از سال 1368 که حضرت آیت الله خامنه ای پس از امام خمینی(ره) به رهبری انقلاب اسلامی برگزیده شدند، نزدیک 28 سال می گذرد. ایشان از سال 69 به بعد در ابتدای سال بر یک مساله و موضوع به عنوان مساله مورد تاکید نظام اشاره می کردند تا اینکه به طور رسمی از سال 1378 بنا را بر نامگذاری سال ها گذاشته و در سخنرانی نوروزی شان نام سال را انتخاب و معرفی می کردند.
به گزارش «تابناک»، نخستین بار که حضرت آیت الله خامنه‌ای به طور رسمی نامی را برای یک سال برگزیدند، به پیام نوروزی ایشان در سال ۱۳۷۸ باز می‌گردد. از آن پس این مسئله به صورت یک سنت، همه ساله تکرار شد. نامگذاری سال‌های مختلف که از اول فروردین ۷۸ آغاز شد. رویکردی که تاکنون ادامه یافته و هر ساله نام مشخصی به عنوان شعار سال از سوی ایشان مطرح و دنبال می شود.
براساس قانون اساسی کشور ترسیم و ابلاغ سیاست های کلی نظام و جهت گیری کشور بر عهده رهبری نظام است. این وظیفه از طرق مختلف به اجرا در می آید. سخنر انی ها، ابلاغ ها، نامه ها، دستور و در پاره ای موارد حکم حکومتی. اما یکی از روش ها و شیوه های ترسیم جهت گیری کلی نظام و مسئولان که حضرت آیت الله خامنه ای آن را مطرح و دنبال کرده اند، همین انتخاب شعار و نامگذاری سال های مختلف بوده است.
مشاور عالی رهبر معظم انقلاب در خصوص این سئوال که «چرا عالی‌ترین مقام نظام اسلامی نامگذاری سال‌ها را پی می‌گیرند؟» گفته است: «نوروز لحظه‌ای عزیز برای ایرانی‌ها است. همه‌ی مردم ما با هر سلیقه‌ای تحویل سال و نوروز را مهم می‌دانند. در تاریخ ایران همیشه بالاترین مقامات كشور هم نوروز را جشن می‌گرفته‌اند. در انقلاب اسلامی نیز نوروز با پیام رهبری نظام آغاز می‌شود؛ چه در زمان حضرت امام رحمه‌الله و چه امروز در دوران رهبری آقا.»
«غلامعلی حدادعادل» عنوان کرده که «ایشان بیشتر سال‌ها را با یك نامی مشخص كرده‌اند كه به نظر می‌رسد فلسفه‌ی این كار جلب توجه مردم به یك ارزش و همین‌طور در نقطه‌‌ی مقابل آن به یك مشكل است. بر این اساس رهبری با اطلاعات و گزارش‌هایی كه از سراسر كشور دریافت می‌كنند، مطالعات و تجربه‌ای كه دارند، درك و دریافتی كه از معارف اسلامی و قرآنی و مفاهیم انسانی دارند و نیز اشرافی كه به مسائل كشور دارند، هر سال ملت را به یك موضوع توجه می‌دهند.»
وی در پاسخ به این سئوال که «رهبر انقلاب چه عناصر و مؤلفه‌هایی را در انتخاب نام سال لحاظ می‌كنند؟» گفته: «در واقع نوعی جمع‌بندی مجموع عوامل است؛ از جمله آسیب‌هایی اجتماعی كه باید برطرف گردد. جوانه‌های نویی كه در جامعه روییده است. گاهی نیز ممكن است شرایط بین‌المللی یا اقتضائات داخلی هم اثرگذار باشد.»
آنچه در ادامه می خوانید، نام سال ها و دلایل نامگذاری آن از سال 1378 تا کنون است. همچنین رویکردهایی که رهبر انقلاب از سال 1369 تا سال 1377 روی آن تاکید داشته اند نیز در این گزارش آمده است. باید دید ایشان برای سال 1397 همچنان بر رویکرد اقتصادی تاکید و توصیه خواهند کرد یا رویه دیگری را مورد اشاره قرار خواهند داد.
