پس از هفتهها مناقشه و اختلاف بر سر برگزاری ۹ هفته باقی مانده نوزدهمین دوره لیگبرتر فوتبال ایران، صبح امروز و بعد از چراغ سبز رییس جمهور و وزارت بهداشت، قرار شد تا مسابقات بدون حضور تماشاگر و رعایت اصول بهداشتی از ۲۹ خردادماه پیگیری شود.
به گزارش «تابناک ورزشی»؛ پرونده ازسرگیری رقابتهای باشگاهی فوتبال بخاطر شیوع ویروس کرونا در حالی به سوژه جنجال بین تیمهای حاضر در این مسابقات از یک سو و سازمان لیگ، فدراسیون و وزارتخانههای بهداشت و ورزش از سوی دیگر تبدیل شده بود که این بیماری خطرناک، تصمیم را در کشورهای مختلف دشوار کرده و هر کشوری به تناسب شرایط اجتماعی و میزان گستردگی این ویروس کشنده، تصمیمات مختلفی گرفته اند.
در حالی که بازیهای لیگ برتر فوتبال بعد از نهم اسفندماه و انجام هفته ۲۱ رقابتهای فصل جاری به دستور ستاد عالی مبارزه با کرونا نیمه کاره رها شد، اکنون و در حالی که اغلب استانهای کشور طبق آمار و ادعای وزارت بهداشت از شرایط قرمز خارج شده اند و دوره احتیاط و فاصله گذاری اجتماعی را میگذرانند، طبق مجوز حسن روحانی و به شرط رعابت پروتکلها بازگشایی خواهد شد و تیمها از شنبه تمرینات آماده سازی خود را برگزار میکنند.
به احتمال فراوان اعلام این تصمیم، پایان جنجال میان موافقان و مخالفان ازسرگیری مسابقات در ایران نخواهد بود و از این پس باید شاهد موج اتهام زنی بین دو گروه موافق و مخالف این سیاست باشیم؛ عدهای در پی ابتلای احتمالی اولین بازیکن یا عوامل برگزاری مسابقات آماده هجمه هستند و برخی هم دنبال متهم کردن تیمهای مخالف با سوء استفاده از موقعیت موجود به سود خود.
در این میان باشگاه هایی چون سپاهان، تراکتورسازی و تا حدود زیادی نیز استقلال سردمدار اجرای ایده لغو کامل مسابقات به دلیل خطر شیوع بیماری بودند و در مقابل پرسپولیس در کنار دو سه تیم دیگر خواهان برگزاری ادامه مسابقات با رعایت اصول بهداشتی شدند.
همین اختلاف نظر باعث بروز مخالفتهایی پررنگ در سطح رسانهها از سوی این دو طیف شد و عجیب اینکه دو طرف از هر حربهای برای کشاندن نظر مسئولان به سمت استدلالهای خود استفاده کردند. از ربط دادن دسته جمعی و عجیب مرگ یک نوجوان فوتبالیست به نام متین که در بیرون از محیط فوتبال به کرونا آلوده شده بود و صدای پدر این نوجوان را هم درآورد، تا مقایسه بی ربط تعطیل نشدن بیمارستانها در ایام تعطیلات کرونا با ورزشگاههای خالی محل برگزاری فوتبال در بیانیه عجیب تیمی مدعی قهرمانی!
به نظر میرسد هر دو جبهه تنها منافع لحظهای خود را مد نظر قرار داده بودند و هنوز هم شرایط بحرانی جامعه را به درستی لمس و حس نکردند. به طور مثال عوامل دو تیم از یک شهرستان ـ که از قضا بر خلاف قوانین حرفهای فوتبال زیر نظر یک مالک فعالیت میکنند ـ از شخص صاحب متمول باشگاه و مدیرعامل گرفته تا کاپیتان و پزشک و مربی و ... درباره ضرورت تعطیلی لیگ مصاحبه کرده و عواقب احتمالی ادامه بازیها را متوجه مدیران بی تقصیر سازمان لیگ و وزارت بهداشت کردند تا با استفاده از حربه هراس افکنی به مقصود خود برسند. در سمت مقابل نیز بازیکنان تیم صدرنشین هر روز در رسانهها برای حریفان کری میخواندند که اگر حرفی دارند، وسط میدان بزنند. تقابلی که در شرایط بغرنج اپیدمی این ویروس، در هیچ نقطه جهان شاهدش نبودیم.
فوتبال در تمام دنیا فرصتی برای لذت دسته جمعی از پدیده جذاب ورزش است، اما در ایران به هر بهانهای به سوژه اختلاف و دعواهای بعضا عمیق بین هواداران رنگها و اسمها تبدیل میشود. در حالی که وظیفه و هدف نخست از ورزش، تضمین سلامتی و تقویت علاقه مردم به تحرک خوانده شده، گویا مدیران، مربیان، بازیکنان و حتی خود طرفداران با چنین دورنمایی بیگانه اند.
یک تیم معروف با هواداران میلیونی به فکر پوکر قهرمانی و ثبت یک رکورد دست نیافتنی در تاریخ لیگ برتر با کسب چهارمین جام پیاپی بود، یک تیم شهرستانی به نتایج کم نظیری که با دست خالی در فصل جاری کسب کرده میاندیشید و رویای کسب سهمیه آسیایی را در ذهن میپرورانید، یک تیم کهکشانی بخش خصوصی به رغم ریخت و پاش مالکش با صدر جدول فاصله زیادی گرفته و بخاطر افت اقتصادی، توان پرداخت باقی قرارداد ستارههای نجومی بگیرش را ندارد و حالا که دستش از جام دور شده سودش را در اتمام فصل با همین وضع موجود میدید، یک باشگاه پرافتخار شهرستانی به رغم هزینه سرسام آور و تامین همه خواستههای مربی سرشناس داخلی اش، از رقیب اصلی عقب مانده و با اتفاقاتی که در مصاف مستقیمش با صدرنشین افتاده، اجرای سناریوی لغو ادامه لیگ را دنبال میکرد، و سرانجام تیم دوستاره محبوبی که سالهاست به دلایل گوناگون قهرمان لیگ برتر نشده و باز هم رقیب سنتی را در آستانه فتح جامی دیگر میدید!
