خرید مرغ با طعم کرونا در صف‌های طویل/ تدبیر دولت در روز‌های کرونایی برای یک چالش مرغی چیست؟ / رئیس جمهور: افزایش قیمت بدون هماهنگی ممنوع!

در ۲۲ بهمن ۹۹ بود که رئیس جمهور روحانی طی صحبت‌هایی اشاره کردند که در دوران کرونا مردم هیچ گاه برای مواد غذایی صف نبستند. این در حالی بود که همان روز‌ها مردم برای خرید روغن صف می‌بستند و این روز‌ها نیز صف‌های طولانی خرید مرغ با قیمت دولتی را شاهد هستیم.

به گزارش تابناک اقتصادی، بعد از آنکه قیمت گوشت قرمز رشد چشمگیری یافت و به نوعی از سفره‌های مردم پر کشید، خانوار‌ها برای تامین نیاز‌های گوشتی خود به مصرف مرغ روی آوردند. مرغی که در سال جاری بار‌ها وعده ارزان شدن آن توسط مسئولین داده شده است و قیمت مصوب برای آن نیز ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام شده، اما مرغ با این قیمت دولتی تنها در فروشگاه‌های خاص و آن‌ هم با صف‌های طولانی قابل دسترس است.

داستان مرغ و صف های طولانی این روزها چیست؟ چرا به رغم همه وعده های دولتمردان قیمت مرغ کاهش نیافت؟

قیمت مرغ در دوره دولت تدبیر و امید چند برابر شد؟

هنگامی که دولت روحانی سکان هدایت قوه مجریه را بر عهده گرفت، قیمت مرغ از قرار هر کیلویی ۶۴۰۰ تومان بود و امروز قیمت مصوب و دولتی این کالای اساسی به ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان و در بازار آزاد به حدود ۳۳ هزار تومان رسیده است؛ یعنی قیمت مرغ در این مدت بیش از پنج برابر شده است.

وعده هایی که برای ارزانی قیمت مرغ داده شد اما عملی نشد

در ۹ تیرماه سال جاری بود که کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه سفری به اردبیل، با بیان اینکه افزایش قیمت مرغ کاذب است و هیچ توجیهی ندارد، افزود: وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسئول امنیت غذایی کشور به وفور تولید مرغ و گوشت را انجام خواهد داد. وی با تاکید بر اینکه این وزارتخانه اجازه کمبود مرغ و گوشت در سفره مردم را نخواهد داد، افزود: با افزایش تولید نهاده‌های دامی، قیمت مرغ کاهش پیدا خواهد کرد که در این زمینه وزارت سمت نیز باید نظارت‌ها را افزایش دهد.

وی همچنین طی مصاحبه دیگری در ۲۱ مرداد ماه سال جاری درباره قیمت مرغ گفت: جو به میزان کافی در کشور موجود است و با همت بانک مرکزی، وزارت صمت در حال تدارک برای واردات کنجاله و دانه سویاست که امیدواریم با این تدابیر قیمت مرغ کاهش یابد.

به علاوه عباس تابش رئیس سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان که در چهارم بهمن ۹۹ در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده بود، ضمن برشمردن دلایل افزایش قیمت مرغ وعده داد که تا ۲۴ ساعت آینده، قیمت مرغ دوباره به نرخ مصوب، یعنی ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان بازگردد.

رزم حسینی، وزیر صمت نیز در ۲۷ بهمن ماه ۹۹ در حاشیه حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به نوسانات چند روز اخیر قیمت مرغ نیز گفت: برای کنترل این نوسان ورود پیدا کرده و انشاءالله تا چند روز آینده، وضعیت قیمت مرغ به حالت اول برمی گردد.

این‌ها تنها بخشی از وعده‌هایی است که مسئولین در سال جاری برای کاهش قیمت مرغ دادند، اما در این روز‌های پایانی سال نه تنها شاهد کاهش قیمت مرغ نیستیم، بلکه قیمت مرغ روند رو به رشدی نیز به خود گرفته است.

