بریدن سر فعالان فرهنگی و مطبوعات با حذف معافیت مالیاتی

لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی در شرایطی سراغ اهالی فرهنگ از جمله اهالی رسانه آمده و قصد دارد معافیت مالیات این حوزه را بردارد که وضعیت اقتصادی فرهنگ در این سال‌ها، نه تنها تغییری نکرده که بدتر از قبل شده و فعالیت در این عرصه همچنان سودده و دارای بازدهی بالای اقتصادی نیست و از این منظر، تلاش برای کسب درآمد دولت از این حوزه، عملاً به منزله بریدن سر اهالی فعالان فرهنگی از جمله اهالی مطبوعات است.

به گزارش «تابناک»؛ معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر به سختی و برای ایجاد «امکان» فعالیت‌های فرهنگی و هنری فراهم شد. نهادهای متولی در ابتدا به سختی با اعمال این ممیزی موافقت می‌کردند؛ اما در نهایت این اتفاق رخ داد و این معافیت ذیل ماده 139 قانون مالیاتی لحاظ شد.

اکنون با توجه به رویکرد دولت به بودجه‌بندی با حذف نفت، تمرکز بر دریافت مالیات افزایش یافته و قرار است هم بر شمول اخذ مالیات به شکل محسوسی افزوده شود و هم بسیاری از معافیت‌های مالی لغو می‌شود. از جمله معافیت‌های مالیاتی که قرار است، لغو شود، معافیت‌های مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر از جمله مطبوعات است.

در «لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» ظاهراً نامی از فرهنگ و هنر نیامده اما در صفحه 26 این لایحه و در بند 79 آمده است: «بندهای (الف)، (ب)، (ز) و (ل) ماده 139 حذف می‌شوند.» و این به منزله حذف بخش اعظمی از معافیت‌های مالیاتی فرهنگی و هنری از حمله مطبوعات، سینما، فعالیت‌های مذهبی و حتی کمک‌ به نهادهای امدادی و آموزشی نظیر هلال احمر است.

در این ماده از قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره‌های آن چنین آمده است؛

ماده 139 ـ

الف) موقوفات، نذورات، پذیره، کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانه‌حضرت معصومه(س)، آستان حضرت احمد ابن موسی (ع)«‌شاه چراغ»، آستان مقدس حضرت امام خمینی (‌ره)، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر ‌بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص سایر بقاع متبرکه به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشد.

ب) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است.

ج- کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی صندوق‌های پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر و‌ همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه‌های دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است.

‌د- کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است.(1) تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای ‌مدیریت حوزه علمیه قم می‌باشد.

‌ه- کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف است.(2)تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیأت ‌وزیران می‌باشد.

‌و- آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت مالیات معاف است.(3)

ز- درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات از پرداخت مالیات معاف است.

ح- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی،‌اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه‌های علمیه و مدارس علوم اسلامی و‌ مدارس و دانشگاه‌های دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان،‌ کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر برسد، مشروط بر این که درآمد و‌ هزینه‌های مزبور به تأیید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد و همچنین ساخت، تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی­سرپرست و بدسرپرست در گروههای سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاه های حرفه‌آموزی و اشتغال مصدومان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خودسرپرست، مراکز آموزش، توانبخشی و حرفه‌آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، ‌کم بینا، کم شنوا و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمان‌های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند(4) از پرداخت مالیات معاف است.(5)

تبصره– مفاصا حساب­ هایی که توسط شعب تحقیق موضوع ماده (14) قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 2/10/1363 صادر شده یا می­شود اگر در مهلت مقرر مربوط به تسلیم اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه شود، برای برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی مقرر در این قانون یا سایر قوانین، به منزله اظهارنامه مالیاتی مودی تلقی می­شود.

همچنین در مورد سال های قبل از ابلاغ این قانون، در صورتی که مفاصا حساب مربوط تا پایان سال 1394 به سازمان امور مالیاتی ارائه شود، به منزله اظهارنامه مالیاتی خواهد بود.(6)

ط- کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی موسسات خیریه و عام المنفعه که به ثبت رسیده‌اند، مشروط بر آن که به موجب اساسنامه آنها صرف ‌امور مذکور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت کند، از پرداخت مالیات معاف است.

تبصره– کمک های نقدی و غیرنقدی که در هر سال مالی به مصرف نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل می‌گردد.(7)

ی- کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی و همچنین حق عضویت اعضاء مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجمنها و تشکل‌های غیر دولتی که دارای‌ مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق‌الزحمه اعضاء آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز‌ می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.

