عملکرد «عباس آخوندی» که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ وزیر راه و شهرسازی دولت «حسن روحانی» بود امروز با توجه به افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی قیمت مسکن در سراسر کشور به ویژه در کلان شهرها سبب شده تا او بیشتر زیر ذره بین فعالان اقتصادی و عمرانی و نمایندگان مجلس قرار بگیرد.
به گزارش «تابناک»؛ منتقدان آخوندی مخالف نگاه او به حوزه مسکن و شهرسازی هستند. وزیر سابق راه و شهرسازی نیز در ابتدای دوران وزارت خود طرح مسکن مهر را ـ که از دولت محمود احمدی نژاد کلید خورده بود ـ مزخرف نامیده و در دوران وی، هیچ طرحی مشابه آن در حوزه مسکن کلید نخورد.
آمار نشان می‌دهد تا پیش از دولت نهم، سالی ۸۵۰ هزار واحد ساخته شده و در دوره دولت نهم و دهم این میزان به یک میلیون واحد رسیده و باید از سال ۹۲ به بعد، سالی یک میلیون و ۲۰۰ هزار می‌رسید، در صورتی که ۳۵۰هزار واحد ساخته شده است.
بر اساس آمار بانک مرکزی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌سازی مناطق شهری از ۷۵هزار و ۴۱۸ میلیارد تومان در زمان آغاز به‌کار دولت تدبیر و امید به ۶۰ هزار و ۲۲۲ میلیارد تومان در سال ۹۶ کاهش یافت تا موجب جهش تاریخی قیمت مسکن شود.
درباره آنچه در پنج سال از وزارت «عباس آخوندی» گذشت، خبرنگار «تابناک» در حاشیه نشست با اعضای حزب ندای ایرانیان سوالاتی از او پرسیده که برای اولین بار آن را منتشر می‌کنیم.
یک گروه خاص اقتصاد ایران را به بن‌بست رسانده است
تابناک: جناب آقای آخوندی، سنگری که شما پنج سال عهده‌دار مسئولیت آن بودید ـ اگر نگوییم مهم‌تر از سنگر جناب آقای ظریف بود ـ کم اهمیت تر از آن نبود؛ اما شما در این جلسه از موضع اپوزیسیون دولت و وضعیت کنونی صحبت کردید، در حالی که حتی دوستان اصلاح‌طلب شما هم از عملکردتان مخصوصاً در حوزه مسکن راضی نیستند. سهم خود را از وضعیت کنونی اقتصاد کشور چقدر می دانید؟
آخوندی: وضعیت فعلی اقتصاد ایران ناشی از یک گروهی هست که اقتصاد را به بن‌بست رسانده‌اند. وقتی راجع به اقتصاد صحبت می‌کنید امکان تفکیک بخش مسکن و صنعت و تجارت و کشاورزی را ندارید. وقتی یک گروهی مبادلات مالی و تجارت ایران و رشد سرمایه‌گذاری ایران را متوقف کرده‌اند، هرگونه سرمایه گذاری در ایران را با مخاطرات بسیار جدی مواجه کرده‌اند، نتیجه این هست که تولید ناخالص ملی کلاً کاهش پیدا کرده است. من می‌دانم، این گروه‌های سیاسی خیلی با ظرافت بحث‌های عمومی اقتصاد را بخشی میکنند. شما تصور کنید برای مثال می‌شود در یک کشور تورمتان بالای ۱۸ درصد باشد و هیچ مبادله مالی نداشته باشید و قدرت خرید مردم به شدت نزولی باشد و فقط بخش کشاورزی رشد کند و بعد از وزیر مسکن یا وزیر کشاورزی بپرسید که چرا مسکن و کشاورزی رشد نکرد؟
همه بخش‌ها در یک بستر اقتصادی کلان رشد میکنند. مشکلی که در ایران وجود دارد، این هست کسانی که کشور را به چنین وضعیتی رسانده‌اند، الان این مشکلات را بخش بخش میکنند و تک تک می‌پرسند که چرا اینجا اینطور و آنجا آنطور شد، در حالی که کل اقتصاد و سیاست ایران را خوابانده اید.
کل تولید ناخالص داخلی ایران را خوابانده اید و تورم را به چنین وضعیتی رسانده اید. تصور کنید که مثلاً آیا می‌شود در چنین شرایطی، نرخ سکه و ارز و وضعیت بورس چنین حالت تصاعدی داشته و فقط یک بخش رقم نزولی داشته باشد. معلوم هست که چنین اتفاقی شدنی نیست.
