«مرگ» برای پزشکان عادی نمی‌شود...

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، این روزها دردهای مزمن جامعه پزشکی بیش از پیش شده، درد تعرفه‌ها، قوانین ناکارآمد و کمبود نیروی انسانی و... کم بود که رنج‌های مضاعف کرونا هم یک سال و اندی است گریبانگیرشان شده است؛ این روزها بیمارستان‌ها صحنه هنرنمایی و از خودگذشتگی کادر درمان است؛ آنها برای جان بخشیدن به نفس‌های بریده، از جان‌شان مایه می‌گذارند.

رشادت‌های جامعه پزشکی را در میدان بیمارستان‌ها، حتی آن زمان که بی‌سلاح و بدون ماسک، گان و...، پناه بیماران کرونایی بودند را دیده‌ایم و هر روز این صحنه‌ها بارها و بارها تکرار می‌شود؛ طی یک سال و نیم گذشته دیدیم و شنیدیم که چگونه جانبازی می‌کنند و دل به آتش می‌زنند؛ با این وجود این شرایط، مشکلات جامعه پزشکی همچنان پابرجاست و هنوز هم سیستم بهداشت و درمان کشور، گرفتار دردهای مزمن زیادی است که حالا کرونا هم بر رویشان آوار شده است؛ از حجم بالای کاری جامعه پزشکی و شیفت‌های چند برابری که بگذریم، بحث‌هایی مانند کاهش سهم بودجه‌های دولتی در بخش دولتی درمان، واقعی نبودن تعرفه‌ها، چالش ارزی در جزء فنی تعرفه‌های پزشکی و... مشکلاتی است که حوزه سلامت پیش از این هم با آن دست به گریبان بود و در این روزهای سخت هم همچنان ادامه دارد.

حجم بالای کار جامعه پزشکی در کرونا

در آستانه روز پزشک و برای بررسی مهمترین چالش‌های جامعه پزشکی و حوزه سلامت کشور، آن هم در بحبوحه وضعیت بحرانی پیک پنجم کرونا، دکتر علی جعفریان- استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیأت مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت کرونا در کشور و رنج های کادر درمان در این زمینه، گفت: گروه پزشکی یکسال و نیم است که تحت فشاری است که اصلا برداشته نشده است. حتی در بهترین موقعیت‌ها که بیماری در حداقل فعالیت بوده، همچنان کرونا به عنوان مساله روزمره وجود داشته و در تمام بخش‌های ما اعم از سرپایی و بستری حجم بالایی از کار وجود داشته است.

وی تاکید کرد: در عین حال باید توجه کرد که مرگ‌ومیر برای گروه پزشکی به شدت استرس‌زا است. این موضوع اصلا عادی نمی‌شود. به ویژه اگر نتوانیم اقدامات مناسب را درست انجام دهیم. یعنی امکانات و نیروی‌مان کافی نبوده یا دارو در دسترس‌مان نباشد. یک زمانی امکانات داریم و هر کار که می‌توانیم برای بیمار انجام می‌دهیم، اما بیمار زنده نمی‌ماند. در این شرایط فشار کمتری متحمل می‌شویم. زیرا می‌دانیم که هر کار که توانستیم انجام دادیم، اما گاهی تخت آی سی یو نداریم و بیمارمان به دلیل اینکه نمی‌تواند مراقبت آی سی یو بگیرد، از بین می‌رود. در این شرایط گروه پزشکی فشار فوق‌العاده زیادی را از نظر روانی متحمل می‌شود. حال این را به کمبودهایی هم که وجود دارد اضافه کنیم. علاوه بر اینکه بسیاری از گروه‌های پزشکی به بیماری مبتلا شدند، در خانواده‌شان کسانی مبتلا شدند یا کسانی را از دست داده‌اند و عده‌ای هم که شهید شده‌اند. در عین حال برخی از افراد جامعه پزشکی هم با بیماران دیگری مواجهند که به دلیل شرایط کرونا، نمی‌توانند به درستی خدمت دریافت کنند. اکنون ظرفیت بستری نداریم، ظرفیت اتاق عمل‌مان کم شده و همه فعالیت‌های ما تحت تاثیر کروناست. این موضوع نیز فشار مضاعفی است. بنابراین توجه به ظرفیت کادر درمان و سلامت روان آنها مهم است و در عین حال باید کاری کنیم که بیماری کنترل شود.

