سهم ۲۴هزار میلیارد تومانی هوای پاک در بودجه ۹۹

به گزارش ایران، اقتصاد ایران سالانه خسارات سنگینی را از روزهای دودآلود شهرها متحمل می‌شود، روزهایی که در حال افزایش است و با تعطیلی مدارس جدی بودن این معضل را به رخ می‌کشد. طبق اعلام مسئولان شهرداری تهران، گزارش‌ها حاکی از خسارتی سالانه معادل 2.6 میلیارد دلار به شهروندان تهرانی است که با احتساب جمعیت 8.7 میلیونی تهران، سهم هر نفر در زیان متأثر از آلودگی هوا، برابر 300 دلار در سال است. حال اگر خسارت آلودگی هوا درسایر شهرهای کشور را به این رقم اضافه کنیم، عددی نجومی به دست می‌آید که بخشی از تولید ناخالص داخلی کشور را می‌بلعد. آلودگی هوا سالانه 225 میلیارد دلار از اقتصاد جهان را از بین می‌برد و اقتصاد ایران نیز هر سال 2.3 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به‌دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهد.

24 هزار میلیارد تومان برای مقابله با آلودگی و ریزگردها

طبق قانون 17 دستگاه اجرایی متولی مقابله با آلودگی هوا و کاهش اثرات آن هستند. برهمین اساس دربودجه‌های سنواتی نیز اعتبار جداگانه‌ای برای این بخش پیش‌بینی می‌شود.

دی اکسید کربن 7 برابر شد

میزان انتشار دی اکسیدکربن به‌عنوان مهم‌ترین شاخص در ایران به موازات افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی مانند اکثر کشورهای در حال توسعه، افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است. بر اساس آخرین گزارش‌های موجود، به تبعیت از افزایش کل انتشار گاز دی اکسیدکربن، سرانه انتشار این گازگلخانه‌ای نیز طی دوره 1355 الی 1394 افزایش یافته و از هزار و 421 کیلوگرم با نرخ رشد سالانه 5 درصد به 7 هزار و 397 کیلوگرم در سال افزایش یافته است. به این ترتیب مشاهده می‌شود که سرانه مقدار انتشار دی اکسیدکربن ناشی از سوخت‌های فسیلی در ایران طی سه دهه بیش از 7 برابر شده است.

میزان انتشار دی اکسیدکربن به ازای هر نفر

روند میزان انتشار در سال 1389 با کاهش حدود 3 درصدی همراه بوده ولی در سال 1390 و 1391 مجدداً روند صعودی پیدا می‌کند به نحوی که در سال 1391 نسبت به سال پایه افزایشی شده و تا سال 1394 تقریباً ادامه می‌یابد. البته این روند کند و ثابت بواسطه آغاز افت تدریجی فعالیت‌های اصلی مرتبط نظیر فعالیت صنایع است.

میزان انتشار دی اکسیدکربن به ازای تولید برق

روند میزان انتشار CO2 در سال 1389 با کاهش حدود 2 درصدی در همین سال، همراه بوده لیکن در این حوزه نیز درسال 1390 و 1391 روند صعودی انتشار ادامه می‌یابد به نحوی که در سال 1391 نسبت به سال پایه رشد حدود 4 درصدی داشته است اما با وجود رشد این مقدار در سال 1392 در سال‌های بعد با ادامه روند نزولی به 660 گرم دی اکسیدکربن به ازای هر کیلووات ساعت کاهش می‌یاید. البته این روند بواسطه آغاز افت تدریجی فعالیت‌های بخش خصوصی در تولید انرژی است.

میزان انتشار دی اکسیدکربن در صنعت

میزان انتشار همواره روند صعودی داشته است به نحوی که در سال 1391 نسبت این میزان به حدود 12 درصد رسیده است و در سال 1394 این شاخص به عدد 94462067 تن در سال می‌رسد که نسبت به سال پایه افزایش معنی‌داری را نشان می‌دهد. نکته قابل توجه در این شاخص افزایش میزان تولید با وجود کاهش فعالیت‌های صنعتی و GDP کشور است که بر این اساس عدم الزام به رعایت استانداردهای محیط زیستی مرتبط با انتشار دی اکسیدکربن در صنعت و نیز ناکارآمدی سیستم‌ها و ماشین‌آلات صنعتی و آلاینده بودن تکنولوژی مورد استفاده در آنهاست.

میزان انتشار دی اکسیدگوگرد

در خصوص میزان انتشار SO2 در سال 1389 کاهش 5.5 درصدی را نشان می‌دهد که علت اصلی آن را می‌توان در کاهش مصرف سوخت به علت سهمیه‌بندی و افزایش نرخ بالاتر از نرخ تقاضای بازار جست‌و‌جو کرد اما در ادامه با اجرای ناکارآمد ایـن سیاسـت و ورود سـوخت تولید داخل و افزایش مصرف مازوت و سوخت فسیلی در نیروگاه‌ها در فصل سرد، این روند رشد خود را تجدید کرده به نحوی که در سال 1394 نسبت به سال پایه رشد حدود 10 درصدی داشته است.

میزان انتشار اکسیدهای نیتروژن

میزان انتشار NOx نیز همواره روند صعودی داشته است به نحوی که در سال 1391 نسبت به سال پایه رشد آن حدود 3 درصـد شده است اما از سال 1392 تا 1394 این روند ابتدا نزولی و سپس ثابت گردیده است. نکته قابل توجه در این شاخص افزایش میـزان تولیـد بـه علت گسترش شبکه بهره‌بردار از گاز و افزایش مشترکین شهری آن است که در این میان با توجه به افزایش جمعیت شـهری، بهـره‌برداری نامناسب از گاز به‌عنوان حامل انرژی علی‌الخصوص در مصارف خانگی، نیروگاه‌ها و نیز صنعت موجب افزایش این روند انتشار گردیده است.

وضعیت سیستم حمل‌ونقل

حدود 41 درصـد از کل ناوگان مسافری کشور بالای 15 سال سن دارند. طبق قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده بود خودروهای بالای 25 سال سـن را از رده خارج کند و طبق برنامه از سال 1384 تا 1388 دو میلیون دستگاه فرسوده را اسقاط کند.

 آمارها نشان می‌دهد که عملاً در مـدت زمـان مربوطه حدود نصف این تعداد از رده خارج شده‌اند. بنا بر آمارهای ارائه شده توسط معاونت نوسازی ناوگان ستاد مدیریت حمل‌ونقـل و سـوخت کشور، کل خودروهای اسقاط شده تا قبل از سال 1384، معادل 50 هزار خودرو بوده که اطلاعات تفکیکی آنها در دسترس نیست و از ابتـدای سال 1385 تا پایان سال 1392 در مجموع 1.3 میلیون دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج شده است. از مجموع خودروهای فرسوده اسقاط شـده در سال 1390، سهم سواری 80 درصد، وانت 15 درصد و 5 درصد باقیمانده سایر انواع خودرو بوده است.

بجز مشکلات ساختاری در بخش حمـل‌ونقـل خـودرویی کشور، مسأله دیگر تعداد بسیار زیاد موتورسیکلت‌هایی است که با رشد 8 برابری از یک میلیون در سال 1380 به 8 میلیون در سـال 1390 رسیده است.