1369 تاکید بر «تحول درونی و اصلاح امور»
1370 تاکید بر «صبح روشنی»
1371 تاکید بر «تحکیم معنویت»
1372 تاکید بر «عدالت اجتماعی»
1373 تاکید بر «صرفه‌جویی»
1374 تاکید بر «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی»
1375 تاکید بر «ضرورت پرهیز از اسراف و حفظ ثروت و منابع عمومی کشور»
1376 تاکید بر «توجه به معنویات و فضایل اخلاقی»
1377 تاکید بر «صرفه جویی و پرهیز از اسراف،قناعت و پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی»
1378 عنوان این سال «امام خمینی (ره)» نامگذاری شد، به دلیل مصادف بودن صدمین سال تولد امام خمینی (ره) عنوان سال به نام ایشان برگزیده شد.
1379 عنوان سال «امام علی(ع) » نامیده شد، چون دو عید غدیر طی سال شمسی وجود داشت، نام امام علی(ع) برای سال انتخاب شد.
1380 «اقتدارملی و اشتغال‌آفرینی» عنوان این سال بود، با همزمانی تحولات منطقه ای و گسترش نا امنی پیرامون کشور عنوان اقتدار ملی و اشتغال آفرینی برگزیده شد. در این سال در حوزه سیاست خارجی کشور عنوان «گفت گوی تمدن ها» از سوی رئیس جمهور وقت مطرح شده بود.
1381 سال «عزت و افتخار حسینی» شد، چراکه همانند سال 79 ایام عزاداری محرم دوبار در سال شمسی قرار گرفته بود و فروردین آن سال رنگ و بوی حسینی در کشور موج می زد.
1382 سال «خدمت‌گزاری» نام گذاری شد. در عین حال باید اشاره کرد که حمله نظامی آمریکا به عراق در ابتدای این سال از جمله مهمترین تحوالات منطقه بود.
1383 به عنوان سال «پاسخگویی» انتخاب شد. این سال آخرین سال دولت اصلاحات بود و بسیاری از دستگاه ها و نهادها اطلاعات و گزارش فعالیت های خود را به مردم ارائه کردند.
1384 سال «همبستگی ملی و مشارکت عمومی» نام نهاده شد. این سال مصادف بود با تهدیدات ایالات متحده و کشمکش اروپا و جمهوری اسلامی بر سر فعالیت های هسته‌ای. این امر موجب شد تا رهبر انقلاب مطبوعات، احزاب و سیاست‌مداران داخلی را به نوعی همبستگی و دوری از مناقشات داخلی دعوت کند و با توجه به انتخابات ریاست جمهوری این سال را سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی نام نهادند.
1385 ، این سال به نام «پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله)» معرفی شد؛ چراکه در سال گذشته موجی از تحرکات و توهین ها به مقدسات اسلامی شکل گرفت که در راس آنها توهین نشریات دانمارکی به پیامبر اسلام(ص) بود و همچنین دوبار در سال شمسی رحلت حضرت محمد (ص) قرار گرفت.
1386 سال «اتحاد ملی، انسجام اسلامی» بود. حضرت آیت الله خامنه ای در پیام نوروزی‌شان فرمودند: «با نگاه به حوادث و مسائل جهانی بروشنی درمی‌یابیم که دشمنان ملت ایران درصدد آنند که دشمنی خود را از دو راه با ملت ایران به تحقق برسانند یکی، ایجاد تفرقه در میان صفوف ملت؛ از بین بردن یکپارچگی ملت ایران؛ و دومی، ایجاد مشکلات اقتصادی و تلاش برای توقف ملت ایران در زمینه‌های گوناگون سازندگی کشور و رفاه عمومی خود».با توجه به این دو اولویت برای این سال نام اتحاد ملی، انسجام اسلامی برگزیده شد.
1387 عنوان «نوآوری و شکوفایی » نامی بود که برای این سال انتخاب شد؛ چراکه لزوم حرکت به سمت نوآوری و تبدیل علم به حرکت و اقدام در حوزه های اقتصادی و صنعتی باتوجه به سرانه بالای تولید علم در کشور به این نام نامگذاری شد.
1388 سال «حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف» بود. این سال اگرچه هم زمان بود با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شد. اما رهبر انقلاب شعار سال را حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف انتخاب کردند. حوادث بعد از انتخابات سال 88 از تحولات مهم و تاثیر گذار این سال بود که شاید شعار سال و تحقق آن را به حاشیه برد .