جعفریان همچنین گفت: بدنه درمانی کشور کارشان در بحران کرونا بی‌نظیر بوده است و واقعا از خودگذشتگی نشان دادند. کادر درمان علی‌رغم خستگی مفرطی که دارند، مانند روز اول کار می‌کنند، خدمت ارائه می‌دهند و کوتاهی هم نمی‌کنند.

درد مزمن نظام سلامت

وی با اشاره به مشکل بنیادین نظام سلامت در زمینه واقعی نبودن تعرفه‌های پزشکی و پرستاری، گفت: موضوع تعرفه یک درد مزمن و حل نشده و یک بیماری بسیار سنگین در سیستم اقتصاد سلامت ما است. علتش هم این است که تعیین تعرفه در جایی انجام می‌شود که عمده افرادی که تصمیم‌گیرنده آن هستند، خریداران خدمت هستند، نه ارائه‌کنندگان خدمت. این برخلاف سیستم همه صنوف و بخش‌های دیگر است. به عنوان مثال وقتی تاکسیرانی می‌خواهد قیمت برای خدماتش تعریف کند، مشتریان که آن را تعیین نمی‌کنند، بلکه تاکسیرانی با توجه به هزینه و سود، تعرفه تعیین می‌کند. در زمینه آب، برق و... همین سیستم وجود دارد و برای برخی از این موارد هم دولت سوبسید ارائه می‌دهد، اما اینطور نیست که مثلا برق را از کارخانه ارزان بخرد، بلکه آنجا به قیمت می‌خرد، اما به مردم سوبسید می‌دهد.

چرا همیشه هشتِ سیستم درمانی گرو ۹ است؟

وی افزود: نمی‌دانم چرا از ابتدا این موضوع که خدمات درمانی یک قیمت تمام شده‌ای دارد، در اقتصاد کشور ما پذیرفته نشده و از ابتدا اعلام می‌کنند که اینقدر اعتبار داریم تا به سیستم درمان تخصیص دهیم و بر اساس آن تعرفه‌گذاری کرده‌اند. نتیجه هم این شده که سیستم‌های درمانی ما همیشه هشت‌شان گرو نه‌شان است و هیچ‌وقت پرداخت‌هایشان به‌روز نیست، بلکه همیشه عقب‌اند.

کاهش سهم بودجه‌های دولتی در بخش دولتی درمان

جعفریان ادامه داد: حتی شرایط بخش خصوصی هم شکننده است. به هر حال در بخش دولتی تعرفه‌های پایین‌تر داریم، با این توجیه که هزینه‌های سرمایه‌ای نداشته، استهلاکش را دولت می‌پردازد، یک بخشی از هزینه‌های نیروی انسانی‌اش را هم دولت می‌پردازد که درست است، اما باید بررسی کنید که در ۳۰ سال گذشته بودجه دانشگاه‌های علوم پزشکی که بخش دولتی درمان ما هستند، سهم درآمد اختصاصی‌شان نسبت به بودجه دولتی چقدر تغییر کرده است. اگر بررسی کنید می‌بینید که از سهم ۵۰.۵۰ به ۷۵. ۲۵ رسیده است. به عنوان مثال حدود ۲۵ درصد از کل درآمد دانشگاه علوم پزشکی تهران از بودجه دولتی است و ۷۵ درصد آن از محل خدمتی است که ارائه می‌دهد. حال باید توجه کرد که خدمتی که بیمارستان‌های دانشگاهی ارائه می‌دهند، از نظر هزینه تفاوتی با بیمارستان خصوصی ندارد. یعنی باید همان هزینه‌ها را بپردازند و بابت خدمات‌شان سوبسیدی دریافت نمی‌کنند. به عنوان مثال مواد غذایی در بخش دولتی با همان قیمتی تهیه می‌شود که در بخش خصوصی تهیه می‌شود. علاوه بر این تعداد زیادی از نیروی انسانی که قرار بود حقوق و مزایای آنان از طرف دولت تأمین شود، از محل همین درآمد اختصاصی به کار گرفته شده‌اند.

