در عصر کنونی، فضای مجازی جزو یکی از مهمترین بخشهای زندگی افراد محسوب میشود. همه روزه میلیونها تن از طریق فضای مجازی با یکدیگر در تعامل هستند. هرکس میتواند به واسطه یک کلیک با سراسر دنیا در ارتباط قرار گیرد. فضای مجازی فاصله بین انسانها را بسیار کم کرده و باعث تعامل هر چه بیشتر افراد با یکدیگر شده است. اما در برخی موارد هم از خطوط قرمز و حریم خصوصی افراد عبور میکند و مشکلساز میشود.
به گزارش «تابناک»؛ در سراسر جهان میلیاردها رایانه و گوشی هوشمند وجود دارد که تمامی آنها قادر به اتصال به اینترنت هستند و میتوان از طریق آنها در اینترنت جستجو کرده و پرداختهای بانکی و ... را انجام داد. در کنار این همه مزایا، افرادی نیز وجود دارند که جهت سودجویی و سوءاستفاده از دیگران اقداماتی کرده که به اصطلاح به آنها جرایم اینترنتی گفته میشود.
این اقدامات اشکال مختلفی داشته که از جمله مهمترین آنها میتوان به آزار و اذیت، توهین، افترا، مزاحمت، انتشارات اطلاعات، کلاهبرداری، نقض قوانین کپی رایت و غیره اشاره کرد. برخی از این تخلفات نیز جنبه امنیتی و سیاسی داشته و باعث ایجاد اختلال در امور مهم کشوری میشود که از مهمترین آنها می توان به جاسوسی، انتشار اطلاعات سیاسی، حملات ویروسی و سایبری، هک سیستمهای بانکی و ... اشاره کرد.
۱- آزار و اذیت و ایجاد مزاحمت
مسعود عمرانی کارشناس مسائل حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری معتقد است، مطابق قانون، شخصی که با استفاده از اینترنت یا بهره بردن از ویدئو یا تصویر یا صوت دیگری را تغییر داده و آن را انتشار دهد، مزاحم نامیده شده و محکوم به حبس یا موظف به پرداخت جریمه نقدی به میزان تعیین شده خواهد شد. لازم به ذکر است، اگر تغییرات اعمال شده روی اسناد منتشر شده به شکل مستهجن باشد، شخص خاطی به هر دو مجازات محکوم میشود.
اگر شخصی با افشای اسرار شخصی فرد دیگری مسبب خساراتی به هر شکل، اعم از نوع مادی یا معنوی به اشخاص شود، به حبس به مدت ۹۱ روز تا ۲ سال محکوم یا موظف به پرداخت جریمه نقدی به میزان معین و یا در صورت صلاحدید قاضی، به هر دو مجازات محکوم میشود.
جرایم مزاحمت در فضای مجازی دارای نکات و مصادیق مختلف و مهمی است که بی توجهی به آنها ممکن است آثار قانونی بسیاری داشته باشد.
۲- مزاحمت از طریق انتشار محتویات مستهجن
ماده ۱۵ قانون جرایم رایانهای مقرر کرده: «هرکس از طریق سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتکب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد؛
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع کند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد. ارتکاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال است.
ب) چنانچه افراد را به ارتکاب جرائم منافی عفت یا استعمال موادمخدر یا روانگردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونتآمیز تحریک یا ترغیب یا تهدید یا دعوت کرده یا فریب دهد یا شیوه ارتکاب یا استعمال آنها را تسهیل کند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم میشود.