بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: جدال آمریکا و روسیه برسر گذرگاههای مرزی سوریه در شورای امنیت، تشکیل کمیته بینالمللی برای لغو مجازات اعدام در کشورهای عربی، پاسخ سفارت ایران در بیروت به اظهارات سفیر آمریکا، تهدید طالبان علیه آمریکا و هدف قرار گرفتن کاروان لجستیک آمریکایی در عراق، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
جدال آمریکا و روسیه برسر گذرگاه های مرزی سوریه در شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل در روزهای آتی، صحنه نبرد دیپلماتیک بین آمریکا و روسیه خواهد بود تا درباره تمدید یا عدم تمدید باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی میان سوریه و ترکیه تصمیم گیری کند.
کشورهای نروژ و ایرلند از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل، پیش نویس قطعنامه ای را تهیه کرده اند که بر اساس گزارش آسوشیتدپرس که به نسخه ای از این پیش نویس دست یافته است، گذرگاه باب الهوی در مرز مشترک ترکیه و سوریه را برای تداوم کمک های فرامرزی به داخل سوریه باز نگه می دارد.
در این پیش نویس همچنین بازگشایی گذرگاه العربیه در مزر عراق و سوریه ـ که ژانویه ۲۰۲۰ مسدود شد ـ و نیز تمدید یک ساله این ماموریت به جای تمدید شش ماهه آن خواسته شده و آمده است: شرایط انسانی بسیار بد سوریه هنوز خطری برای صلح و امنیت منطقه است.
گذرگاه مرزی باب الهوی ۱۰ ژوئیه بسته میشود و تمدید فعالیت آن به رای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیاز دارد و ممکن است روسیه از حق وتوی خود در این زمینه استفاده کند.
آمریکا، انگلیس و فرانسه همچنین خواستار بازگشایی گذرگاه باب السلامه در مرز ترکیه هستند که این گذرگاه نیز سال گذشته بسته شد.
تمدید فعالیت گذرگاه های مرزی برای ارائه کمک های فرامرزی به داخل خاک سوریه ـ که معمولا یک ساله بوده ـ نیازمند رای اعضای شورای امنیت سازمان ملل است.
به گفته دیپلمات ها، روسیه سال گذشته پنج بار از حق وتوی خود برای بسته شدن گذرگاه های مرزی استفاده کرد و تنها با باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی موافقت کرد و آن را وتو نکرد.
گیر پدرسون نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه خواستار باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی شده است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ قطعنامهای در مورد تسهیل کمکهای انساندوستانه به غیرنظامیان در سوریه با رای مثبت تمامی اعضای شورای امنیت از جمله چین و روسیه به تصویب رساند.
در پی آن، چهار گذرگاه مرزی شامل سه گذرگاه از طریق ترکیه و یک گذرگاه از طریق عراق کمک های فرامرزی را زیر نظر سازمان ملل به داخل سوریه ارسال می کردند.
روسیه اکنون معتقد است با توجه به اینکه دولت بشار اسد قدرت را در سوریه در دست دارد، کمک های فرامرزی به این کشور باید از طریق دولت مرکزی انجام شود.
سوریه نیز بارها نگرانیهای جدی خود را در مورد سازوکار ارسال کمک ها از طریق مرزی اعلام کرده است.
"بسام صباغ" نماینده دایم سوریه در سازمان ملل متحد اخیرا در نشست مجازی شورای امنیت، خواستار خروج ترکیه و آمریکا از خاک سوریه شد و گفت: برخی کشورها از شورای امنیت برای سیاسی کردن روند فعالیت های انسانی در سوریه سوء استفاده می کنند و پیامدهای فاجعه بار تحریم های یکجانبه و تحمیلی علیه ملت سوریه را نادیده می گیرند.
وی افزود: شورای امنیت باید از ترکیه بخواهد نیروهای خود را از سوریه خارج کرده و دست از حمایت از تروریسم در سوریه بردارد.