در حوزه مسکن اگر دقت کنید. من یک بار در حوزه مسکن صحبت خواهم کرد؛ چون یک خلط مبحث فوق العاده از سوی یک گروه سیاسی که خبرگزاری هم در اختیار دارد و می‌تواند فضاسازی کند کل دستاورد پنج ساله را مخدوش کرده است. وقتی من به وزارتخانه آمدم وضعیت مسکن در چه وضعیتی بود؟
تابناک: اگر عملکردتان را توضیح بدهید خیلی خوب است؛ چون مردم هم همین را می خواهند.
بیش از دو و نیم میلیون خانه لاکچری در ایران ایجاد کرده‌اند
آخوندی: دقیقا من هم می‌خواهم عملکردم را توضیح دهم. وقتی ما وارد وزارتخانه شدیم، شهرداری تهران با فروش شهر یک وضعیت عدم تعادل وحشتناکی را در تهران و ایران ایجاد کرده بود؛ در ایران بیش از دو و نیم میلیون خانه لاکچری ساخته بودند.
تابناک: شهرداری تهران در ایران دو و نیم میلیون خانه لاکچری ایجاد کرده بود؟
کسانی که شعار ۴ درصدی می‌دادند، شهر را به ۴ درصدی‌ها فروخته بودند
آخوندی: در تهران ۴۵۰ خانه و در ایران بیش از دو و نیم میلیون خانه خالی ایجاد کرده بودند. در واقع یکسری تقاضا در یک طرف بود، ولی در واقع همان کسانی که شعار ۴ درصدی را سر می دادند، دقیقا با همان چهار درصدی ها تمام منطقه یک و دو و ۳ و ۴ و ۵ تهران را فروخته و چیزی بیش از ۴۵۰ هزار خانه خالی در تهران ایجاد کرده بودند که هیچ فرد متوسطی نمی توانست سراغش برود. این یک وضعیت عدم تعادل بود و وضعیت بعدی با آن دستبردی که به بانک مرکزی داده شده بود، چیزی حدود یک میلیون خانه مسکونی مسکن مهر خالی مانده بود و یک رکود وحشتناک در حوزه مسکن بود.
جلوی شهر فروشی را گرفتم و تورم مسکن را کم کردم
از سال ۸۵ و ۸۶ به بعد مسکن به یک رکود بسیار سخت وارد شده بود. آن موقع کل تسهیلاتی که می دادند ۲۰ میلیون تومان و سهم تسهیلات در تهران از خانه کمتر از ۱۰ درصد و در کشور کمتر از حدود ۲۰ درصد بود. کاری که ما کردیم، این بود که جلوی شهر فروشی را گرفتیم و پنج سالی که من در وزارتخانه بودم، تورم مسکن نسبت به تورم ملی ایران همه ساله کمتر بود.
جالب است که با رندی، این دو سالی که من در وزارتخانه نیستم، به حساب من می گذارند، در حالی که در آن ۵ سالی که من در وزارت خانه بودم، همواره تورم مسکن کمتر از میانگین تورم کشور بود. با صندوق پس انداز مسکن یکمی که راه انداختیم سالانه ده ها هزار نفر رفتند تامین مالی در بازار کردند و قدرت خرید مردم بدون افزایش تورم در تهران با سهم بانک مسکن به ۵۰ درصد خرید متوسط و در بعضی شهرها به بالای ۹۰ درصد رسید و مسکن به تدریج از رکود خارج شد و بازار مسکن کلا راه افتاد. از آن طرف هم این همه مسکن مهر که با آن همه بدبختی که نه آب و برق داشت و امکانات خدماتی همه را تمام کردیم.
باید یقه افراد پشت پرده ساخت مسکن در بیابان‌ها را گرفت
یکسری از این واحدها که حدود ۲۵۰ هزار واحد می شد در بیابان ها بود. عوض اینکه یقه افراد پشت پرده چرایی ساخت این مسکن ها را بگیرند و بگویند که چرا غش در معامله کردید و از مردم پول گرفتید که در بیابان برای آنها خانه بسازید، آمدند و خفت وزیر را گرفتند که چرا اینجوری است. مرد حسابی، شما این کار را کردید؛ مگر من این کار را کردم؟ شما بودید که در بیابان ها این خانه ها را ساختید. مردم بیچاره طلای زن و بچه‌شان را فروخته‌اند و دست دولت داده‌اند و دولت در بیابان بدون آب و برق و خدمات خانه ساخته است.
کاری که من کردم این بود، تا آنجا که می شد همه اینها را تمام کردم؛ مگر آنهایی که مشکل قضایی داشت، بعضی از مسکن ها، امکان تامین آب و برق نداشت و یا آنقدر بیابان بود که هیچ متقاضی برایش وجود نداشت. وگرنه کل منابع وزارتخانه را بسیج کردیم که اینها را انجام بدهیم و من آمارهایش را اعلام کرده‌ام که بخش اعظم تاسیسات آن و اتمامشان و صدور سندش در دوره من انجام شده است. برخی راحت دروغ می گویند که آخوندی آمد و مسکن را متوقف کرد. اگر می خواهید حقیقت را بدانید باید بگویم که اصلاً بیش از دو سوم مسکن مهر را من ساخته ام.