1389 با عنوان «همت مضاعف، کار مضاعف» نامگذاری شد. رهبر انقلاب در پیام نوروزی اشاره ای به حوادث سال گذشته 88 داشتند و فرمودند: «برای اینکه بتوانیم بر طبق اقتضائات کشور و ظرفیت های کشور حرکت کنیم، احتیاج داریم به اینکه همت خودمان را چند برابر کنیم؛ کار را متراکم‌تر و پرتلاش‌تر کنیم» و بر همین اساس نام سال را همت مضاعف و کار مضاعف گذاشتند.
1390 از سوی رهبر انقلاب به عنوان سال «جهاد اقتصادی» نام گرفت. با شروع طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش تحریم های بین المللی رهبر انقلاب ضرورت پرداختن به اقتصاد و مسائل پیرامون آن را از حد توصیه و تاکید بالاتر بردند و این سال را سال جهاد اقتصادی نامیدند و خواستار مجاهدت کلیه اقشار و نهادها در این زمینه شدند.
1391 را «تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه ایرانى» نام نهادند؛ چون همراه با اوج گرفتن مشکلات اقتصادی و تحریم ها بود.به دلیل رکود اقتصادی و افزایش قیمت ارز تولیدات داخلی با مشکل دی مواجه شدند. مجموعه ای از این مسائل باعث نام گزاری سال جدید با عنوان تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه ایرانى بود.
1392 ، این سال «حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی» نام گرفت. طی این سال انتخابات ریاست جمهوری یازدهم برگزار شد و از طرفی مسائل اقتصادی عمده توجه مسئولان و مردم را به خود جلب کرده بود شاید به همین دلایل هم عنوان حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی با رویکرد به انتخابات و اقتصادی و روحیه حماسی برای آن انتخاب شد.
1393 با عنوان «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» نام نهداه شد. حضرت آیت الله خامنه ای در پیام نوروزی این سال فرمودند: « مسئولین هم برای اینکه بتوانند کار را به‌درستی پیش ببرند، احتیاج به پشتیبانی مردم دارند. آنها هم بایستی با توکّل به خدای متعال و با استمداد از توفیقات و تأییدات الهی و کمک مردمی، مجاهدانه وارد میدان عمل بشوند؛ هم در زمینه‌ی اقتصاد و هم در زمینه‌ی فرهنگ. لذا من شعار امسال را و نام امسال را این قرار دادم: اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی »
1394 سال «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» بود. این سال همراه شد با پیگیری پرونده هسته و البته به نتیجه رسیدن آن. پس از 12 سال توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 موسوم به «برجام» (برنامه جامع اقدام مشترک) به نتیجه رسید. همچنین انتخابات مجلس نیز در پایان سال باید برگزار می شد. با توجه به حضور دولت در عرصه های بین المللی و اقتصادی و لزوم حمایت و پشتیبانی مردم نام دولت و ملت، همدلی و همزبانی برای آن برگزیده شد.
1395 به نام «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» معرفی شد. رویکرد قریب به 8 سال گذشته رهبر انقلاب در نامگذاری سال ها «اقتصادی» بود تا اینکه به مساله جهاد و مقاومت اقتصادی که برآیند آن «اقتصاد مقاومتی» شد، ختم شد. لزوم اقدام و عمل در ارتباط با مساله اقتصاد مقاومتی دلیل آن شد تا نام سال 95 بر این محور نامگذاری شود.
1396 «اقتصاد مقاومتی، تولید – اشتغال» نام گرفت. در ادامه تاکید بر موضوع «اقتصاد مقاومتی» سال 96 هم مشابه سال 95 اقتصاد مقاومتی نام نهاده شد، اگرچه محور دوم شعار بر مساله تولید و اشتغال تاکید دارد؛ چراکه مهمترین مشکلات اقتصادی کشور طی سال های اخیر موضوع اشتغال و تولید بوده است، به همین دلیل بر مساله تولید و اشتغال با محوریت اقتصاد مقاومتی تاکید شد.
سال 1397: سال «حمایت از کالای ایرانی»
سال ١٣٩٨: سال «رونق تولید»
سال 1399: سال «جهش تولید»: رهبر انقلاب در تشریح دلایل نامگذاری این سال، نیاز قطعی کشور به تولید، سال ۹۹ را سال «جهش تولید» نامگذاری کردند و خطاب به دست‌اندرکاران تأکید کردند: جوری عمل کنید که با جهش تولید، تغییری محسوس در زندگی مردم به‌وجود آید.