نماینده سوریه در سازمان ملل متحد اضافه کرد: آمریکا باید به اشغال اراضی سوریه پایان دهد و از حمایت از گروه های تروریستی جدایی طلب دست بردارد و همچنین سرقت منابع ملی سوریه را متوقف کند.
وی با تاکید بر اصل حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، معتقد است مرکز توزیع کمک های بشردوستانه در سراسر سوریه، باید دمشق باشد، نه هیچ شهری در کشورهای همسایه.
دیپلمات ها می گویند، سرنوشت گذرگاه مرزی باب الهوی، آزمونی برای سنجش روابط روسیه و آمریکا پس از دیدار اخیر جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در ژنو با ولادیمیر پوتین همتای روسی خود است که او را دشمنی شایسته خوانده بود.
تشکیل کمیته بینالمللی برای لغو مجازات اعدام در کشورهای عربی
یک کمیته بینالمللی برای لغو مجازات اعدام در کشورهای عربی به رهبری رئیس جمهور اسبق تونس تشکیل شد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، بیش از ۱۰۰ تن از فعالان سیاسی از آمریکا، اروپا و کشورهای عربی شب گذشته نشستی از طریق ویدئوکنفرانس برگزار کرده و مجازات اعدام در کشورهای عربی را مورد بحث و گفتوگو قرار دادند.
در این نشست مجازی، تصمیم تشکیل کمیته بینالمللی برای لغو مجازات اعدام در کشورهای عربی به رهبری منصف المروزوقی، رئیس جمهور اسبق تونس و متشکل از شخصیتهای بینالمللی از جمله سارا لی ویتسون، مدیر سابق دیده بان حقوق بشر، توکل کرمان، فعال حقوق بشر یمنی و برنده جایزه صلح نوبل و احمد طعمه، نخستوزیر اسبق دولت موقت سوریه اتخاذ شد.
این کمیته با انتشار بیانیهای اعلام کرد، احکام اعدام در کشورهایی که اعمال میشود، با تکیه و استناد به شفافیت، عدالت در دادگستری و در نتیجه بحثهای عمیق ایجاد نمیشود. از رژیم مصر خواسته شد که احکام اعدام صادره اخیر به زندانیان سیاسی را اجرا نکند.
دادگاه تجدیدنظر مصر، در ۱۴ ماه ژوئن جاری، حکم اعدام ۱۲ تن از جمله چهار تن از رهبران جماعت اخوان المسلمین عبدالرحمان البر، محمد بلتاجی، اسامه یاسین و احمد عارف را به اتهام دست داشتن در حوادث میدان «رابعه عدویه» در سال ۲۰۱۳ تأیید کرده است.
این دادگاه در مقابل، احکام صادره علیه ۳۱ متهم دیگر از جمله محمد بدیع، رهبر جماعت اخوانالمسلمین در این پرونده را از اعدام به حبس ابد کاهش داد.
گفتنی است از زمان برکناری محمد مرسی، اولین رئیس جمهوری منتخب مصر از طریق کودتای نظامی به رهبری ژنرال عبدالفتاح سیسی در ژوئیه ۲۰۱۳، اعتراضات و ناآرامیها در این کشور آغاز شد. در تاریخ ۱۴ اوت سال ۲۰۱۳ نیروهای ارتش و پلیس مصر برای پراکنده کردن تحصن هواداران محمد مرسی، نخستین رئیس جمهوری منتخب این کشور در میدان رابعه عدویه و النهضه قاهره دست به اقدام نظامی زدند که بنا به گزارش شورای ملی حقوق بشر مصر در این حادثه ۶۳۲ تن کشته شدند.
این در حالی است که سازمانهای حقوقی محلی و بینالمللی تعداد قربانیان را بیش از یک هزار تن اعلام کردهاند. از آن زمان تاکنون، هزاران تن از مخالفین کودتا که اغلب از جماعت اخوان المسلمین هستند، بازداشت و صدها تن از آنها در پروندههای مختلف به اعدام یا حبس محکوم شدهاند.