قیمت منطقی مرغ از دیدگاه مرغداران چیست؟

حبیب اسدالله نژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی در 26 بهمن ماه سال جاری طی گفتگویی با بیان اینکه افزایش قیمت مرغ به بیش از ٣٠ هزار تومان به دلیل سودجویی عده‌ای در بازار این کالا رخ داده است، گفت: قیمت‌های فعلی مورد تأیید ما نیست. وی اضافه کرد: قیمت منطقی هر کیلوگرم مرغ حداکثر ٢۵ هزار تومان است.

چه عاملی موجب افزایش قیمت مرغ شده است؟

مهمترین دلیل افزایش قیمت هر کالایی پیشی گرفتن تقاضا از عرضه به هر نحوی در بازار می باشد. در بازار مرغ نیز این امر بنا به مصاحبه هایی که انجام شده رخ داده است.

اوایل اسفندماه سال جاری رضا سالمی مدیرکل پشتیبانی امور دام استان تهران به دنبال افزایش قیمت این کالا گفت: مصرف مرغ در تهران ظرف یک هفته از هزار تا ۱۲۰۰ تن به ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ تن رسید. موضوعی که اسدالله نژاد رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی نیز به آن اشاره داشت و گفت: متأسفانه طی هفته‌های اخیر تقاضای کاذب در بازار افزایش داشته و مردم خیلی بیشتر از نیازشان مرغ خریداری می‌کنند.

البته مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در گفتگویی میزان تولید مرغ را کافی دانست و دستگاه‌های نظارتی را مقصر گرانفروشی این کالا اعلام کرد و افزود: متأسفانه رویه دوگانه‌ای در قیمت گذاری محصولات دامی اتفاق افتاده که بسیار اشتباه است. به عنوان مثال در محصولاتی مانند مرغ قطعه بندی شده، قیمت بازار با نرخ مصوب بسیار تفاوت دارد به طوری که اگر سری به فروشگاه‌ها بزنیم، قیمت بعضی از قطعات مرغ تا دو و نیم برابر قیمت مصوب این کالا و کاملاً به ضرر مصرف کنندگان است. وی گفت: قیمت مصوب مرغ درب مرغداری ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان و لاشه بسته بندی شده آن ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان است؛ اما در حوزه قطعه بندی شاهد قیمت‌های عجیبی هستیم. رضایی ادامه داد: سود حاصل از این تفاوت قیمت‌ها قطعاً به جیب تولید کننده نمی‌رود و این نوع قیمت گذاری، رها بودن بازار خرده فروشی مرغ و تخم مرغ و نبود کنترل در این بازار را نشان می‌دهد.

همچنین اسدالله نژاد طی مصاحبه دیگری به نوعی مناسب بودن میزان تولید را تایید کرد اما دلیل عرضه پایین مرغ با نرخ مصوب در بازار را انحراف از مسیر توزیع دانست و گفت: بخش عمده مرغ ‌هایی که با نرخ مصوب از مرغداران خریداری می ‌شود و باید با نرخ دولتی به دست مردم برسد از مسیر منحرف شده و سر از بازار سیاه در‌می‌ آورند. اسدالله ‌نژاد با تاکید بر اینکه با نزدیک شدن به نوروز این تخلف شدت گرفته است، افزود: کاهش عرضه مرغ با نرخ دولتی در این روزها نتیجه افزایش انحراف و تخلف در این زمینه است. وی معتقد است، اگر تمام مرغی که با نرخ مصوب از مرغداران خریداری می ‌شود، بدون انحراف وارد بازار شود هیچ‌ گاه شاهد ازدحام مردم برای خرید مرغ دولتی نخواهیم بود.

اسدالله نژاد گفت: نظارت کافی در سطح عرضه مرغ از کشتارگاه می‌تواند بخش اعظمی از مشکلات فعلی بازار مرغ را حل کند.

