اظهارات گزارشگر اقدامات قهری یکجانبه ملل متحد در کنفرانس مطبوعاتی به عنوان یک کارشناس مستقل در سیستم ملل متحد، موید تاثیر تحریم‌های آمریکا بر وضعیت حقوق بشر در ایران است که منجر به نقض گسترده حقوق مردم ایران و عدم بهره‌مندی ایرانیان از حقوق مختلف بشری گردیده است.
امیر بی پروا، پژوهشگر حقوق بین الملل بشر، در یادداشتی گزارش اخیر گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر درخصوص ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و نوشت:
النا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد تاثیر اقدامات قهری یکجانبه در ماه می 2022، بازدیدی از ایران در ارتباط با بررسی تاثیر تحریم های یکجانبه در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران داشت. سابق بر این بازدید، وی بازدیدی هایی از کشورهای تحت تحریم چون ونزوئلا، قطر و سوریه نیز داشته است که در همه این بازدیدها از تحریم‌های یکجانبه انتقاد کرده و بر تاثیر آن بر نقض حقوق بشر گواهی داده است.
در زمان شیوع پاندمی کرونا خانم دوهان به عنوان یک گزارشگر مستقل، طی یک بیانیه به همراه دیگر کارشناسان مستقل سازمان ملل متحد اعلام کردند که تحریم‌های یکجانبه باعث کاهش توانایی کشورها در مقابله با بیماری کرونا گردیده است و خواهان کاهش تحریم‌ها نسبت به کشورهای تحت تحریم در مقابله با بیماری کرونا شدند.
نتایج اولیه بازدید خانم دوهان از ایران در 18 می 2022، در کنفرانس مطبوعاتی که ایشان داشتند اعلام گردید که در طی این کنفرانس گزارشگر ویژه موضع رسمی خود در خصوص تحریم‌های یکجانبه بر وضعیت حقوق بشر در ایران را اعلام کرد و این گزارش در سایت کمیسر عالی حقوق بشر ملل متحد نیز منتشر گردید؛ که با توجه به این کنفرانس مطبوعاتی نکات حقوق بشری مورد تاکید گزارشگر ویژه به شرح ذیل می باشد:
اول؛ خانم دوهان در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرده است که" سیستم پیچیده تحریم‌ها ،چالش‌های اقتصادی و انسانی را تشدید کرده است و بر زندگی مردم به ویژه گروه‌های آسیب پذیر تاثیر داشته است." این تاثیر موید این است که گروه‌های مردم از جمله گروه‌های آسیب پذیر مثل بیماران، کودکان، سالمندان و زنان از بسیاری از ضروریات زندگی محروم گردیده اند و آنان را از حق بر حداقل استاندارد زندگی محروم کرده که - حق بر حداقل استاندارد زندگی در ماده25 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده11 میثاق حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی ملل متحد آمده است - لذا تحریم‌های یکجانبه نقض حداقل حقوق بشری می باشد.
دوم؛ وی اظهار داشت" که از بیماران خاص روایت‌های نگران کننده ای شنیده است و افراد معلول در دسترسی به دارو و امکانات کمکی چالش‌هایی بسیار جدی دارند". گروه‌های بیماران خاص و معلولان در دسترسی به دارو و امکانات کمکی به جهت عدم دسترسی به بسیاری از داروها بخاطر آثار ناشی از تحریم‌های یکجانبه با چالش‌های بسیار جدی مواجه شده است و بعضا این افراد هیچ دسترسی به آنها ندارند، که این عدم دسترسی به دارو و سایر امکانات نقض حق بر سلامت است و نقض ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر و نقض ماده 12 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی.
سوم؛ گزارشگر" نگرانی جدی خود را از عدم دسترسی به دارو و تجهیزات پزشکی به علت نگرانی و ترس شرکت‌ها از مبادله و سرمایه گزاری در ایران اعلام کرده است". که این نگرانی از عواقب جدی خطرات جانی موید نقض حق بر حیات به عنوان حق بنیادین بشری از سوی آمریکایی ها و نقض ماده 6 میثاق حقوق مدنی و سیاسی است.