مصائب پرداخت کارانه‌های کادر درمان؛ از محاسبه پلکانی تا سقف‌گذاری و مالیات‌های ۳۵ درصدی

وی گفت: حال به این سیستم دولتی می‌گوییم با این تعرفه کار کن و به افراد مشغول در این بخش هم می‌گوییم که برای پرداخت کارانه‌ات هم به صورت پلکانی عمل می‌کنیم، هم برایش سقف می‌گذاریم و هم ۳۵ درصد مالیات از آن می‌گیریم. باید توجه کرد که آنچه که از کارکرد شخص پزشک به او پرداخت می‌شود، بین ۲۵ تا ۳۵ درصد است. البته اسمش این است که این مبلغ کارکرد پزشک و تعرفه خدمات پزشکی بوده است، اما برای یک هیات علمی تمام وقت ما ۳۵ درصد عملکرد به خودش پرداخت می‌شود و ۶۵ درصد آن صرف هزینه‌های جاری بیمارستان می‌شود و برای پزشکان غیر تمام وقت این عدد ۲۵ درصد است.

وقتی اقدامات درمانی پرریسک روی زمین می‌مانند

جعفریان ادامه داد: در بخش خصوصی هم که اصلا نپذیرفتیم که بخش خصوصی درمان، هزینه دارد. اصلا بخش خصوصی را وارد موضوع نکردیم. فقط برای بخش خصوصی تعرفه‌ای اعلام می‌کنیم. حال درست است که این تعرفه از بخش دولتی بیشتر است، اما اصلا نگاه نمی‌کنیم که آیا بخش خصوصی با این تعرفه گردش مالی درست دارد یا خیر؟ یک نکته دیگر هم در بحث تعرفه وجود دارد که عوارض آن را فقط افرادی که خبره و فنی باشند، مشاهده می‌کنند؛ وقتی تعرفه اقدامات را متناسب با زمانی که اقدام درمانی نیاز دارد، تجربه‌ای که لازم دارد، ریسک و مسئولیت قانونی که به دنبال آن است، متناسب نکنید، یک اتفاق روشن رخ می‌دهد و آن اتفاق این است که اقدامات درمانی سنگین، پرزحمت و پر دردسر را کسی انجام نمی‌دهد و در اینجا مردم ضرر کرده‌اند. پزشک ضرر نمی‌کند. زیرا اقدامات درمانی کم زحمت‌تر و کم عارضه‌تر را می‌پذیرد و بیماری که عمل و درمان سخت و سنگین دارد را قبول نمی‌کند. جرمی هم مرتکب نشده و می‌گوید نمی‌توانم آن را انجام دهد. در اینجا بیمار مجبور است به فردی که تجربه کمتری دارد یا امکانات و معلومات کافی ندارد مراجعه کند و در نهایت مردم آسیب می‌بینند.

درمان و سلامت مردم در حرفه پزشکی بر هر چیزی مقدم است

وی تاکید کرد: به طور خلاصه نگاه من به تعرفه این است که وظیفه اول ما درمان و ارتقاء سلامت مردم است و شغل گروه پزشکی این است که سلامت مردم را حفظ کرده و ارتقاء دهد. کاملا اعتقاد دارم که در حرفه پزشکی این اقدام بر هر موضوع دیگری اعم از درآمد پزشک و بیمارستان و درمانگاه مقدم است. با این حال باید توجه کرد که پزشکی که قرار است درمان مردم و ارتقاء سلامت آنها را انجام دهد، نیاز به ابزارهایی دارد؛ یکی از این ابزارها این است که سیستم بهداشتی درستی داشته باشیم، امکانات درمانی کافی و تکنولوژی به‌روز داشته باشیم که این موارد جزء فنی تعرفه را تشکیل می‌دهد و از طرف دیگر باید به گونه‌ای زندگی پزشک را تامین کنیم که بتواند این اقدام را درست انجام دهد؛ یعنی وقت کافی برای هر بیمار بگذارد و کیفیت مطلوب خدمات را رعایت کند و ضامن این در واقع همان جزء حرفه‌ای تعرفه است.