دستور رئیس جمهور به وزیران صمت و جهاد کشاورزی

حسن روحانی رئیس جمهور روز گذشته خطاب به علیرضا رزم حسینی و دکتر کاظم خاوازی نوشت: در این روزهای نزدیک به عید نوروز و ماه مبارک رمضان و با توجه به شرایط بسیار سخت معیشت مردم، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی، حق افزایش قیمت هیچ کالایی را بدون هماهنگی با ستاد اقتصادی ندارند.

اگر وضعیت این گونه باشد، ارز ۴۲۰۰ تومان حذف شود بهتر است!

شایان ذکر است که دولت برای واردات نهاده‌های دامی ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت می‌کند که نهاده‌ها با قیمت ارزان به دست مرغداران برسد تا آن‌ها هم بتوانند مرغ را ارزان‌تر تولید و عرضه کنند تا فشاری به مردم وارد نشود، اما همان گونه که ملاحظه می‌شود، مردم برای خرید مرغ به قیمت دولتی با صف‌های طولانی بایستند و این نوع مرغ به وفور در بازار یافت نمی‌شود و عده‌ای سودجود تنها رانت حاصل از ارز ۴۲۰۰ تومانی را در این فرآیند به جیب می‌زنند.

پیشنهاد این که اگر قرار است وضعیت به این گونه باشد و یارانه حاصل از پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی به جیب مردم واریز نشود، بهتر است همین الان که بودجه در مجلس در حال بررسی است، نمایندگان اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای سال آینده کنند. گفتنی است که مجلس ۸ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی را برای سال آینده تصویب کرده است.

واکنش رئیس کل بانک مرکزی به گرانی مرغ در بازار

عبدالناصر همتی اواخر آذرماه در حاشیه جلسه هیات دولت درباره مشکلات ارز ۴۲۰۰ تومانی، اظهار کرد: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی را به درستی از مرحله واردات تا رسیدن به دست مصرف کننده توزیع می‌کردیم، خیلی کمک خوبی به مردم می‌شد. البته تا حالا هم کمک خوبی کرده، ولی در عمل خوب اجرا نشد. با ارز۴۲۰۰، نباید مرغ به قیمت ۳۰ هزار تومان به دست مردم برسد؛ بنابراین باید این ارز به گونه‌ای با تدبیر اصلاح شود که شوک قیمتی برای مردم ایجاد نکند.

جدیدترین تصمیم برای کنترل بازار مرغ در تهران چیست؟

در خبر‌ها آمده بود که تعدادی از خرده فروشان مرغ در تهران حواله خرید مرغ با قیمت مصوب از عمده فروشی‌ها را دریافت می‌کنند که این موضوع باعث ایجاد رانت می‌شود. صاحبان این حواله‌ها با فروش بخشی یا تمام مرغ دریافتی با قیمت بالاتر از نرخ مصوب به خرده فروشان بازار را دچار تلاطم می‌کنند.

در این باره، روز گذشته سالمی مدیرکل شرکت پشتیبانی امور دام تهران گفت: در حال حاضر روزانه ۴۵۰ تا ۵۵۰ تن مرغ گرم در تهران عرضه می‌شود و با توجه به تامین کامل نیاز این استان به مرغ گرم همچنین در جهت حذف واسطه گری‌ها و دلال بازی‌هایی که با صدور حواله‌ها رخ می‌دهد به طور کامل حواله از فرآیند عرضه مرغ گرم به خرده فروشان حذف شد.
وی اضافه کرد: همه واحد‌های صنفی دارای پروانه معتبر، می‌توانند با مراجعه به میدان بهمن و میادین دیگر توزیع عمده مرغ، محصول مورد نیاز خود را با قیمت ۱۹ هزار و ۴۰۰ تومان تامین کنند و البته با نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به فروش برسانند.