امروزه انرژی برق به عنوان یکی از ملزومات حیاتی زندگی انسانها در نظر گرفته میشود که عملاً بدون آن زندگی با چالش و سختیهای فراوانی رو به رو میشود؛ انرژی مهمی که مردم کشورهای مختلف بابت آن هزینههای متفاوتی پرداخت میکنند.
به گزارش «تابناک»، ایران از جمله کشورهایی است که با قیمتی بسیار پایین انرژی برق را در اختیار مشترکین خانگی خود قرار میدهد و در مقایسه با دیگر کشورهای جهان تنها نسبت به دو کشور سودان و لیبی قیمت بالاتری برای برق در نظر گرفته است.
بر اساس اطلاعاتی که در سایت جهانی «globalpetrolprices.com» درج شده است، قیمت برق در ایران برای هر کیلووات حدوداً ۱۳۱۰ ریال محاسبه میشود و این در حالی است که به جز کشور سودان با ۵۲۳ ریال و لیبی با ۱۲۵۶ ریال، دیگر کشورهای جهان برای هر کیلووات ساعت برق قیمت بالاتری در نظر گرفته اند.
همانطور که اشاره شد مقایسه قیمت برق در ایران با کشورهای همسایه نیز به خوبی نشان میدهد که نرخ این انرژی در ایران به مراتب ارزانتر در نظر گرفته شده و در صورتحساب مشترکین برق خانگی اعمال میشود.
در لبنان و بر اساس ریال ایران، قیمت هر کیلووات برق ۱۴۲۲ ریال است و در عراق نیز این انرژی برای هر کیلووات ۷۰۰۹ ریال محاسبه میشود.
این دو کشور منطقه بودند که به نسبت سایر کشورها قیمت برق در آنها به قیمت برق در ایران نزدیکتر بود و در باقی کشورها قیمت برق به مراتب بیشتر است.
مثلاً در کویت قیمت برق ۸۶۶۴ ریال، در قطر ۹۲۳۸ ریال، در روسیه ۹۷۲۱ ریال، در افغانستان ۱۲۳۲۳ ریال، در جمهوری آذربایجان ۱۲۰۴۳ ریال و در بحرین ۱۳۹۶۶ ریال است.
همچنین در دیگر کشورهای منطقه و همسایه نیز قیمت برق بر اساس ریال ایران به مراتب نسبت به قیمت برق در ایران گرانتر است.
به طور مثال قیمت هر کیلو وات برق بر اساس ریال ایران در عربستان سعودی ۱۴۰۳۲ ریال، در پاکستان ۱۵۷۷۰ ریال، در ترکیه ۱۶۲۷۳ ریال، در ارمنستان ۲۲۷۶۵ ریال در کشور امارات متحده نیز قیمت هر کیلووات برق ۲۳۵۷۰ ریال ایران محاسبه میشود.
همانطور که مشاهده میشود در همه کشورهای منطقه به ویژه کشورهایی، چون امارات، ارمنستان و ترکیه، هزینه انرژی برق نسبت به هزینه انرژی برق در ایران به مراتب بیشتر است.
اینجا شاید نقد و ایرادی که به چنین قیاسهایی وارد باشد این باشد که اگر میخواهیم قیمت برق ایران با دیگر کشورها را مقایسه کنیم ناگزیر باید به سطح درآمد خانوادهها نیز توجه داشته باشیم.
اگر بر اساس نرخ تعرفههایی که در بالا ذکر شد، میان قیمت برق و درآمد خانوار در ایران به عنوان ارائه کننده ارزانترین برق منطقه، با قیمت برق و درآمد خانوار در کشور امارات متحده به عنوان ارائه کننده گرانترین قیمت برق منطقه مقایسهای انجام دهیم، نتایج زیر حاصل میشود.
هر چند در ایران درآمد بسیاری از شهروندان و خانوادهها از حقوق حداقلی تعیین شده برای کارگران بیشتر است، ولی اگر حقوق حداقلی کارگران در سال ۱۴۰۰ یعنی مبلغ ۲ میلیون ۶۵۵ هزار تومان را ملاک مقایسه ارزیابی قرار دهیم و مصرف برق هر خانواده را نیز به صورت ماهانه ۳۰۰ کیلووات محاسبه کنیم، هر خانواده ایرانی ماهانه ۳۹۳۰۰ تومان پول برق پرداخت میکند که ۱.۴۸ درصد از درآمد حداقلی کارگران را در ماه شامل میشود.
در امارات، اما به صورت میانگین درآمد هر نیروی کار عادی ۲۵ میلیون تومان اعلام شده است که اگر همین محاسبه فوق را برای هر خانواده اماراتی با نرخ برق هر کیلووات ۲۳۵۷۰ ریال انجام دهیم، مشاهده میکنیم که در امارات و به صورت ماهانه ۲.۸۲ درصد از درآمد یک کارگر بابت خرید انرژی برق پرداخت میشود.
در کشور ارمنستان البته شرایط متفاوت است و اگر به طور میانگین درآمد حداقلی هر کارگر را بر اساس اطلاعات مستند سایت «tradingeconomics.com» ۳ میلیون ۵۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم، در این کشور تقریباً ماهانه ۲۰ درصد از حقوق حداقلی یک کارگر صرف هزینه خرید برق میشود.
اگر این محاسبه را بر اساس حداقل دستمزد در ترکیه نیز که ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان اعلام شده است و قیمت برق در این کشور هم انجام دهیم، مشخص میشود که در کشور ترکیه نیز تقریباً ۳.۶۹ درصد از حقوق حداقلی بگیران برای خرید برق ماهانه پرداخت میشود.
همانطور که مشاهده میشود در ایران انرژی برق در مقایسه با همه کشورهای جهان به جز دو کشور سودان و لیبی ارزانتر در اختیار مشترکین قرار میگیرد و همچنین مبلغ نهایی دریافتی از مشترکین درصد ناچیزی از درآمد آنها را در بر میگیرد؛ واقعیتی که اگرچه در نگاه نخست و ساده انگارانه یک نکته مثبت و امتیاز تلقی میشود، اما شاید بتوان معنای واقعی و صحیحتر این واقعیت را دورنمای روشن صنعت برق در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهای منطقه و دورنمای تاریک آن برای ایران توصیف کرد. چرا که بر اساس این واقعیت میتوان اینگونه نتیجه گرفت که مسولان صنعت برق کشورمان عملاً برنامه ریزی و توسعه را در چرخه محاسباتی خود لحاظ نکرده اند و تنها به فکر رفع نیازهای برقی کشور در زمان حاضر و با امکانات و زیرساختهای قدیمی هستند.