جعفریان گفت: بنابراین موضوع تعرفه این نیست که پزشک پولدار می‌شود یا خیر، بلکه موضوع این است که پزشک کارش را درست انجام دهد. اگر اینطور به تعرفه نگاه کنیم، شرایط‌مان به صورتی که در حال حاضر هست، نخواهد بود. پزشک می‌تواند بجای اینکه یک عمل چهار تا پنج ساعته سنگین انجام دهد، سه تا عمل راحت‌تر انجام دهد با دو برابر درآمد. به هر حال پزشک نوعی هم با خودش می‌گوید چرا باید اینقدر استرس و ریسک قبول کنم و سختی بکشم؟. وقتی پزشک بیمار سنگین قبول کند، ریسک مرگ و میر و شکایت هم بالا می‌رود. در این شرایط می‌بینیم که تعرفه یک عمل سنگین به اندازه دو عمل کوچک و معمولی یک رشته دیگر است. باید همه این موارد را با هم دید. بنابراین درست دیدن جزء حرفه‌ای تعرفه یک ضرورت جدی برای اجرای تعهدات حرفه‌ای است.

چالش ارزی در جزء فنی تعرفه‌های پزشکی
تعطیلی مراکز وابسته به تکنولوژی یا ورود پول‌های غیرقانونی به سلامت!

وی گفت: در عین حال اکنون بخش فنی تعرفه هم یک چالش بزرگ است. بخش عمده‌ای از قسمت فنی تعرفه تابع قیمت ارز است و اگر قرار باشد که ارز ۴۲۰۰ تومانی فعلی را از سیستم بهداشت و درمان‌مان قطع کنیم، نمی‌دانم چه اتفاقی می‌افتد. اکنون یک دستگاه سی‌تی اسکن با ارز دولتی ۵ میلیارد تومان است. حال وقتی ارز ۲۵ هزار تومان باشد، چه کسی می‌تواند این دستگاه را جایگزین کند. بنابراین غیر از جزء حرفه‌ای که عملکرد افراد است، جزء فنی هم دچار اشکال است و اگر تکلیف ما با نرخ ارز برای تجهیزات پزشکی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای روشن نشود، نمی‌دانم در آینده چه خواهد شد. اتفاقی که رخ می‌دهد، این است که یکی یکی مراکز وابسته به تکنولوژی ما بسته شود. زیرا هر دستگاهی که خراب شد دیگر دومی ندارد. زیرا کسی نمی‌تواند با این تعرفه آن را جایگزین کند یا اینکه خلاف کنند و پول‌های غیرقانونی دریافت کنند که هر دو محل اشکال است.

یک سازمان صنفی با بیش از ۶۰ سال سابقه

جعفریان در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به کارویژه‌ و عملکردهای سازمان نظام پزشکی در حوزه صنفی و در عین حال بحث سلامت مردم، گفت: نظام پزشکی یک سازمان صنفی بسیار معتبر و قدیمی در کشور است که سابقه آن به بیش از ۶۰ سال می‌رسد و از بیش از ۵۰ سال قبل رییس نظام پزشکی در کشور داشتیم. مکانیزم انتخابات آن، نسبتا دموکراتیک است و گروه‌های مشمول مقررات سازمان نظام پزشکی در انتخابات آن رای می‌دهند. بنابراین از نظر جایگاه، جایگاهی قابل توجه و ویژه‌ در کشور دارد.

