ظهرنویسی به معنای پشت‌نویسی است که با اهداف مختلف صورت می‌گیرد و می‌توان به ظهرنویسی به قصد انتقال، وکالت یا ضمانت از آن یاد کرد. هر یک از این موارد با دیگری متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد.
به گزارش «تابناک»؛ ظهرنویسی انواع مختلفی دارد و به نیت‌های گوناگون انجام می‌شود. غالبا پشت‌نویسی یک چک با هدف انتقال انجام می‌شود؛ یعنی امتیازات یک چک با پشت نویسی به فردی دیگر منتقل می‌شود، اما موارد دیگری هم وجود دارد که پشت نویسی با آن اهداف انجام می‌شود؛ یکی از آن موارد ضمانت است. یعنی وقتی در یک معامله به ضامن احتیاج باشد، فردی ظهر چک را امضا و ضمانت می‌کند که در صورت عدم پرداخت وجه چک از سوی صادر کننده آن، شخص پرداخت امضاکننده ظهر، پرداخت مبلغ چک را بر عهده می‌گیرد.
وقتی ضامن، ظهر چک را امضا می‌کند، دیگر هیچ امتیازی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. این ظهرنویسی زمانی انجام می‌شود که اعتبار صادرکننده چک برای دارنده آن مورد تایید نباشد و دارنده برای اطمینان، تقاضا کند شخص ثالثی به عنوان ضامن ظهر چک را امضا کند. اما آنچه افراد بیشتر با آن آشنا هستند همان ظهرنویسی به منظور انتقال است.
وقتی یک فقره چک در وجه شخص خاصی نوشته شود، برای انتقال آن، دارنده باید حتما پشت چک را ظهرنویسی کند. به عبارت دیگر، اگر سندی در وجه دیگری صادر شده باشد، دارنده به صرف دو فقره امضا در ظهرچک آن را به دیگری منتقل می‌کند.
یکی از سوالاتی که برای عموم پیش می‌آید این است که افراد برای انتقال یک چک فقط باید آن را امضا کنند یا اینکه نوشتن نام هم ضرورت دارد. در پاسخ به این ابهام باید گفت برای انتقال چک فقط امضا کافی است و لحاظ شدن نام دارنده در پشت چک هیچ ضرورتی ندارد. همین که امضای شخصی در پشتن چک باشد نشان می‌دهد که وی دارنده چک بوده و چک به او منتقل شده است.»
مطلب مهم دیگر این که ظهرنویسی ظهور در انتقال دارد یا ضمانت؟ در پاسخ این ابهام هم باید خاطرنشان کرد ضامن فقط با کسی مسئولیت دارد که از او ضمانت نموده است، ولی ظهر نویس‌ها در برابر دارنده سند تجاری مستقلاً مسئولیت‌تضامنی دارند. علاوه بر این، احکام شکلی ناظر بر دعوای علیه ظهرنویس با دعوای علیه ضامن تفاوت‌هایی دارد.
برای مثال برای بهره بردن دارنده برات از مسئولیت تضامنی ظهرنویسان، باید ظرف یک سال از تاریخ اعتراض‌عدم‌تأدیه، علیه ظهرنویسان اقامه‌دعوا نماید وگرنه دعوای او مسموع نخواهد بود اما درخصوص ضامن، با توجه به رای‌وحدت‌رویه شماره ۵۹۷ مورخ ۱۳۷۴/۰۲/۱۲: «مهلت یک‌سال مقرر در ماده ۲۸۶ قانون‌تجارت، جهت استفاده از حقی که ماده ۲۴۹ این قانون برای دارنده برات یا سفته منظور نموده، در مورد «ظهرنویس» به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که ظهر سفته را به عنوان «ضامن» امضاء نموده است نمی‌باشد»؛ بنابراین تعیین اثر امضای ظهر چک و تعیین مدلول آن از جانب دادگاه در تعیین حقوق طرفین دعوا مهم خواهد بود. اکثر دادرسان قضایی و حقوقدانان بر این اعتقاد هستند که ظهرنویسی ظهور در انتقال دارد نه ضمانت.
نظر اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره فرق ظهرنویس با ضامن
ظهرنویس و ضامن دو شخص مستقل و جدا از هم هستند. ظهرنویس شخصی است که سفته در وجه او صادر شده و یا به او انتقال یافته و او با ظهرنویسی آن را به دیگری منتقل نموده است. در صورت تحقق شرایط مذکور در قانون تجارت، ظهرنویس مورد بحث همراه با صادرکننده سفته و سایر ظهرنویسان در مقابل دارنده سفته مسؤولیت تضامنی دارد، اما ضامن شخص ثالثی است (غیر از صادرکننده و دارنده) که پرداخت وجه سفته را ضمانت کرده است، ضامن مسئولیت تضامنی با صادرکننده و ظهرنویسان را ندارد بلکه فقط با کسی که از او ضمانت کرده، مسئولیت تضامنی دارد؛ بنابراین فرض اینکه یک نفر هم ظهرنویس باشد و هم ضامن قانوناً ممکن نیست.
آیا پشت نویسی و انتقال چک بر اساس قانون جدید ممنوع شده است؟
بر اساس تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون چک، ظهر نویسی چک‌های فیزیکی عادی تا بیستم آذر سال ۱۳۹۹ مجاز بوده، اما چک‌های صادره بعد از این تاریخ قابلیت پشت نویسی و انتقال فیزیکی را ندارند و انتقال چک صرفا پس از ثبت در سامانه بانک مرکزی به نام دارنده جدید امکان پذیر است. صدور چک در وجه حامل نیز از تاریخ یاد امکان پذیر نیست. ظهرنویسی فیزیکی و یا سیستمی چک‌های تضمینی از هم اکنون بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی ممنوع است.
ظهرنویسی به معنای پشت‌نویسی است که با اهداف مختلف صورت می‌گیرد و می‌توان به ظهرنویسی به قصد انتقال، وکالت یا ضمانت از آن یاد کرد. هر یک از این موارد با دیگری متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد.
اگه بگی پشت نویسی می میری؟؟؟؟؟ 
