مصوبه عجیب کمیسیون تلفیق در حمایت از پردرآمدها و نجومی بگیران

بر خلاف لوایح بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ که دولت اصرار به مدل دو پله‌ای برای مالیات ستانی از کارمندان داشت، در لایحه بودجه سال آینده دولت مدل پنج پله‌ای را برای مالیات ستانی از کارمندان لحاظ کرد، اما در تصمیمی عجیب کمیسیون تلفیق این مدل را رد کرده و آن را به مدل دو پله‌ای بازگردانده است!

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛

در اردیبهشت ماه سال جاری بود که آمریکا معافیت‌های نفتی ۸ کشور از تحریم‌های نفتی ایران را لغو کرد و این موضوع باعث شد تا فروش و صادرات نفت ایران بیش از پیش تحت فشار قرار گیرد و درآمد‌های نفتی به شدت کاهش یابد. با کاهش درآمد‌های نفتی، بودجه سال جاری با کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی مواجه شد و از این روی، دولت به فکر چاره جویی برای جبران این کسری بودجه برآمد.

همچنین از یک سو برای اینکه در سال آینده نیز دولت با کسری بودجه مواجه نشود و از سوی دیگر در راستای اصلاح ساختار بودجه، دولت درآمد‌های دیگری را برای پر کردن خلا درآمد‌های نفتی در بودجه در نظر گرفت.

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه‌ای در هفدهم مهر ماه سال جاری گفت: سه منبع جایگزین نفت خواهد شد؛ ما از حجم قابل توجهی از یارانه‌های پنهانی که در حامل‌های انرژی وجود دارد می‌توانیم استفاده کنیم و بخش دیگر که عمده کار ماست مالیات‌هاست. بخش دیگر از درآمد‌های جایگزین نفت نیز از محل مولدسازی به دست می‌آید که آن نیز به تصویب رسید؛ بنابراین، دولت حساب ویژه‌ای روی درآمد‌های مالیاتی جهت جبران کاهش درآمد‌های نفتی در سال آینده باز کرده است، به طوری که میزان درآمد‌های مالیاتی دولت در لایحه بودجه ۹۹ حدود ۱۷۵ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد که این رقم در مقایسه با درآمد‌های مالیاتی در قانون بودجه سال ۹۸ (۱۴۵ هزار میلیارد تومان) رشد ۲۵ درصدی و در مقایسه با درآمد‌های مالیاتی مصوب سران قوا (۱۲۷ هزار میلیارد تومان) رشد ۳۸ درصدی را نشان می‌دهد.

با توجه به رشد درآمد‌های مالیاتی در لایحه بودجه سال ۹۹ باید تمام مصوبات در راستای حمایت از این رشد درآمد‌های مالیاتی باشد، اما در چند روز اخیر کمیسیون تلفیق بودجه مصوبه عجیبی را درباره مالیات پلکانی حقوق کارمندان داشت که به نوعی در راستای کاهش درآمد‌های مالیاتی دولت و به نفع نجومی بگیران بود.

مطابق ماده ۸۵ قانون اصلاح قانون، مالیات‌های مستقیم (مصوب سال ۹۴)، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد و نسبت به مازاد آن ۲۰ درصد است. به این مدل مالیات ستانی، مدل دو پله‌ای گفته می‌شود.

در لوایح بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ دولت این روش دو پله‌ای را برای مالیات ستانی از کارمندان در نظر گرفته بود که در کمیسیون تلفیق سال‌های گذشته این مدل رد و به مدل پنج پله‌ای رای داده شد. مدل پنج پله‌ای به این صورت است که نرخ مالیات برکل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۵ درصد و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه ۲۰ درصد و نسبت به مازاد چهار برابر تا شش برابر مشمول مالیات ۲۵ درصد و نسبت به مازاد شش برابر ۳۵ درصد شد.

برخلاف لوایح بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ که دولت اصرار به مدل دو پله‌ای برای مالیات ستانی از کارمندان داشت، در لایحه بودجه سال آینده دولت مدل پنج پله‌ای برای مالیات ستانی از کارمندان لحاظ کرد؛ اما در تصمیمی عجیب کمیسیون تلفیق این مدل را رد کرده و آن را به مدل دو پله‌ای بازگردانده است!

هادی قوامی، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس در نشست خبری ۱۱ دی ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد، اعضای این کمیسیون به دریافت مالیات بر درآمد کارکنان مطابق ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم (دو پله ای) رای دادند.