سلب اختیار تعرفه‌گذاری بخش خصوصی از نظام پزشکی درست نبود

وی افزود: اینکه سازمان نظام پزشکی چه اقداماتی باید انجام دهد و چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد، تابع قانون نظام پزشکی است که مبنای عملکردش است. البته در طول زمان این قانون دستخوش تغییراتی شده است. در یک زمانی اختیار تعرفه‌گذاری بخش خصوصی با سازمان نظام پزشکی بود که این اختیار را از آن سلب کردند که به نظرم کار درستی نبود. البته نمی‌گویم که تعرفه بخش خصوصی را حتما نظام پزشکی تعریف کند، بلکه ممکن است حالت‌های بهتر از این هم باشد، اما این مدل هم درست نیست که در شورای عالی سلامت که تعرفه تعیین می‌شود، نظام پزشکی تنها یک رای داشته باشد و اکثریت با کسانی باشد که عملا نماینده دولت هستند. یعنی نهاد صنفی یک یا دو رای دارد و این درست نیست. حال اگر شانس یار باشد، وزارت بهداشت هم با نظام پزشکی همکاری کند و نظر مشابه بدهد. در این شرایط مشخص است که خروجی چه خواهد بود و نظر خریدار خدمت درباره تعرفه پیش می‌رود.

جعفریان با بیان اینکه سازمان نظام پزشکی عموما نقش مشورتی برجسته‌ای دارد گفت: البته نقش اجرایی این سازمان بسیار محدود است. حتی صدور پروانه دائم پزشکی هم در اختیار وزارت بهداشت است نه نظام پزشکی، در حالی که این کار قاعدتا کار نظام پزشکی است. حتی اقدامات کم حاشیه‌تر و کم عارضه‌تر از تعرفه‌گذاری را هم نظام پزشکی انجام نمی‌دهد. البته این ظرفیت قانونی از این جهت که نظام پزشکی نقش مشورتی خود را درست ایفا کند، فراهم است، جاهای مختلفی نماینده دارد و می‌تواند با حضور فنی خود موثر باشد.

مشارکت پایین در انتخابات نظام پزشکی و انتخاباتی که الکترونیک نشد

وی با بیان اینکه سازمان نظام پزشکی در دوره‌های مختلف هم فراز و فرود داشته است، گفت: در برخی دوره‌ها بهتر عمل کرده و در برخی دوره‌ها ضعیف‌تر عمل کرده است. به نظر من در دوره‌ای که گذشت، علی‌رغم اتفاقاتی که افتاد، خوب عمل کرده است. در سال ۱۳۹۶ انتخابات قبلی سازمان نظام پزشکی بود که من رییس هیات اجرایی تهران بودم و قرار بود به صورت الکترونیک برگزار شود که نشد و مجبور شدیم که به صورت حضوری آن را برگزار کنیم. در تهران با تمهیداتی که دیدیم افراد توانستند برای شرکت در انتخابات حضور یابند. ما در چهار سال قبل بیش از ۴۵۰۰ شرکت‌کننده در گروه پزشکی داشتیم و امسال هم ۵ هزار و ۴۰ نفر شرکت کننده داشتیم و میزان مشارکت حدود ۵۰۰ نفر اختلاف داشته است. در عین حال با این اوصاف همچنان مشارکت در انتخابات نظام پزشکی پایین است و الکترونیک هم نیست.

جعفریان افزود: در آن دوره آقای دکتر فاضل به سازمان آمدند، بعد که بازنشسته شدند و از رییس کلی استعفا دادند، آقای دکتر ظفرقندی آمدند که در فاصله کوتاهی به کرونا برخورد کرد و زحمات زیادی کشیدند و تلاش‌شان را انجام دادند. به هر حال نظام پزشکی برای تهیه ماسک برای بخش خصوصی وارد عمل شد و با وجود اینکه این اقدام کار نظام پزشکی نبود، پیگیری کرد. برای واکسیناسیون هم وارد عمل شد و نسبتا خوب انجام شد و بیمارستان‌های خصوصی هم همکاری کردند و نظام پزشکی توانست پزشکان و پرستاران بخش خصوصی را به سرعت واکسینه کند که کار موثر و مثبتی بود. کاری را که وزارت بهداشت باید در زمینه واکسن انجام می‌داد، نظام پزشکی به صورت شفاف‌تر و سریع‌تر انجام داد و موضع‌گیری کرد.

وی با بیان اینکه نمی‌توانیم با جان و سلامت مردم شوخی کنیم، گفت: کار ما این است که جان مردم را حفظ کنیم و نظام پزشکی هم در همین راستا تلاش کرده است. البته نمی‌گویم که تمام اقداماتی را که می‌شد، انجام داد، اما تاجایی که زورشان رسیده تلاش کردند که به آنها خسته نباشید می‌گویم. سعی کردند که تا حدی که از دستشان برمی‌آید کمک کنند.