ک- موقوفات و کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی انجمن ها و هیأت‌های مذهبی مربوط به اقلیت­های دینی مذکور در قانون اساسی ‌جمهوری اسلامی ایران، مشروط بر این که رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد، از پرداخت مالیات معاف است.

ل- فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی(دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای ذی‌ربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است.(8) ‌

تبصره 1- وجوهی که از فعالیت‌های غیر انتفاعی و به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره‌های آموزشی، ‌سمینارها، نشر کتاب و نشریه‌های دوره‌ای و ... در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می‌شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت‌ می‌کند، از پرداخت مالیات معاف است.

تبصره 2- حکم تبصره (2) ماده (2) این قانون در مورد درآمد مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده جاری می‌باشد.

تبصره 3- آیین نامه اجرایی موضوع این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت ‌وزیران خواهد رسید.

تبصره 4- مفاد این ماده در مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (‌ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری ‌انجام می‌گیرد.

تبصره 5ـ درآمدها و عایدی حاصل از موقوفات و کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی اشخاص موضوع بندهای(ط) و (ک) از پرداخت مالیات معاف می‌باشد. این‌حکم شامل درآمد شرکتهای زیرمجموعه اشخاص مذکور نخواهد بود.(9)

1.به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیات های مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)،(ب) و (ز) آن»،(142)،(143) و تبصره 1 ذیل ماده(143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می شود.

2. به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیات های مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن»،(142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده(143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می شود.

3. به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیات های مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)،(ب) و (ز) آن»، (142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده(143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می شود.

4. به موجب جزء الف بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم، مصوب 31/4/1394 ، در بند (ح) ‌ماده (139) ‌بعد از عبارت سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد عبارت "و همچنین ساخت، تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست در گروههای سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاههای حرفه‌آموزی و اشتغال مصدومان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خودسرپرست، مراکز آموزش، توانبخشی و حرفه‌آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، ‌کم بینا، کم شنوا و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمان‌های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند"، اضافه شد.

5. به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیات های مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)،(ب) و (ز) آن»،(142)،(143) و تبصره 1 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می شود.

6. به موجب ماده (85) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(2)، مصوب 4/12/1393، این تبصره به ذیل بند(ح) ماده (139) قانون مالیات­های مستقیم الحاق شد.

7. به موجب جزء «ب» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات­های مستقیم، مصوب 31/4/1394، عبارت "کمک های نقدی و غیرنقدی که در هر سال مالی به مصرف نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل می­گردد" به عنوان تبصره ذیل بند ط ماده (139) الحاق شد.

8. به موجب جزء «د» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات­های مستقیم، مصوب 31/4/1394، در بند (ل) ماده(139) قانون بعد از عبارت «مطبوعاتی،» عبارت «و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای ذی‌ربط)،» اضافه شد.

9. به موجب جزء «ج» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات­های مستقیم، مصوب 31/4/1394، یک تبصره به عنوان تبصره 5 به ماده( 139) قانون الحاق شد.»

حذف معافیت مالیاتی در این حوزه زمانی دارای منطق است که شرایط اهالی فرهنگ تغییر کرده و بنیه مالی حوزه فرهنگ مستحکم شده اما وقتی هنوز فرهنگ در وضعیت ورشکستگی قرار دارد، تحمیل مالیات سنگین به اهالی فرهنگ و هنر از جمله رسانه‌ها که هم‌اکنون نیز وضعیتی رو به قبله دارند، چه توجیهی دارد؟ آیا قرار است منابع تازه مالیاتی ولو به قیمت تعطیلی بخش‌هایی از کشور تعریف شود و بدون هیچ بررسی با چشمان بسته تصمیم‌گیری شده است؟

برخی باور دارند، این معافیت‌ها، منجر به سوءاستفاده‌هایی شده و برخی کوشیدند در پوشش فعالیت فرهنگی و مذهبی از این معافیت‌های برای عدم پرداخت مالیات سوءاستفاده کنند اما روش رفع این چالش، بررسی دقیق جریان مالی و تعیین دقیق میزان مالیات است، نه حذف معافیت مالیاتی. اهالی فرهنگ به شدت در تلاطم‌های اقتصادی اخیر با افت درآمد چه از ناحیه فروش و چه از ناحیه آگهی و دیگر منابع درآمدی مواجه هستند و حال با حذف معافیت مالیاتی آنها، عمل حیات‌شان هدف قرار داده شده است.