وی افزود: در تبصره ۶ لایحه بودجه سقف معافیت مالیاتی برای کارکنان دولتی و غیردولتی تا ۳ میلیون تومان تعیین شد و مازاد آن تا ۱۵ میلیون تومان به نرخ سالانه ۱۰ درصد و مازاد ۱۵ میلیون تومان در ماه به نرخ سالانه ۲۰ درصد محاسبه خواهد شد.

اما چگونه این مصوبه عجیب کمیسیون تلفیق به نفع حقوق بگیران نجومی است و چگونه باعث کاهش درآمد‌های مالیاتی دولت می‌شود؟

برای پاسخ به این پرسش باید نحوه محاسبه مالیات کارمندان در دو مدل بالا را مورد بررسی قرار دهیم. فرض کنید کارمندی ماهانه ۲۵ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند. با توجه به اینکه سقف معافیت مالیاتی در حقوق کارمندان در سال آینده ۳ میلیون تومان است: در مدل دو پله ای، این کارمند، بر اساس جدول زیر تنها به میزان ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت می‌کند.

 در مدل پنج پله ای، این کارمند، بر اساس جدول زیر به میزان ۵ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان مالیات پرداخت می‌کند.

بنابراین با شیوه مالیات ستانی دو پله‌ای، نه تنها درآمد‌های مالیاتی دولت کاهش می‌یابد بلکه این شیوه مالیات ستانی، به نوعی به نفع نجومی بگیران نیز است، چون مالیات کمتری پرداخت خواهند کرد.

به هر صورت کمیسیون تلفیق باید در راستای تحقق درآمد‌های مالیاتی سال آینده اصلاح این مصوبه را در دستور کار قرار دهد.

همچنین مجلس باید برای تحقق درآمد‌های مالیاتی سال آینده، توجه ویژه‌ای بر راه‌های جلوگیری از فرار‌های مالیاتی و لغو برخی معافیت‌های مالیاتی داشته باشد.

فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارایی طی مصاحبه‌ای در ۱۵ مهر ماه سال جاری درباره میزان فرار مالیاتی ثبت شده در اقتصاد ایران گفت: برآورد‌ها عددی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان را نشان می‌دهد. همچنین امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نیز درباره معافیت‌های مالیاتی گفت: حدود ۳۵ درصد از اقتصاد ایران از پرداخت مالیات معاف است.

نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی

به عنوان نمونه در بخش فرار‌های مالیاتی باید چاره‌ای جدی برای فرار مالیاتی پزشکان اندیشیده شود. علی اسدی کرم نماینده شهر بابک در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: بر اساس قانون قرار بود تا پایان مهر ماه ۹۸ تمام پزشکان کارت خوان داشته باشند که تا این لحظه کمتر از ۴۰ درصد آن‌ها کارت خوان نصب کرده‌اند. باید در مقابل فرار مالیاتی آن‌ها ایستاد.

یا حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با بیان اینکه وجود برخی ابزار‌های قانونی فرار مالیاتی را تسهیل می‌کند، گفت: حساب‌های بانکی نیابتی و کارت‌های بازرگانی به ابزاری برای فرار مالیاتی تبدیل شده‌اند. بانک مرکزی ساماندهی این بخش را باید در دستور کار خود قرار دهد.

سیداحسن علوی نماینده مردم کردستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در مورد فرار مالیاتی میلیاردر‌ها گفت: از کارمندی که ۲ میلیون حقوق دریافت می‌کند، مالیات گرفته می‌شود، ولی از کسانی که درآمد میلیاردی دارند، مالیات گرفته نمی‌شود.

همچنین باید در راستای لغو برخی معافیت‌های مالیاتی تلاش شود. به عنوان نمونه تاکنون سوداگران بازار‌های ارز، سکه، مسکن و ... مالیاتی پرداخت نمی‌کردند که با تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌توان از آن‌ها مالیات ستانی کرد.

علیرضا محجوب نماینده مردم تهران در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: مالیات بر عایدی سرمایه با سوداگری‌های بازار مسکن، سکه و ارز مقابله خواهد کرد. این افراد تنها کسانی هستند که مالیات نمی پردازند، زیرا رصد مالیاتی وجود ندارد.

جلال محمودزاده نماینده مهاباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی به معافیت مالیاتی هنرمندان اشاره کرد و گفت: این مساله خلاف عدالت است و در افکار عمومی هم مشکلاتی ایجاد کرده است. این معافیت موجب می‌شود کسانی که با کمترین درآمد دارند مالیاتشان را می‌دهند ناراضی شوند. همچنین باعث خواهد شد افرادی که می‌خواستند مالیات بدهند، از روش‌های مختلف فرار مالیاتی کنند.