغییرش نیازمند جلسات مشاوره و روانکاوی است.
صفرانداقی با تاکید بر اینکه با تمام این جوانب به هیچ عنوان نمی توان گفت که جامعه ما خشن شده است، تصریح کرد: از یک عامل هم نباید غفلت کرد و آن آگاهی مردم است، امروز مردم بیشتر از قبل از حقوق خود با خبر شده و به همین دلیل نیز ممکن است شمار مراجعه کنندگان نزاع به پزشکی قانونی بیشتر شده باشد، اما تعداد وقوع نزاع در کشور کمتر هم شده باشد. به این معنا که اگر در گذشته از هر پنج مورد نزاع یک نفر به پزشکی قانونی مراجعه می کرد، حالا این این آمار به سه نفر به ازای هر پنج نفر افزایش یافته است.
وی در مورد راهکارهای مدیریت و کنترل فرد برای جلوگیری از وقوع نزاع نیز اظهارکرد: بهترین راهکار مدیریت استرس و کنترل هیجانات آنی است، توصیه همیشگی این است که فرد به هیچ عنوان در هنگام عصبانیت و اوج استرس و هیجان تصمیم گیری نکند. در مورد افرادی که این مهارت را ندارند، مراجعه به روانکاو بسیار توصیه می‌شود.