تابناک: این که مسکن مهر مزخرف است، جمله صریح شما بود تا آن جا که یادمان هست در مجلس هم این را مطرح کردید و اساساً کلید مخالفت و دشمنی شما با مسکن مهر توسط خود شما زده شد، قبل از اینکه کسی در مورد مخالفت شما با مسکن مهر صحبتی کرده باشد و شما گفتید به جای مسکن مهر، مسکن اجتماعی خواهم ساخت.
از روز اول مخالف مسکن مهر بودم، چون فقط در آن رانت بود
آخوندی: من از روز اول اعلام کردم با مسکن مهر مخالفم، چون اساساً خلاف قانون اساسی و سیاست‌های رهبری و دخالت دولت در ساخت و ساز است و هر گونه دخالت دولت در ساخت و ساز فقط به معنای رانت است و هیچ چیزی غیر از رانت نیست. الان هم که دولت ساخت و ساز میکند، همه اش به معنای رانت است. دولت وقتی وارد ساخت و ساز شد؛ یعنی می‌خواهد رانت توزیع کند. در عین حال من همان وقت گفتم، ضمن اینکه با این کار صددرصد مخالفم، ولی چون دولت به عنوان قوه مجریه قانونی تعهد کرده است من تا نفر آخر تعهدش را می‌پذیرم.
اینکه می‌گویم آدم باید با اصالت و با صداقت باشد، دلیلش این است. من مواضع اصیل خود را حفظ کردم و گفتم دولت نباید در ساخت و ساز دخالت کند، ولی با صداقت مواضعم را اعلام کردم و در عین حال گفتم، چون دولت قبلی و قانونی تعهد کرده من تا دانه آخر آن را انجام می‌دهم. این عین صداقت است و من اگر میخواستم عوامفریبی کنم، بیش از یک میلیون مسکن مهر در دوره ام تمام شد. من ۵۲ ماه وزیر بودم و هر هفته می‌توانستم یک افتتاح بکنم و در واقع محبوب القلوب بشوم، ولی همان بحث مشوش کردن اذهان می‌شد.
می‌توانستم با افتتاح عوامفریبانه مسکن مهر وزیر محبوبی باشم
منی که با ورود دولت به ساخت و ساز مخالف با خودم عهد کردم که مسکن مهرهای وعده داده شده را تمام کنم، چون دولت عهد کرده است. ولی با خودم هم عهد کردم که شخصا افتتاح نکنم. این عین صداقت است، اگر شما سیاستمداری پیدا کردید که در این حد صادق باشد که بتواند همه اینها را افتتاح کند، بتواند یک عوامفریبی گسترده در حد وحشتناک انجام دهد و عالمانه و صادقانه از تمام این عوامفریبی دست بردارد، آگاهانه این کار را نکردم. من نمی‌توانستم این کار را در تمام ایران بکنم؟ می توانستم هر روز در یکجا جولان دهم و بگویم ببینید من چه وزیر محبوبی هستم، ولی من نمی توانستم به مردم دروغ بگویم.
کل مسکن مهری که اینقدر راجع به آن بحث می شود، سالانه ۴۰ تا ۵۰ هزار مسکن بیشتر نمی‌شود و اگر اجازه دهید که بخش خصوصی ساخت و ساز کند و اقتصاد راه بیفتد، خواهید دید که چه می شود، چون در این مملکت رکورد سالی یک میلیون واحد مسکونی هم توسط خود مردم داشتیم. این چه کاری است که دولت در تهران ۵ هزار واحد مسکونی بسازد، در حالی که در تهران ۳.۲ میلیون واحد مسکونی وجود دارد و اصلاً این ۵ هزار واحدی هیچ تاثیری در بازار مسکن ندارد.
مساله قیمت‌ها، مساله اقتصاد کلان است. شما نمی توانید قیمت مسکن را از اقتصاد کلان تفکیک کنید و آن را از قیمت کالای کشاورزی و صنعت و خودرو، چون همه اینها مساله اقتصاد کلان است و آوردن مساله اقتصاد بخشی در اقتصاد کلان فقط یک انحراف آگاهانه از افکار عمومی هست.
