طی ساعات گذشته یکی از مهمترین محمولههای مرتبط با واکسن کرونا به کشورمان وارد شد؛ محمولهای که میتواند جهشی در عرصه واکسیناسیون کووید ۱۹ در ایران پدید آورد.
به گزارش «تابناک»؛ امروز پروازی از مبدا مسکو در تهران فرود آمد که حاوی محمولهای متفاوت بود. هواپیمایی که یکصد هزار دوز دیگر واکسن اسپوتنیک وی به ایران آورد تا مجموع واکسن روسی تحویل شده به ایران ۶۲۰ هزار دوز برسد و مجموع واکسن وارد شده به کشورمان را از مرز دو میلیون دوز عبور دهد. البته این تفاوت پروازی که امروز که در فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) به زمین نشست، نیست.
محموله ویژهای که امروز به کشورمان رسید و به واکسن کرونا یا به عبارت درست تر، واکسن بیماری کووید ۱۹ مرتبط است، بانک سلولی تولید واکسن است که از روسیه و موسسه گامالیا رسیده است؛ همان موسسهای که واکسن اسپوتنیک وی را تولید کرده و میکند و از مدتی پیش برای تولید مشترک واکسن در برخی کشورها از جمله ایران اعلام آمادگی کرده و حالا گام اصلی در این همکاری با ایران را برداشته است.
بانک سلولی مجموعهای از سلولهای زیستی خاص است (مثل سلولهای کلیه حیوانی مانند میمون) که برای کشت ویروس استفاده میشود و در فرایند ساخت واکسن اسپوتنیک، به کشت آدنا ویروس اختصاص پیدا میکند. ویروسی که پایه ساخت بسیاری از واکسنها قرار گرفته و جز روس ها، برخی دیگر از کشورها هم برای ساخت واکسن کووید ۱۹ از آن بهره گرفته و برخی موفق شدند و بعضی شکست خورده اند.
از جمله کشورهایی که کوشید با آدنا ویروس به نبرد کرونا برود و شکست خورد، استرالیاست و از جمله کشورهایی که در این مسیر موفق شد، سوئد-انگلیس بودند که با شرکت آسترازنکا-آکسفورد در میان تولید کنندگان فعلی واکسن کرونا در جهان شناخته میشوند. مسیری که روسها با تفاوتی خاص آن را پیش بردند و در نتیجه واکسنی به غایت ارزشمند و موفقتر از نمونههای مشابه به دست آوردند.
شاخصه ویژه واکسن اسپوتنیک، بهره مندی آن از دو تیپ متفاوت آدنا ویروس است که موجب شده دوز یادآور واکسن با دوز اولیه آن فرق داشته و ایمنی زایی ناشی از تزریق آن بسیار بالاتر باشد؛ بالغ بر ۹۲ درصد و شبیه به دو واکسن فایزر و مدرنا که بر پایه RNA پیام رسان ساخته شده اند و دستاوردی نوین محسوب میشوند. این در حالی است که واکسن آسترازنکا که آن هم از نوعی آدنا ویروس تهیه شده، بالغ بر ۷۰ درصد ایمنی زایی ایجاد میکند که قابل قیاس با اسپوتنیک نیست.
البته فعلا مشخص نیست که آیا دو بانک سلولی (برای تولید دو تیپ آدناویروس ِ مورد استفاده در دو دوز واکسن اسپوتنیک) به ایران منتقل شده یا یکی و تنها میدانیم که این محموله در دمای منفی ۱۷۰ درجه به ایران حمل شده و به سرعت به خط تولید شرکت اکتوور منتقل شده تا فرایند تولید واکسن در آن آغاز شود؛ تولید در شرکتی خصوصی که روسها مدتی پیش زیرساخت هایش را برای تولید واکسن را بازدید و تایید کرده بودند.
البته اکتوور پیش از غائله کرونا دست کم در یک نوبت با غائلههایی عجیب در صدر اخبار در کشورمان هم قرار گرفته و شائبههای فراوانی در خصوص آن مطرح شده که از جمله آنها، حضور غیرمستقیم وزیر فعلی بهداشت در صدر یکی از شرکتهای مادر آن است؛ حاشیههایی که به مرور زمان و بعد با ورود کرونا به محاق رفتند، اما کماکان بدون پاسخ هستند و ابهام آفرینی میکنند.
نکاتی که در مقابل امیدواریها به موفقیت این شرکت در تولید ماهانه دو میلیون دوز واکسن قابل اغماض به نظر میرسد. تولیدی که گفته میشود از آخر اردیبهشت ماه به فرجام خواهد رسید و به توزیع این واکسن در شبکه بهداشت کشور در راستای اجرای برنامه ملی واکسیناسیون کووید منجر خواهد شد؛ هرچند باید امیدوار باشیم با تدابیری توسعه هم بیابد و با مراقبت و شفافیت در مراحل تولید و تخصیص منابع مالی همراه شود.