اینها جنگجویان حاضر در پشت دو خاکریز فعلی فوتبال ایران هستند که زیر نظر فدراسیونی بدون رییس، روی سیبل منافع گروهی و شخصی خود شلیک میکنند و با میلیونها هوادار و صدها پیشکسوت و چهره نامدار و رسانههای سرسپرده به خود، فوتبال کشور را به صحنه مبارزهای تاسف بار تبدیل کردند که اثری از عواطف انسانی در آن دیده نمیشد. انگار نه انگار که هزاران انسانی که جان شان را بر اثر کرونا از دست دادند، هموطن آنها بوده و این اتفاق میتوانست برای خود آنها و بستگان عزیز خودشان رخ دهد.
حقیقت این است که لیگ برتر ایران بر خلاف لیگهای حرفهای روز دنیا، تقریبا هیچ عایدی مالی چشمگیری از برگزاری ادامه مسابقات نصیبش نمیشود؛ نه خبری از درآمد پخش تلویزیونی برای تیم هاست که نگران قطع شدن آن باشند و نه قرار است پول قابل توجهی از محل تبلیغات محیطی یا قرارداد اسپانسر روی پیراهن نصیبشان شود.
درآمد بلیت فروشی هم که هنوز در اغلب ورزشگاههای ایران سنتی انجام میشود، در صورت برگزاری ادامه رقابتها و ممانعت از ورود تماشاگران، عایدی برای باشگاهها نخواهد داشت؛ یعنی برگزاری ادامه لیگ برتری که اکثر تیم هایش دولتی اند، تنها هزینه و زیان است. مخارج تیمها شامل بلیت پروازها و رزرو هتلها و تسویه دستمزد بازیکنان و عوامل برگزاری مسابقات مثل داوران و ...، بیش از سیصد میلیارد تومان بودجه جدید نیاز دارد که عمده آن از جیب دستگاههای دولتی پرداخت میشود.
در این میان نگاهی به تصمیم کشورهای صاحب فوتبال نشان می دهد که تنها آلمان، اسپانیا و انگلیس که بزرگترین و پردرآمدترین لیگ های اروپا محسوب می شوند، تصمیم به برگزاری بقیه مسابقات گرفته اند و در ایتالیا نیز هنوز بر سر ادامه سری آ اختلاف اساسی بین دولت و مقامات ورزشی وجود دارد.
مخالفان برگزاری ادامه لیگ برتر نوزدهم در ایران، به درستی لیگ های متوسط و درجه دوی اروپا شامل هلند، فرانسه، بلژیک و اسکاتلند را ـ که قراردادهای اقتصادی شان با لیگ های اصلی قابل قیاس نیست ـ به عنوان نمونه تعطیلی نیمه کاره رقابت ها نام می برند اما آنها هم چشم خود را روی یک واقعیت بارز می بندند؛ اینکه در همین لیگ ها نیز بعد از مختومه شدن پرنده فصل؛ تیم صدرنشین را به عنوان فاتح جام و تیم های قعرنشین را به عنوان تیمهای سقوط کننده به دسته پایین تر معرفی کردند.
آیا در ایران ظرفیت پذیرش انتخاب پرسپولیس به عنوان قهرمان فصل وجود داشت؟ آیا دادن جام به سرخپوشان تهرانی باعث بروز جنجال بزرگ علیه تصمیم گیران و انگ های مختلف به آنها نمی شد؟ طرفداران طرح لغو کامل مسابقات، تکلیف چهار نماینده آسیایی فوتبال ایران را چگونه روشن می کردند؟ تیم های سقوط کننده زیر بار حضور در دسته پایین تر بدون برگزاری نه مسابقه باقیمانده فصل می شدند؟
نکته دیگر اینکه تیم های سپاهان و استقلال که طرفدار لغو لیگ بودند، باید دوماه دیگر در کوران لیگ قهرمانان آسیا با حریفان آسیایی رقابت کنند. آیا حضور در ادامه آن مسابقات، آماده سازی و سفر و تدارک نمی خواست؟
شاید تصمیم عاقلانه در دوران کرونا برای لیگ بی ثمر و زیان دهی چون ایران، لغو کامل فصل از سوی مسئولان فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ بود اما با توجه به فقدان ظرفیت پذیرش عواقب هر نوع تصمیم در جامعه مغرور و خودخواه فوتبال ایران، راهی جز واگذاری تعیین سرنوشت به دست خود تیمها با وجود خطر بیماری نبود.
رقابتهای بینالمللی مانند لیگ قهرمانان آسیا و بازیهای ملی نیز به زودی آغاز خواهند شد و تعطیلی فصل می توانست ضرباتی احتمالی به نتیجه گیری باشگاه ها و تیم ملی ایران در ادامه مسابقات وارد نماید. ایرج حریرچی معاون وزارت بهداشت در این زمینه جمله ای کلیدی در آخرین مصاحبه مطبوعاتی اش به زبان آورد که می تواند دلیلی دیگر برای برگزاری ادامه رقابت های فصل باشد: «اگر فوتبال الان برگزار نشود، در پاییز هم نمیشود.»
نویسنده: مجید کوهستانی