پاسخ سفارت ایران در بیروت به اظهارات سفیر آمریکا
«دوروتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت روز جمعه در شبکه لبنانی «الجدید» حضور یافت و ضمن مداخله در امور داخلی لبنان، اظهاراتی هم علیه ایران مطرح کرد.
وی در پاسخ به این سوال شبکه الجدید که در صورت ورود نفتکشهای ایرانی به بنادر بیروت واکنش آمریکا چیست، مدعی شد: این یک راهحل قابل اجرا برای این مشکل نیست. آنچه ایران دنبال آن است، نوعی دولت وابسته است که بتواند برای پیگیری دستورکارهایش از آن سوءاستفاده کند.
سفارت ایران در واکنش به این اظهارات شیا در توییتر نوشت: ورود نفتکشهای ایرانی به بیروت نیازمند تفاهم با سفیر آمریکا نیست. وی نباید در امور برادرانه بین دو کشور و ملت ایران و لبنان دخالت کند.
پس از این توییت سفارت ایران، برخی سایتهای محلی لبنان، مدعی ورود نفتکشهای ایرانی به بنادر بیروت شدند اما شبکه «المیادین» در واکنش اعلام کرد، هیچ نفتکش ایرانی وارد بنادر لبنان نشده است.
در همین زمینه، اداره کل نفت لبنان هم اعلام کرد، هیچ درخواستی از سوی طرفهای رسمی یا غیررسمی برای کسب مجوز در خصوص وارد کردن نفت از ایران دریافت نکرده است.
کمبود سوخت در این روزهای لبنان به مشکلی اساسی تبدیل شده و صفهای طولانی در برابر پمپبنزینها تشکیل میشود.
تهدید طالبان علیه آمریکا
طالبان اعلام کرد، آمریکا در چندین ولایت افغانستان مواضع این گروه را بمباران کرده است.
طالبان این اقدامات را تحریک آمیز خواند و گفت، تمرکز نیروهای آمریکا باید روی خروج این کشور از افغانستان باشد و در صورت تکرار این اقدام، عواقب آنها بر عهده این کشور است.
این در حالی است که شبکه خبری فاکسنیوز، شامگاه جمعه به نقل از یک مقام پنتاگون مدعی شده، آمریکا مواضع طالبان در شمال افغانستان را هدف حملات پهپادی قرار داده است.
این حمله ادعایی ساعاتی قبل از سفر «اشرف غنی»، رئیسجمهور افغانستان به واشنگتن برای دیدار با «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در کاخ سفید انجام شده است.
مقام آمریکایی گفته شمار نامشخصی از اعضای طالبان در ولایتهای «بغلان» و «قندوز» که این دو حمله در آنها اتفاق افتاد کشته شدند.
هدف قرار گرفتن کاروان لجستیک آمریکایی در عراق
منابع محلی عراقی بامداد یکشنبه از هدف قرار داده شدن یک کاروان آمریکایی در عراق خبر داد.
کانال «صابرین نیوز» در خبری فوری نوشت: «کاروان لجستیک ارتش ایالات متحده با یک بمب کنارجادهای، در بغداد هدف قرار گرفته شده است.»
حمله به کاروانهای آمریکا در عراق در حالی ادامه پیدا می کند که واشنگتن سعی در به تأخیر انداختن گفتوگوهای راهبری بین عراق و آمریکا برای خروج نظامیان این کشور دارد.
نمایندگان پارلمان عراق دو روز بعد از اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن فرماندهان مقاومت، سردار سپهبد حاج «قاسم سلیمانی»، فرمانده شهید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «ابومهدی المهندس»، جانشین فرمانده الحشد الشعبی عراق، در پانزدهم دی ماه ۱۳۸۹ به طرح خروج نظامیان خارجی از جمله آمریکاییها از کشورشان رأی مثبت داد و دولت را ملزم به اجرای این مصوبه کرد.
ده روز پیش بود که یک گروه عراقی به نام «فصیل المقاومة الدولیة» در بیانیهای اعلام کرد یک کاروان آمریکایی را داخل پایگاه این کشور در بغداد هدف قرار داده است.