«دونالد ترامپ انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا را به جو بایدن نامزد دموکراتها واگذار کرد. این مساله شاید برای وی و طرفدارانش تلخ باشد با این حال، حقیقت است و آنها باید با آن کنار بیایند. اکنون بسیاری از ناظران و تحلیلگران و حتی طرفداران و مخالفان وی (ترامپ) این سوال را مطرح میکنند که وی پس از خروج از قدرت، چه کارهایی را انجام خواهد داد؟»
از یک سو، نباید فراموش کرد که ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، بیش از آنچه که پیش بینیها اعلام میکردند، رای کسب کرد. حتی برخی بر این باورند که اگر بحران شیوع ویروس کرونا در آمریکا اتفاق نمیافتاد، وی به احتمال زیاد بار دیگر رئیس جمهور آمریکا میشد. حتی در شرایط فعلی نیز، بعید است جمهوریخواهان مهره بهتری از ترامپ برای رقابت در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا بتوانند ارائه کنند. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که ترامپ دشمنان قدرتمندی را نیز در چهارچوب حزب جمهوریخواه دارد.
بسیاری از آنها در سالهای اخیر، حفظِ ظاهر کرده و چیزی به زبان نیاورده اند. با این حال، بعید به نظر میرسد که آنها این روند را در آینده نیز ادامه دهند. از این رو، احتمالا زمان زیادی طول نخواهد کشید که صداهای مخالف علیه ترامپ در حزب جمهوریخواه بلند خواهد شد و رقبای دیگری نیز علیه او ظاهر خواهند شد.
جدای از همه اینها، هنوز حتی مشخص نیست که آیا خودِ ترامپ هم مایل است که برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا رقابت کند یا خیر. ترامپ در نخستین سالهای ریاست جمهوری اش، بارها و بارها اعلام کرد که از رئیس جمهور بودن چندان رضایت ندارد و از آن لذت نمیبرد. حضور در قدرت، با محدودیتهای فراوانی همراه است و انتقادات عمومی زیادی را نیز از فردی که در قدرت حضور دارد، بر میانگیزد. از این منظر و با توجه به گفتههای خودِ ترامپ، احتمال اینکه وی کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا نشود، کم نیست. از طرفی هنوز مشخص نیست که سرنوشت پروندههای مکرر و متعدد قضایی که علیه او گشوده شده و در جریان است هم چه خواهد شد.
آیا ترامپ بر کسب و کار، و تجارت خود متمرکز میشود؟
امپراطوری تجاری ترامپ ظاهرا سال هاست که عملکرد چندان مناسبی ندارد. بر اساس آنچه "نیویورک تایمز" گزارش داده است، ترامپ قریب به یک دهه از پرداخت هرگونه مالیات، طفره رفته است. این روزنامه با استناد به مدارک محرمانهای که در اختیار داشته مدعی شده است که ترامپ در ده سال اخیر هیچگونه مالیاتی پرداخت نکرده و و در سال ۲۰۱۶ (زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که به پیروزی وی منجر شد) نیز تنها ۷۵۰ دلار را به عنوان مالیات، پرداخت کرده است.
وی در سال ۲۰۱۷ نیز بار دیگر مبلغی مشابه را به عنوان مالیات پرداخت کرده است. ترامپ ادعای روزنامه نیویورک تایمز را به کل رد کرده با این حال، وی از ارائه اسناد و مدارک مالیاتی خود طفره رفته و همین این شک را تقویت کرده که آیا وی واقعا به آن اندازه که مدام میگوید، یک تاجر و فعالی اقتصادی ثروتمند و موفق است؟ تردیدها در اینباره، تاکنون بارها و بارها خود را نشان داده اند. این تردیدها مخصوصا در تنشهای اخیر میان ترامپ و نشریه فوربز به اوج خود رسیده اند. جاییکه این نشریه اعلام کرد که قبول ندارد ترامپ یک تاجر موفق و ثروتمند، و با عملکردِ قابل قبول است.
