نماد تجاری یک نشان قابل شناسایی، عبارت یا هر نماد دیگری است که به یک محصول یا خدمت خاص اشاره می‌کند و به صورت قانونی آن را از سایر محصولات متمایز می‌کند.
نماد تجاری برای شناسایی یک محصول یا خدمت شرکتی خاص و به رسمیت شناختن مالکیت شرکت بر آن برند است. محصولات دارای نماد تجاری عموماً به عنوان شکلی از دارایی در نظر گرفته می‌شوند. بیشتر کشورها مراکزی دارند که شرکت‌ها می‌توانند در آن محصولات خود را دارای علامت تجاری کنند. مثلاً در ایران، مرکز مالکیت معنوی، متصدی این امر است. یا در آمریکا، این کار توسط اداره حق ثبت و نماد تجاری آمریکا انجام می‌گیرد. یک نماد تجاری می‌تواند لوگو نظیر علامت Nike (که شبیه به تیک است)، یک اصطلاح، یا اینکه فقط نام محصول باشد. بعضی از برندها مثل کلینکس (Kleenex) یا زیراکس (Xerox) به این خاطر برجسته هستند که جای کلمه اصلی دستمال‌کاغذی یا تکثیر را در مکالمات روزمره گرفته‌اند.
یکی از اصلی‌ترین اهداف داشتن یک نشان تجاری برای محصول، محافظت از آن در مورد استفاده قرار گرفتن بدون اجازه شرکت است. بیشتر کشورها دارای قوانین ثبتی هستند که برای محافظت از نقض قوانین کپی رایت طراحی شده‌اند. قوانین کپی رایت بین‌المللی بسیار پیچیده‌تر هستند، چون برای آن‌ها هیچ دفتر ثبت شناخته شده جهانی وجود ندارد.
نشان‌های تجاری قابل خریدوفروش هستند. یک مثال مشهور شرکت Nike است که لوگوی معروف Swoosh را فقط با قیمت ۳۵ دلار خریداری کرد. علامت‌های تجاری می‌توانند با یک توافق دوره‌ای یا تحت شرایط خاص که می‌تواند به برندهای متقاطع منجر شود، تحت لیسانس شرکت‌های دیگر قرار بگیرند. لگو (Lego) که یک شرکت اسباب‌بازی متمایز است، بسیاری از برندهای معروف نظیر Star Wars و DC Comics را تحت لیسانس خود درآورده تا نسخه‌های لگویی محصولات مشهور و محبوب را بسازد. این‌ها مثال‌هایی از اهمیت محصولات برند از منظر بازاریابی هستند. نمادهای تجاری به تمایز محصولات نه فقط در نظام حقوقی، بلکه برای مصرف‌کنندگان کمک می‌کند.
تاریخچه نماد تجاری
نماد تجاری، همان‌طور که از نامش پیداست، علامتی است که نشان‌دهنده یک کسب‌وکار تجاری است. در سال ۱۲۶۶ هنری سوم قانونی تصویب کرد که همه نانوایان را ملزم می‌کرد تا برای نان‌هایی که می‌فروختند، یک نشان متمایز بسازند.
اولین قانون نماد تجاری مدرن در فرانسه و در سال ۱۸۵۷ معرفی شد و بریتانیا اولین کشوری بود که قانون نماد تجاری خود را در سال ۱۸۶۲ را منتشر کرد. این قانون انگلیسی خریدوفروش کالا زیر سایه یک تولیدکننده دیگر را جرم تلقی می‌کرد.
در آمریکا، کنگره تلاش کرد تا قانون علامت تجاری در سال ۱۸۷۰ وضع کند، اما همان سال به وسیله دادگاه عالی این قانون رد شد. کنگره بار دیگر و در سال ۱۸۸۱ تلاش کرد که درنهایت با تجدیدنظرهایی به قانون نشان تجاری در سال ۱۹۰۵ تبدیل شد.
در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۰۴، قانونی برای ثبت و حمایت نام تجاری و صنعتی تصویب شد که بعدها در سال ۱۳۱۰، مورد تجدیدنظر قرار گرفت و تا به امروز چندین بار مورد تجدیدنظر و به‌روزرسانی قرار گرفته است.
معادل انگلیسی نماد تجاری عبارت است از:
Trademark
تهیه‌شده در: مدیر مالی