جعفریان گفت: در دوره‌های بعد هم نظام پزشکی که جایگاه معتبری دارد و حرفش در جامعه و حاکمیت موثر است، باید بتواند با قدرت عمل کند به این معنا که کاملا فنی، چابک و سریع وارد موضوعات شود و نظر دهد. با توجه به اینکه نظام پزشکی در بسیاری از شوراها عضویت دارد و نماینده دارد و همچنین بر اساس جایگاه خودش هم جای مذاکره در موضوعات مختلف دارد، باید بتواند در مباحث بسیاری تاثیرگذار باشد. ازجمله موضوع تعرفه، آموزش پزشکی و ظرفیت‌های پزشکی که صحبت‌های عجیبی درباره آن می‌شود.

۲ الزام گسترش آموزش پزشکی؛ امکانات آموزشی و بازار کار

وی گفت: جالب است که شنیدم دوستانی معتقدند که باید ظرفیت پذیرش پزشکی را افزایش دهیم، اما هیچکس درباره این موضوع توضیح نداد که چرا سالانه ۳۰۰۰ پزشک دارند درخواست مدارک مربوط به مهاجرت می‌دهند. یعنی سالانه ۳۰۰۰ پزشک را به خارج از مرزها بفرستیم و از طرفی ۳۰۰۰ پزشک بیشتر تربیت کنیم. این چطور سرمایه‌ای است که داریم از دست می‌دهیم؟. در عین حال امکانات آموزشی هم مهم است. آموزش پزشکی دو الزام دارد؛ یکی امکانات آموزشی که باید جایی پزشک تربیت کنیم که امکاناتش موجود باشد. نمی‌توانیم یک اتاق درست کنیم و بگوییم این دانشکده پزشکی است. دانشکده پزشکی اینطور درست نمی‌شود. زیرا ماهیت دانشکده پزشکی بعد از یک دوره کوتاه علوم پایه، بستر تعداد و تنوع بیماری است که مراجعه می‌کند تا دانشجو بتواند موارد لازم را تجربه کند. در حال حاضر هم مقداری بیش از ظرفیت آموزش پزشکی را گسترش داده‌ایم. موضوع دوم بازار کار است. اگر متناسب با بازار کار تربیت نکنید، به این معنی است که نیروی بیکار تربیت می‌کنید که نتیجه آن مباحثی مانند تقاضای القایی، اقدامات غیر ضروری و امثال آن است. نظام پزشکی در این موارد هم می‌تواند کمک کند.

در زمینه جایگاه شغلی "پزشکان عمومی" لوله تفنگی عمل نکنیم

جعفریان گفت: نظام پزشکی همچنین می‌تواند در بحث پزشکان عمومی و جایگاه‌شان موثر باشد تا جایگاه شغلی پزشکان عمومی در نظام شبکه، نظام بهداشت و نظام درمان روشن‌تر شود و مشخص شود که پزشک عمومی چه اقداماتی را می‌تواند انجام دهد. به شرطی که با یک دید دگم و لوله تنفگی نگاه نکنیم بلکه ممکن است نیاز باشد مقداری انعطاف‌پذیر عمل کنیم.
نیاز به یک قانون مستقل برای دستیاران پزشکی