ترامپ همواره گفته است که برند تجاری وی ارزش بالایی دارد و دیگران آن را به عمد دست کم میگیرند. ترامپ پیش از این اعلام کرده بود که نام و برند وی، ارزشی به اندازه دو و نیم میلیارد دلار دارد. با این حال، گزارشهای اقتصادی به هیچ عنوان، برند ترامپ را در زمره برندهای سرشناس طبقه بندی نکرده اند. با این حال برخی این سوال را مطرح میکنند که برند و نام ترامپ، اکنون تا چه میزان ارزش دارد؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت: بله، ترامپ اکنون میلیونها هوادار و طرفدار دارد. با این حال، وی مخالفان و دشمنان زیادی نیز دارد. بدون تردید، ارزش برند ترامپ، آنگونه که وی ادعا میکند، افزایشی را تجربه نکرده است. حتی میتوان گفت که به دلیل عملکرد بدِ او، تقلیل ارزش و اعتبار نیز داشته است.
ترامپ همچنین به دفعات در مورد موفقیتهای خودش در صنعت املاک و مستغلات، اغراق کرده است. در شرایطی که پدر او با ساخت آپارتمانهای مجهز و نه لزوما لوکس برای طبقات متوسط در بروکلین به ثروت رسید، ترامپ فقط و فقط به مناطق لوکس کوچ کرد، زیرا لوکس بودن و نه لزوما مزایا و منافع اقتصادی برای وی از ارزش برخوردار بودند. هیچ سرمایه گذارِ عاقلی در حوزه املاک و مستغلات، آن کارها و اقداماتی که وی تاکنون در این حوزه انجام داده را انجام نمیدهد. وی در این عرصه تاکنون یک بازنده واقعی بوده است.
آیا ترامپ به عرصه رسانه و سرگرمی باز میگردد؟
نباید فراموش کرد که ترامپ بیش از هر چیزی، یک شومن است. او به سرگرم کردن دیگران و جلب توجه، علاقهمند است. وی پیش از ریاست جمهوری خود با تهیه یک برنامه سرگرم کننده تلویزیونی، مبلغی بالغ بر ۴۲۷ میلیون دلار به دست آورد. با این حال، بعید است که وی پس از پایان ریاست جمهوری خود، بار دیگر وارد این عرصه شود و به خود لطمه بزند. این احتمال وجود دارد که وی با همراهی متحدان و حامیان خود بتواند یک دستگاه رسانهای ایجاد کند و از این طریق، اهداف و منافعش را در جامعه آمریکا دنبال کند.
آیا وی به خاطره نویسی و ادامه فعالیت به عنوان یک سخنران، روی خواهد آورد؟
ترامپ احتمالا راه و روشی را که روسای جمهور آمریکا در دورههای پیش از وی، پس از خارج شدن از قدرت طی کرده اند و اقدام به نوشتن خاطراتشان و انجام سخنرانیهای متعدد کرده اند، در پیش خواهد گرفت. روسای جمهوری پیشین آمریکا، از طریق انجام یکچنین اقداماتی، پول زیادی را به دست آورده اند. باراک اوباما قبل از کسب کرسی ریاست جمهوری آمریکا، انسان ثروتمندی نبود. با این حال، اوباما و همسرش از محل فروش کتابهای خود که در واقع کتاب خاطراتشان از دوره حضور آنها در قدرت بود، مبلغی بالغ بر ۶۵ میلیون دلار به دست آورده اند. اوباما همچنین از سخنرانیهای متعدد خود در اقصی نقاط جهان و آمریکا، میلیونها دلار کسب کرده است. در نمونهای دیگر، بر اساس ارزیابیهای "دانشگاه آمریکایی"، بیل کلینتون میزان داراییهای خود را در دوره پس از خارج شدنش از قدرت، تا ۶۱۵۰ درصد افزایش داده است. امری که تا حد زیادی به دلیل انتشار کتاب خاطراتش و همچنین سخنرانیهای وی در اقصی نقاط جهان، محقق شده است.
* رانیر زیتلمن، وی تاریخدان و جامعه شناس است.