این روزها شرایط طوری شده که در محیط اداره، جامعه و حتی در خانواده یک عطسه یا سرفه کافی است که انگ "کرونایی بودن" را بگیرید و حتی از جمع دوستان و همکاران هم طرد شوید.
"مبادا به کسی بگی کرونا دارم، اگه فلانی را دیدی بهش محل نذار شاید هنوزم ناقل باشه، هیس! مبادا کسی خبردار بشه که مبتلا شدم دیگه نمی تونم از خونه برم بیرون آبروم میره، اگه دوستام بفهمن مبتلا هستم دیگه من رو تو جمعشون راه نمیدن و ..." زمزمه‌هایی است که این روزها کم و بیش به گوشمان می‌رسد.
این روزها که تمام دنیا میزبان مهمان ناخوانده‌ای به نام کوید19 است، در کنار تمام سختی‌هایی که این ویروس با آمدنش به ارمغان آورده متاسفانه در کشور ما در حال تبدیل شدن به یک انگ اجتماعی است.
به این فکر کنید که فرد بعدی که قرار است به کرونا مبتلا شود خود شما باشید، انتظار چه برخوردی را از دیگران خواهید داشت؟
فردی که حالا به هر دلیلی به کرونا مبتلا شده است صرفا یک بیمار است و جرم و جنایاتی هم مرتکب نشده که قرار باشد از جمع دوستان، خانواده، یا اجتماع طرد شود.
برعکس کسانی که به کرونا مبتلا می‌شوند چه به لحاظ روحی و چه به لحاظ جسمی در معرض خطر هستند به جای انگ اجتماعی زدن و طرد کردن آن‌ها مایه دلگرمی خود و خانواده‌هایشان باشید و با رعایت موازین بهداشتی سعی در جلوگیری و پیشگیری از این بیماری داشته باشید.
کرونا در حال تبدیل شدن به یک انگ اجتماعی است
به گفته یک جامعه‌شناس، متاسفانه ظهور استیگما یا نظریه انگ اجتماعی در ارتباط با کرونا در جامعه سیاست‌های مواجهه با کرونا را به بن‌بست رسانده و آن را سخت کرده است و می‌توان گفت که همان نگرشی که در مورد بیماری ایدز در جامعه وجود دارد به همان میزان نیز به پدیده کرونا با دیده قبح و حقارت می‌نگرند.
اکبر ولدبیگی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: زمانیکه فرد ابتلا به کرونا در جامعه طرد یا برچسب کرونایی بودن به آن زده می‌شود به نوعی دست به پنهان‌کاری و خودسانسوری می‌زند و در حالی که در حال انکار بیماری خود است در جامعه رفت‌وآمد کرده و به راحتی دیگران را نیز مبتلا خواهد کرد.
وی عنوان کرد: سعی کنید به این باور برسید که کرونا قبح اجتماعی نیست و ابتلا به بیماری هم قبیح نیست بلکه در این شرایط انکار، پنهان‌کاری، عدم مراجعه، فرهنگ مواجهه با بیماری و مسخره کردن سیاست‌های بهداشتی عملی زشت و قبیح محسوب می‌شود.
ولدبیگی در خصوص دلایل قبح نشان دادن و دیده تحقیر آمیز به کرونا، افزود: ترس یکی از دلایل انگ‌سازی یا قبح‌سازی در ارتباط با ویروس کرونا است زیرا آدمی از هر چیزی که ترس یا هراس داشته باشد، می‌گریزد و آن را طرد می‌کند.
وی با اشاره به اینکه کرونا ویروس، ویروسی مبهم و ناشناخته است گفت: بیماران کرونایی از ترس اینکه انگشت‌نمای دیگران شوند بیماری خود را انکار می‌کنند و همین ترس خود سبب انکار و پنهان کردن موضوع خواهدشد.
به گفته این جامعه‌شناس، ناآگاهی، جهل، ناشناختگی از دیگر عواملی است که سبب انگ‌سازی اجتماعی کرونا خواهد شد زیرا ناآگاهی و جهل نسبت به هر موضوعی سبب بروز رویکردهای هیجانی نسبت به آن مسئله خواهد شد.