چهارم؛ خانم دوهان اعلام کرده است که تحریم‌ها منجر به"کاهش در آمدهای دولت، تورم، افزایش نرخ فقر،کمبود منابع برای تامین نیازهای اساسی نیازمندان شده است." تحریم‌های آمریکا که منجر به کاهش درآمدها، تشدید فقر، تورم، چند برابر شدن قیمت کالاهای اساسی شده است نقض گسترده حقوق مرتبط با حداقل استانداردهای زندگی چون حق بر غذا، حق بر اشتغال، حق بر مسکن و افزایش فقر را بر عهده داشته است که نقض جدی ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده 11 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد.
پنجم؛ در مصاحبه مطبوعاتی گزارشگر ویژه به تاثیر تحریم‌ها در روند توسعه اشاره گردیده است که تحریم‌ها باعث کاهش سرمایه گزاری در روند توسعه، ناتوانی در پرداخت‌های بین المللی و کاهش دسترسی به تکنولوژی گردیده است. این مطلب موید این است که تحریم‌های یک جانبه آمریکا نقض حق بر توسعه می باشد.
ششم؛ گزارشگر اشاره به وضعیت محیط زیست و کاهش توانایی در پیشگیری و مقابله با بلایای طبیعی داشته است که این مطلب تاثیر تحریم‌های یکجانبه را بر حق بر محیط زیست سالم می رساند که منجر به سلب حق بر محیط زیست سالم برای یک ملت گردیده است و یک حق جمعی بر اثر یک جانبه گرایی آمریکا نقض گردیده است.
هفتم؛ گزارشگر اعلام کرده است که تحریم‌های یک جانبه بر وضعیت پناهجویان افغان نیز در ایران تاثیر گذاشته است که این تاثیر مغایر با کنوانسیون 1951 پناهندگان است و عملا تحریم‌های یکجانبه منجر به نقض حقوق بنیادین افراد غیر ایرانی نیز گردیده است.
هشتم؛ تحریم‌های یک جانبه منجر به کاهش بهره مندی آکادمیک و فعالیت‌های فرهنگی شده که در اظهارات گزارشگر ویژه این مطلب اشاره گردیده است، این کاهش اخلالی جدی در فعالیت‌های آموزشی، تحقیقاتی و فرهنگی ایجاد نموده که دارای مغایرت جدی با حق بر آموزش، حق دسترسی به اطلاعات و دانش، کاهش کیفیت آموزش می گردد و نقض مواد 13،14 و 15 میثاق حقوق مدنی سیاسی می باشد و تحریم‌های یکجانبه آمریکا ناقض حق بر آموزش، حق بر دسترسی به دانش، حق بر مشارکت در زندگی فرهنگی می باشند.
نهم؛ گزارشگر ویژه اعلام کرد که تحریم‌های یک جانبه با اسناد بین المللی و منطقه ای حقوق بشری مغایرت دارد و در تعارض با هنجارهای لازم الاجراء بین المللی است و از دولت آمریکا و سایر دولت‌ها درخواست کرد که هنجارهای بین المللی را رعایت کنند. گزارشگر به عنوان یک کارشناس مستقل به مغایرت تحریم‌های یکجانبه آمریکا با قواعد حقوق بین الملل بشر و اسناد الزام آور حقوق بشری اقرار داشته است.
اظهارات گزارشگر اقدامات قهری یکجانبه ملل متحد در کنفرانس مطبوعاتی به عنوان یک کارشناس مستقل در سیستم ملل متحد موید تاثیر تحریم‌های آمریکا بر وضعیت حقوق بشر در ایران است که منجر به نقض گسترده حقوق مردم ایران و عدم بهره‌مندی ایرانیان از حقوق مختلف بشری گردیده است.
