بیماری همهگیر کروناویروس منجر به افزایش استرس در بسیاری از افراد ازجمله کودکان شده است و محققان دریافتند که با روشی ساده، ارزان و موثر میتوان اختلال استرس محیطی را کاهش داد.
به نقل از سایکولوژی نیوز، محققان دریافتند که قصهگویی ممکن است احساسات مثبت را افزایش دهد و باعث کاهش درد شود، زیرا فرد با استفاده از تخیل و احساسات افکاری را تجربه میکند که به دنیای دیگری متفاوت از محیط فعلی انتقال مییابد و از شرایط منفی دور میشود.
قصهگویی منحصر به انسان است، اما درباره تاثیر روانشناختی روایتهای داستانی بر سلامتی، بررسیهای اندکی انجام شده است. اولین بررسی درباره کودکان بستری در بیمارستان نشان داد که ۳۰ دقیقه داستانگویی باعث افزایش احساسات مثبت و کاهش درد خواهد شد. محققان گمان میکنند، تاثیر مثبت داستانسرایی ممکن است با چیزی به عنوان انتقال روایت مرتبط باشد.
بر اساس نتایج بررسی محققان برزیلی درباره کودکان بستری در بخش مراقبتهای ویژه (ICU)، داستانسرایی ممکن است روشی ساده و ارزان (بدون دارو) برای تقویت احساسات مثبت و کاهش میزان درد باشد. خواندن داستان برای کودکان در بخش ICU به مدت ۲۵ تا۳۰ دقیقه باعث کاهش سطح هورمون کورتیزول بزاقی و افزایش هورمون اکسیتوسین و تغییرات مثبت عاطفی خواهد شد. با توجه به اینکه همهگیری به نوعی به ICU شباهت دارد، به این معنا که افراد بسیار مضطرب هستند و نمیدانند که چه زمانی اوضاع بهتر خواهد شد، میتوانند از قصهگویی برای کاهش استرس در این شرایط استفاده کنند.
نمرات درد گزارش شده کودکان بستری در بخش ICU در مقیاس درجهبندی درد، بعد از شنیدن داستان بهطور متوسط ۲.۷۰ نمره (از ۳.۸۵ به ۱.۱۵) کاهش یافت و این کاهش برای افراد گروه کنترل، تنها ۱.۵۴ واحد (از ۳.۷۲ به ۲.۱۸) بود. همچنین قصه گفتن دو برابر موثرتر از کنترل فعال در افزایش هورمون اکسیتوسین و کاهش سطح هورمون کورتیزول بود. سطح هورمون اکسیتوسین شرکتکنندگان در این بررسی پس از ۲۵ تا ۳۰ دقیقه گوشدادن به یک داستان در مقایسه با انجام بازیهای معمایی، بهطور متوسط ۹ برابر نسبت به پنج برابر افزایش را نشان میداد. علاوه براین، میزان کورتیزول کودکان بستری در ICU با خواندن داستان بهطور متوسط ۶۰ درصد نسبت به کودکان با انجام بازیهای معمایی بود که کاهش ۳۵ درصدی را داشتند.
داستانسرایی و ایجاد قلمرو خیالی
با خواندن داستان (با چشم، گوشدادن به کتاب صوتی یا اینکه خواندن با صدای بلند) میتوان درد و رنج زندگی روزمره را به حداقل رساند. بروکینگتون و همکاران وی دریافتند که خوانندگان یا شنوندگان داستان از طریق مکانیزمی به نام انتقال روایت، خود را در یک قلمرو خیالی قرار میدهند.
محققان همچنین افزودند: انتقال روایت و شبیهسازی ذهنی میتواند در قالببندی تجارب شخصی، گسترش دیدگاهها، تعمیق تواناییهای پردازش عاطفی، افزایش همدلی و تنظیم مدلها و تجربیات عاطفی موثر باشد.
گیلرم بروکینگتون، محقق این بررسی گفت: با خیال به دنیای دیگری میروید و برای مدتی میتوانید در مکان بهتر با استرس کمتر زندگی کنید. داستانسرایی میتواند به کودکان بیمارستانی و دیگر افراد کمک زیادی کند. با توجه به خانهنشینی بیشتر در همهگیری ویروس کرونا، خواندن داستان میتواند فرصتی برای بازگشت به سنتهای از دسترفته باشد. محققان دریافتند که داستانها دارای بعد نمادین هستند که بهنظر میرسد، پلی طبیعی برای اصل انسانیت ایجاد میکنند.
بر این باوریم که نتایج این بررسی بینشی از چگونگی ارتباط متقابل فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و فرهنگی را فراهم خواهد کرد. همچنین مکانی امیدوارکننده را برای توسعه مداخلات رفتاری ایمن، ابتکاری و مقرونبهصرفه برای بهبود سلامت روانشناختی و کاهش رنج کودکان بستری پیشنهاد میدهد.
یافتههای این بررسی در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.