به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، حسن حسن، مدیر ارشد مرکز سیاست جهانی و نویسنده کتاب پرفروش "داعش (گزارشی از درون ارتش وحشت)" در مطلبی درباره وضعیت مربوط به این گروه تروریستی برای گاردین نوشته است:
گروه تروریستی داعش در دو ماه گذشته دست به چندین سری حملات بزرگ و هماهنگ در بخش هایی از سوریه و عراق زده است. در حالی که حدود یک سال از زمان سقوط به اصطلاح "خلافت" فیزیکی این گروه تروریستی در شرق سوریه و همچنین تنها ۶ ماه از زمان کشته شدن ابوبکر البغدادی رهبر سابق آن میگذرد این روند افزایش حملات شبهنظامیان این گروه نگرانیها درباره ظهور دوباره آن را افزایش داده است. یک نگرانی ویژه دیگر درباره این افزایش حملات داعش مربوط به بدتر شدن شرایط در ماههای آینده است به نحوی که ظهور این گروه تروریستی را مجددا امکانپذیر کند.
داعش هرگز از زمان از دست دادن مناطق تحت اشغالش در دو کشور سوریه و عراق حملاتش در آنها را متوقف نکرده است اما عملیات های اخیر این گروه اخبار بدی محسوب میشوند. به غیر از وقوع این حملات، گزارش های میدانی دائماً حاکی از این هستند که این گروه در سال جاری میلادی در روستاها و حومه های سراسر عراق و سوریه اقدامات مشهود و تحرک بیشتری داشته است. از سوی دیگر شیوه حملات اخیر این گروه تروریستی نشان میدهند که ظاهراً توانسته به اطلاعاتی درباره تحرکات نظامیان و افرادی که هدف حمله خود قرار میدهد، دست پیدا کند.
این روند نشانههای اولیه مربوط به ریشه دوانی مجدد این گروه و تلاشهای آن برای جای پا پیدا کردن دوباره و ایجاد زیرساختهای لازم برای انجام مجدد حملاتش هستند. احیای داعش در حالی در مدت اخیر اتفاق می افتاده که این گروه در یک سال گذشته در دو کشور عراق و سوریه به دلیل از دست دادن مراکز مهم تحت اشغالش یعنی موصل و رقه و همچنین حملات نظامی شدید علیه مواضعش بسیار ضعیف شده بود.
اوج ضعف این گروه مربوط به زمانی است که ماه اکتبر ابوبکر البغدادی رهبر آن کشته شد. به نظر میرسید این گروه قادر به دست زدن به حملاتی در انتقام کشته شدن به اصطلاح "خلیفه" خود و یا بهره برداری از فرصتهای چشمگیری همچون اعلام عقب نشینی نظامیان آمریکایی از سوریه در ضمن حمله ترکیه به بخش هایی از شمال این کشور نبوده است.
هشدارها درباره اینکه چنین رخدادهایی در را برای ظهور مجدد این گروه باز میکند تاکنون وجود نداشته اما چند ماه بعد از آنها، این گروه ظاهراً قابلیتهایش را بازسازی کرده و فعالتر شده است و در واقع این فعالترین حالت این گروه تروریستی از زمان سقوط به اصطلاح "خلافتش" به حساب میآید. در مقطع فعلی کاهش فشار ها بر داعش با افزایش قابلیت آن برای بازگشت به حالت اول رابطه مستقیم دارد و این دقیقاً نشان میدهد که چطور میتوان دوباره داعش را مهار کرد.
تاکنون فشارهای نظامی پایدار علیه داعش به این گروه اجازه نداده بود که بتواند از فرصتهای روشنی همچون آشوب بعد از خروج آمریکا از سوریه و حمله ترکیه به آن سریعاً به نفع خود استفاده کند و مدتی طول کشید تا این گروه تروریستی دوباره سر بر آورد. فشارها بر داعش از زمان بازپسگیری شهر موصل در سال ۲۰۱۷ و بازپسگیری رقه در سال ۲۰۱۸ ادامه یافت و قوای تحت رهبری آمریکا عمدتا متمرکز بر عملیاتهای پاکسازی در روستاهای رها شده و مناطق کوهستانی و صحرایی با هدف تضمین یک شکست پایدارتر این گروه تروریستی بودند. اگر این گروه تروریستی به هنگام فرصتهای ایجاد شده در ماه اکتبر آمادگی لازم را داشت شرایط برای مهار آن سختتر میبود.
وقوع رخدادهای اخیر در هر دو کشور عراق و سوریه فشار مداوم بر داعش را مختل ساخته است و راه را برای بازگشت مجدد آن هموار کرده است. طرح اولیه خروج آمریکا از سوریه باعث شد همپیمانانش در عرصه میدانی یعنی نیروهای تحت رهبری شبهنظامیان کرد به سراغ جلب کمک و حمایت روسیه و حکومت سوریه به منظور جلوگیری از حمله ترکیه به خود بروند. حتی بعد از اینکه آمریکا از تصمیمش برای خروج از سوریه عقب نشست، بخشهایی از یک سوم سوریه که قبلاً در کنترل ائتلاف بینالمللی قرار داشت با روسها به اشتراک گذاشته شدند.
با تضعیف ماموریت بین المللی برای مقابله با نفوذ داعش به مناطق آسیب های زیادی به بار آمد. در کشور عراق اعتراضات گسترده ماه اکتبر منجر به برخی رخدادها و افزایش التهاب سیاسی در این کشور شد. اعتراضات در مرکز و جنوب عراق دولت این کشور را وادار به استعفا کرده و یک رکود سیاسی را در آنجا که تا همین دو هفته پیش ادامه یافت ایجاد کرد. به وضوح گروه داعش از خلا امنیتی به وجود آمده و کاهش فشارها بر خود در هر دو کشور عراق و سوریه استفاده کرده است. با تقویت شدن جای پای داعش کار برای تضعیف آن بدون یک شراکت بین المللی عمیقتر دشوار میشود.
از سرگیری عملیاتهای تاکتیکی علیه داعش ممکن است آن را دوباره مجبور به روی آوردن به فعالیت زیرزمینی کند اما منجر به از بین رفتن شبکه های آن نخواهد شد زیرا این پروسه نیازمند یک استراتژی مبارزه با تروریسم صبورانه است؛ استراتژی که ظاهراً یک سال پیش وجود داشت. به عبارت دیگر با کاهش تلاشهای تحت رهبری آمریکا برای سرکوب سخت داعش، شانس بازیابی هرچه بیشتر این گروه تروریستی نیز افزایش مییابد. این الگو باعث میشود مرحله فعلی به شکلی ویژه خطرناک باشد. اگر این الگو در ماههای آینده ادامه یابد احتمالاً داعش تبدیل به یک تهدید خیلی بزرگتری خواهد شد که مهارش نسبت به آن چیزی که الان هست نیز خیلی سختتر میشود.