*منتقدان آخوندی: محاکه اش کنید/بخشش آپارتمان به نمایندگان مجلس دهم برای فرار از استیضاح
حجت الاسلام موسوی نماینده مردم اردبیل و نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم طی گفت و گویی با تاکید بر این که عملکرد عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی بر افزایش قیمت مسکن در کشور موثر بوده است، گفته بود: باید وضعیت مسکن را از آقای آخوندی بپرسید.
او گفته بود: کسی که در مملکت جمهوری اسلامی ایران مسئول بوده و بعد افتخار خود را این می‌دانست که حتی یک آجر هم برای طرح‌های مثل مسکن مهر روی آجر نگذاشته باید محاکمه شود، چون نتیجه بی تحرکی و کم تحرکی وزارتخانه راه و شهرسازی در زمان ریاست او بازار فعلی مسکن است.
سیدمهدی هاشمی، رئیس کمیسیون عمران مجلس نهم در این باره در آخرین ماه‌های وزارت آخوندی گفته بود: از جوانان و قشرهای ضعیف جامعه که زمان دولت‌های نهم و دهم با ۵ یا ۱۰ تومان صاحب مسکن می‌شدند، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم میلیون‌ها تومان اضافه گرفته‌اند و تازه می‌گویند ۶۰ میلیون دیگر هم باید بدهید؛ این متقاضیان اگر این پول را داشتند که نمی‌آمدند مسکن مهر ثبت‌نام کنند.
وی در ادامه افزوده بود: وزیری که با متوقف کردن ساخت مسکن مهر موجب افزایش یافتن هزینه‌های روبنایی و زیربنایی شده است و تملک مسکن را برای ثبت‌نام کرده‌ها بیش از ۶ تا ۷ سال به تاخیر انداخته است، به جای آنکه به آنان خسارت بدهد می‌خواهد خسارت بگیرد. در حالی که ثبت‌نام کنندگان در این چند سال هزینه‌هایی همچون پرداخت اجاره بها هم متحمل شدند؛ چه کسی باید این هزینه‌ها و تاخیر‌ها را جبران کند؟
ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجف آباد در مجلس گفته بود که آقای آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی به ۱۳ نماینده مجلس نهم و دهم آپارتمان‌هایی به ثمن بخس داد تا مانع رای آوری استیضاح خود در مجلس شود.
*شکایت از عباس آخوندی به کمیسیون اصل ۹۰مجلس
احمد راستینه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز طی مصاحبه ای تاکید کرده بود: امروز به دلیل سیاست گذاری غلط آقای آخوندی در دوره تصدی مسئولیتش با افزایش قیمت مسکن روبه رو هستیم. آقای آخوندی در پیگیری اهداف چشم انداز، اهداف برنامه پنج ساله ششم و هدف گذاری سالانه دچار تخلف شده و به مسئولیت خود درست نپرداخته و مردم را امروز در حوزه مسکن گرفتار کرده است.
راستینه گفت: نمایندگان در کمیسیون اصل نود به این موضوع توجه دارند اگر مسئولی در دوره مسئولیت خود دچار کوتاهی یا انحراف از مسئولیت خود شده و به وظیفه قانونی خود عمل نکرده، این وظیفه نمایندگان است که آن وضعیت را بررسی و به ملت گزارش دهند.
وی افزود: امروز یک برنامه جدی در حوزه شکایت از آقای آخوندی و زنگنه در مجلس در حال پیگیری است و ما معتقدیم هر کسی در هر مسئولیتی که قرار می‌گیرد، باید بداند روزی در برابر قانون باید پاسخگو باشد و اگر کوتاهی و تخلفی انجام دهد باید به صورت ویژه آن مسئول را مورد محاکمه بازخواست قرار دهد.
*تشکیل دو پرونده برای عباس اخوندی در دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور
علی‌اصغر عنابستانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره آخرین جزییات پرونده عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: دو پرونده مجزا برای آقای آخوندی در سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات تشکیل شده است.
وی افزود: تاکید ما بر این است که باید ساختار به گونه‌ای باشد که مسئولان نسبت به وظایفی که دارند پاسخگو باشند و اگر خسارتی به مردم وارد کردند، نسبت به خسارت وارده به مردم نیز پاسخ دهند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: عدم اقدام و ترک فعل سبب شده که خساراتی به مردم از سوی مسئولان وارد شود. متاسفانه برخی پست‌ها را اشغال میکنند برای اینکه خیالشان راحت باشد، هیچ تصمیمی نمی‌گیرند تا مسائل را حل کنند.
عنابستانی می‌گوید، برخی از مسئولان به دلیل عدم تصمیم و ترک فعل، میلیاردها تومان خسارت به کشور وارد کرده‌اند. اینکه فردی کاری را ناشی از معذوریت‌ها و محدودیت‌ها صورت ندهد قابل قبول نیست.
ویژگی مشترک اعضای دولت روحانی