وی ادامه داد: در زمینه موضوع دستیاران که گروه قابل توجهی از پزشکان ما هستند و آینده پزشکی تخصصی ما را می‌سازند نیز نظام پزشکی می‌تواند در فراهم کردن شرایط و اتفاقات جدید کمک کند. به نظر من دستیاری حتما نیازمند بازنگری‌هایی به لحاظ ضوابط و قوانین است و فکر می‌کنم که دستیاری گروه پزشکی قانون مجزا نیاز دارد تا هم آیین‌نامه‌های آموزشی آن رعایت شود و هم بحث‌های شغلی آن. دستیاری به نوعی آموزش در حین انجام کار است و دستیاران واقعا کار انجام می‌دهند اما قوانین ما اجازه نمی‌دهد به این صورت دستیاری را ببینیم و از طرفی اگر دستیاران از آیین‌نامه‌های ما جدا شوند و به قوانین کار بپیوندند، آیین‌نامه‌های آموزشی قابل اجرا نیست و آموزش دستیاران مختل می‌شود. فکر می‌کنم برای دستیاری یک قانون مستقل نیاز داریم که باید به تصویب مجلس برسد تا شرایط این مقطع را تعریف کند تا هم تابع آیین‌نامه‌های آموزشی باشد و هم از جهت کاری تابع قوانینی باشد که برایشان شغل تلقی شود، درآمدشان مناسب شود و بیمه داشته باشند. البته نظام پزشکی مسئول مستقیم این موارد نیست، اما می‌تواند برای آن‌ها تلاش کند و برنامه بگذارد. ما هم که به عنوان منتخبین نظام پزشکی، سعی‌مان را می‌کنیم.

چرا انتخابات سازمان نظام پزشکی الکترونیک نمی‌شود؟

عضو کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت بهداشت، با بیان اینکه امیدواریم این دولت هم بتواند یک قدم مثبت در این حوزه بردارد، گفت: به عنوان مثال بتواند شرایط انتخابات الکترونیک را در نظام پزشکی فراهم کنیم. تقریبا انجمن‌های علمی ما دارند انتخابات الکترونیک برگزار می‌کنند و این اقدام برای انتخابات نظام پزشکی غیرممکن نیست و حتما عملی است. البته اکنون زیرساخت آن را نداریم، اما می‌تواند ایجاد شود. مهمتر از آن اراده انجام انتخابات الکترونیک است تا از مدل سنتی انتخابات نظام پزشکی خارج شویم و امکان مشارکت جامعه پزشکی را افزایش دهیم. فکر می‌کنم فقط با الکترونیک شدن انتخابات نظام پزشکی مشارکت ما در این انتخابات از ۱۰ تا ۱۵ درصد فعلی به بالای ۵۰ درصد می‌رسد و این خیلی مهم است که افرادی که در نظام پزشکی انتخاب می‌شوند، کسانی باشند که قاطبه جامعه پزشکی نسبت به آنها نظر مثبت داشته باشد. در حال حاضر در تهران بین ۲۵ تا ۳۵ هزار پزشک داریم، اما نفر اول منتخب تهران امسال ۱۲۰۰ رای داشته است. می‌توانیم کاری کنیم که این آدم با ۱۰ هزار رای بیاید. وقتی میزان مشارکت بالا باشد، قدرت سازمان هم افزایش می‌یابد. البته گاهی یک عده‌ای هم علاقه‌ای ندارند که این اتفاق رخ دهد. زیرا افزایش مشارکت تغییری در نتایج می‌گذارد. به نظر من این موضوع می‌تواند جزو اولویت‌های سازمان باشد تا برنامه‌ریزی کند تا دوره بعد انتخابات الکترونیکی برگزار شود و این کاملا عملیاتی و امکان‌پذیر است.

اختیار تعرفه‌گذاری به سازمان نظام پزشکی برگردد یا مکانیزم تعرفه‌گذاری اصلاح شود؟

جعفریان درباره بازگشت اختیار تعرفه‌گذاری نیز گفت: شاید بتوان این اقدام را با مذاکره انجام داد، اما من مطمئن نیستم که راه‌حل اصلی ما این باشد. مهمتر از اینکه اختیار تعرفه‌گذاری به سازمان نظام پزشکی برگردد، این است که مکانیزم تعرفه‌گذاری اصلاح شود و جا بیفتد که تعرفه بر چه اساس باید تعیین شود و مشخص شود که یک هزینه تمام شده‌ای داریم و برای جزء فنی و حرفه‌ای بر اساس مکانیزم، عددی را تعیین کنیم. البته اینکه در این بحث نظام پزشکی باید نقش عمده داشته باشد، به ویژه در بخش خصوصی منطقی است. زیرا در بخش خصوصی سوبسیدهای دولتی وجود ندارد و باید گردش مالی آن درست باشد.