اکبرولدبیگی در ادامه سخنان خود افزود: همانگونه که در جامعه ما به دلیل فقر فرهنگی حاکم در جامعه حتی مراجعه به روانشناس و روانپزشک نوعی قبح محسوب می‌شود، به همان میزان نیز این نگرش در خصوص بیماری‌های اپیدمی و واگیری نیز وجود دارد.
وی تاکید کرد: این نوع رویکرد و دیدگاه غلط و اشتباه نسبت به افراد باید در جامعه حذف شود زیرا همه افراد جامعه ممکن است به بیماری‌های اپیدمی همچون ایدز نیز دچار شوند بنابراین سیاست انگ‌زنی و انکار نه تنها مشکل را حل نخواهد کرد بلکه سبب ایجاد هزینه برای کادر درمان نیز خواهد شد.
ولدبیگی تصریح کرد: این پیش‌داوری و باور غلط که افراد مبتلا به بیماری از طبقه فرودست جامعه بوده، فاقد فرهنگ پیشگیری بوده، افراد بی‌رعایتی هستند و یا اینکه از قرار گرفتن در حیات خلوت اجتماعی انسانی و دراز شدن انگشت اتهام به سویشان هراس داشته باشند، بیماری و مشکل خود را انکار می‌کنند و همین انکار و پنهان‌کاری خود نوعی رویکرد فرهنگی است.
وی اذعان کرد: یکی از مشکلات کرونا و دیگر بیماری‌های اپیدمی به نوعی به معضل فرهنگی جامعه برمی‌گردد و در حال حاضر 70 درصد مردم موازین بهداشتی، پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکرده و نسبت به هشدارها نیز کاملا بی‌تفاوت هستند.
شکستن قبح اجتماعی کرونا
به گفته این جامعه‌شناس، یکی از راه‌های از بین بردن قبح اجتماعی کرونا در جامعه اطلاع‌رسانی شفاف و واضح است، زیرا هرگونه اطلاع‌رسانی شفاف سبب از بین رفتن این قبح اجتماعی خواهد شد.
اکبرولدبیگی دیگر راه‌های حذف قبح کرونایی را اینگونه برشمرد و اظهار کرد: یکی از راه‌هایی که به حذف این رویکرد غلط در جامعه کمک خواهد کرد کار تیم اصحاب رسانه به صورت گزارش، مصاحبه و گزارش تصویری و ... است.
وی گروه سازی را از دیگر سیاست‌های موثر در حذف این رویکرد اجتماعی غلط دانست و افزود: سیاست گروه‌سازی به ویژه در فضای مجازی در قالب کمک به گروه‌ها و موسسات تخصصی در این زمینه برای اطلاع رسانی بهتر و بیشتر به حذف این قبح کمک خواهد کرد.
ولدبیگی همچنین عنوان کرد: با نوشتن مطالب مهم و مفید و موثر پرده از این واقعیت برداریم که کسی که به کرونا مبتلا می‌شود صرفا بیمار است و جذامی نبوده و جرم یا جنایت فجیعی مرتکب نشده است.
وی خاطرنشان کرد: دست از انگ‌زنی بردارید و با رفتارهای درست فرهنگی سعی در آگاه‌سازی مردم در خصوص استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را داشته باشید زیرا همین رفتارهای فرهنگی در جلوگیری و پیشگیری از بیماری کرونا موثر است.
این جامعه‌شناس در پایان با اشاره به اهمیت این موضوع که انکار بیماری خود نوعی قبح است، یادآور شد: امید است جامعه ما به لحاظ فرهنگی به جایگاهی برسد که دست از پیش‌داوری‌ها و پیش‌فرض‌ها برداشته و این واقعیت را بپذیرد که افرادی که در جامعه دچار بیماری یا مشکل خاصی هستند صرفا افراد بدی نبوده و جرم و یا گناهی را هم مرتکب نشده است و گاها ممکن است خود قربانی رعایت نکردن اقلیت افراد جامعه باشند.
