سینما در حالی با بحران کرونا مواجه است که گروهی صاحبان فیلمهای اکران شده در سال نود و هشت، هنوز نتوانستند سهمشان را از فروش فیلمهایشان از سالنداران سینما بگیرند و بسیاری از آنها همچنان طلبکار هستند؛ وضعیتی که منجر به ضرر سنگین تهیه کنندگان و سرمایه گذاران با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و تورم ماههای اخیر شده و سامانه مرکزی فروش آنلاین بلیت سینما نیز نتوانست این چالش را برطرف نمایند.
به گزارش «تابناک»؛ سالنهای سینمای ایران پس از چهار ماه تعطیلی متاثر از شیوع کرونا، جزو آخرین مجموعههایی بودند که مجوز بازگشایی با ۵۰ درصد ظرفیت را یافتند. این تصمیم مصادف با شروع اوج گیری مجدد شیوع کرونا در ایران و افزایش تعداد قربانیان این ویروس مرگ آفرین در ایران شد. سالنهای سینما وضعیت مناسبی ندارند و اکنون مشوقهای تازهای برای تماشاگران، فیلمسازان و سالنداران سینما در نظر گرفته شده، تا رونق به سینمای ایران بازگردد؛ هرچند نمیتوان با اطمینان از تلاش برای پر کردن سالنهای سینما دفاع کرد.
در این میان تهیه کنندگان در چالش جدی با گروهی از سالنداران مواجه شدهاند که البته ریشههای تاریخی دارد. فیلمهای سینمایی از گذشته تاکنون پس از اکران، با کسب درآمد سریع برای سالنداران همراه بود؛ اما سالنداران معمولاً ماهها پس از اکران فیلم با دفتر پخش و تهیه کننده فیلم تسویه حساب میکنند که این وقفه گاهی تا هشت ماه بوده است! در واقع اگر فیلمی به محض ساخت اکران شود، هشت ماه بعد از پایان تولید، سرمایه گذاران فیلم به سرمایهشان دست مییابند. حال اگر به رویه مرسوم در سینمای ایران، فیلمی سه تا یک سال پس از تولید اکران شود، یازده تا بیست ماه پس از تولید، سهم فروش صاحبان فیلم به دست آنها میرسد!
در واقع در شرایطی که فیلمها به خودیِ خود غالباً با زیان مواجه هستند و شکست تجاری میخورند، صاحبان آنها باید ماههای متمادی در صف تسویه با سالنهای سینما باشند که بلیت را نقد فروخته و تسویه حساب کردهاند؛ اما سهم صاحب فیلم را با تاخیرهای اینچنینی پرداخت میکنند. این شیوه تسویه حساب، آن هم در دوران تورم پرشتاب، سینما را از آنچنانی که تاکنون تصور میشد، غیراقتصادیتر و زیانده تر مینمایاند و هیچ سرمایه گذار بخش خصوصی به قصد سود اقتصادی وارد چنین عرصهای نمیشود، چون در هر بازاری سود سریعتر و تضمینشدهتر از سینمای ایران خواهد داشت.
از سویی دیگر با توجه به اینکه سرمایهگذاران دسترسی سریع به منابع مالی حاصل از اکران فیلمشان را نمییابند، عملاً ماههای متمادی فرصت تولید اثر بعدی را از دست میدهند که این رویه علاوه بر کند کردن چرخه تولید، عامل مضاعفی بر سر راه کسب سود در سینمای ایران است. از قضا برخی تهیهکنندگان نیز از این فضا استفاده میکنند و به همین بهانه، با عوامل ماهها پس از پایان پروژهها تسویه حساب نمیکنند. در واقع زنجیره بدحسابی برخی سالنداران، دامن تمامی عوامل سینما را میگیرد.
قرار بود پس از فعال شدن سامانه مرکزی فروش بلیت توسط سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به محض خرید بلیت، درآمد بین سینمادار، پخش کننده (تهیه کننده فیلم) و مالیات تقسیم شود اما شواهد نشان میدهد این بخش که به عنوان یکی از نقاط قوت طرح مطرح میشد، اجرایی نشده و همچنان سالنداران میتوانند با چنان تاخیرهایی تسویه حساب کنند! هنوز مشخص نیست فیلمسازانی که در ماههای پایانی سال 1398، آثارشان اکران شده، چه زمان به پولشان میرسند و وقتی این طلب وصول شود، چه میزان از ارزشش متاثر از تورم کاسته شده است؟!
به تازگی سید محمد مهدی طباطبایینژاد معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی اعلام کرد جمع این بدهیها شانزده و نیم میلیارد تومان است و این لیست به صندق اعتباری هنر اعلام شده تا از طریق صندق اعتباری وام 4 درصدی جهت تسویه حساب پخش کنندگان به سینماها پرداخت شود. این اقدام در حالی رخ میدهد که در عمل اشکال اصلی رفع نشده و با اکران فیلمهای بعدی، برخی سالنداران همچون گذشته بدهیشان را با تاخیر پرداخت خواهند کرد.