تعرفه بخش خصوصی و دولتی یکسان شود

وی ادامه داد: در سیاست‌های کلی حوزه سلامت، ابلاغ شده که تعرفه حرفه‌ای باید در بخش دولتی و خصوصی یکسان شود. بنابراین تکلیف روشن است و باید این موضوع عملیاتی شود. تفاوت جزء فنی باید در بخش خصوصی و دولتی، با توجه به تفاوتی که درباره سرمایه اولیه، سود سرمایه و استهلاک و ... وجود دارد، دیده شود و بخش حرفه‌ای هم باید با روش معقولی به عددی برسیم که در بخش دولتی و خصوصی یکسان شود. در این صورت می‌توانیم اعلام کنیم که حساب و کتاب درست است و اگر کسی از آن تعدی کند، تخلف کرده است. حال وقتی که برای کاری که ۱۰۰ تومان است، ۵۰ تومان قیمت می‌دهیم، نمی‌شود کار را پیش برد. اگر اینگونه تعرفه تعیین کنیم، بنگاه حتما هزینه را از جای دیگری جبران می‌کند یعنی یا آن کار ۱۰۰ تومانی را واقعا ارائه نمی‌کند و هتلینگ و خدمات ضعیف می‌شود تا به اندازه ۵۰ تومان قیمتی که ارائه شده، باشد یا از طریق دیگری پول را می‌گیرد تا خدمت درست ارائه کند. و البته در هر دو حالت مردم هم ناراضی می‌شوند. ما مکانیزم درست تعرفه‌گذاری را نپذیرفته‌ایم به طوری که هم در جزء فنی قیمت تمام شده را درست محاسبه نمی‌کنیم و هم در جزء حرفه‌ای نپذیرفته‌ایم که باید بر اساس مکانیزمی درست عمل کنیم. البته همان تعرفه‌ای را هم که تعیین کرده‌ایم به پزشک نمی‌دهیم و در بخش دولتی برایش پلکان و سقف گذاشته و ۳۵ درصد هم مالیات می‌گیریم.

و بالاخره مهاجرت!

وی ادامه داد: متاسفم که بگویم که هیات علمی ما در این شرایط با ۱۰ تا ۱۵ سال سابقه که در دانشگاه دانشیار است و همه مراحل سخت اولیه را پذیرفته است، دارد مهاجرت می‌کند. این مهاجرت مانند کنده شدن قسمتی از گوشت بدن کشور است، اما گویا عده‌ای این احساس را ندارند. گاهی می‌بینیم که به کشورهای حاشیه خلیج فارس هم مهاجرت می‌کند، نه اینکه به کشورهای سطح بالا مهاجرت کند. این شرایط به این معنا است که یک آسیب جدی وجود دارد که فردی که در بهترین دانشگاه کشور درس خوانده و کار کرده و از گرفتاری‌های اولیه هم عبور کرده، دارد مهاجرت می‌کند. نباید کسی به این موضوع حساس شود و از این بابت دردش بیاید؟

جعفریان گفت: وقتی درباره این مباحث صحبت می‌کنیم، می‌گویند حرف سیاسی می‌زنید. در حالی که این حرف کاملا حرفه‌ای است و داریم درباره سرمایه کشور که حداقل ۲۵ سال برای کشور هزینه داشته است، صحبت می‌کنیم که حالا مهاجرت می کند و جای دیگری کار می‌کند. اگر دلسوز کشور و سلامت مردم هستیم، باید کاری کنیم که این سرمایه نرود. در این مباحث نظام پزشکی باید حساسیت داشته و پافشاری هم کند تا ارائه خدمت به مردم دچار اشکال نشود. باید کاری کنیم که هزینه‌هایی که برای حفظ سلامت مردم انجام می‌دهیم، نتیجه خوب بدهد. عمر افراد، پول کشور و زیرساخت‌ها همه چیزهایی است که هزینه کردیم تا به سلامت مردم کمک کنیم و اگر در حفظ این سرمایه کوتاهی کنیم به سلامت مردم خدشه وارد کرده‌ایم.