به گزارش «تابناک»، دکتر عبدالرضا میراولیایی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: کشور بعد از گذشت ۷۰ سال از برنامه کنترل و ریشه‌کنی مالاریا، اکنون در شرایطی قرار گرفته است که می‌توانیم به حذف مالاریا فکر کنیم. ما استحقاق داریم که در حال حاضر گواهی حذف مالاریا از کشور را دریافت کنیم. زمانی ما می‌توانیم این گواهیِ حذف را دریافت کنیم که حداقل برای ۳ سال متوالی هیچ موردی از مرگ ناشی از مالاریا یا انتقال محلی بیماری را نداشته باشیم.
او درباره مفهوم انتقال محلی مالاریا در کشور، بیان کرد: انتقال محلی بیماری شرایطی است که یک فرد مبتلا به بیماری وارد کشور شود و پشه ماده آنوفل این فرد را مورد گزش قرار دهد و سپس در گزش بعدی انگل بیماری را به فرد دیگری انتقال دهد. اگر انتقال در نسل دوم بیماری اتفاق افتد به آن انتقال محلی می‌گوییم که به عنوان یک عامل مهم در خدشه وارد کردن به برنامه حذف مالاریا شمرده می‌شود. سیستم بهداشتی ما باید آن قدر از نظر نظام مراقبت بیماری تقویت شده باشد که بتواند در صورتی که فرد آلوده به مالاریا وارد کشور شد، به سرعت او را شناسایی و درمان کند تا پشه مالاریا این انگل را به افراد بومی محل منتقل نکند.
احتمال دریافت گواهی «حذف مالاریا» از کشور تا پایان امسال
کارشناس اداره کنترل و مدیریت بیماری‌های منتقله از ناقلین وزارت بهداشت ادامه داد: ان‌شاءالله تا آخر امسال گروه ارزیاب سازمان جهانی بهداشت برای بررسی شواهد و مستندات برنامه حذف مالاریا در کشور، وارد ایران می‌شوند و مناطق مختلفی از کشور را بررسی می‌کنند و اگر اقداماتی که برای حذف مالاریا انجام دادیم مطابق با استانداردهای تعریف شده برای اخذ گواهی حذف باشد این گواهی را دریافت خواهیم کرد.
اقدامات وزرات بهداشت برای حذف مالاریا
وی افزود: طی سال‌های گذشته تا الان وزارت بهداشت با همکاری بسیاری از سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف توانسته است زیرساخت‌های توسعه را به جایگاه بسیار ویژه‌ای ارتقا دهد که به همین دلیل موفق شدیم تعداد موارد مالاریا را به حدود ۱۰۰۰ مورد در سال برسانیم. توسعه راه‌ها، گسترش شبکه‌های آب رسانی، گسترش شبکه‌های توزیع برق، افزایش آگاهی مردم در زمینه خود مراقبتی، افزایش اطلاعات عموم مردم در خصوص بهسازی محیط و از بین بردن زیستگاه‌های لاروی پشه در کنار بیماریابی به موقع و تشخیص سریع و درمان مناسب از مهم‌ترین راهکارهای کاهش در تعداد موارد مالاریا بوده است.
آمار ابتلا به مالاریا در ایران
او تاکید کرد: در سال گذشته ۱۰۱۰ بیمار مبتلا به مالاریا در کشور شناسایی شدند و تا تیر ماه امسال نیز ۲۵۶ بیمار شناسایی شدند که بر اساس تعریف ارائه شده، هیچ کدام از این افراد انتقال محلی بیماری نبوده‌اند.
میراولیایی درباره راه‌های انتقال مالاریا، بیان کرد: بیماری مالاریا در اثر انتقال انگل پلاسمودیوم از طریق ناقل پشه آنوفل ماده از فرد بیمار به افراد حساس اتفاق می‌افتد. راه‌های جزئی‌تر انتقال بیماری شامل انتقال از طریق خون، انتقال از مادر به جنین و... است، اما راه عمده انتقال نیش پشه آنوفل است. زمانی که آلودگی انگلی با نیش پشه وارد بدن فرد شوند به صورت دوره‌ای یا نوبتی فرد دچار تب، لرز و تعریق می‌شود؛ از این رو از این بیماری تحت عنوان تب نوبه نیز یاد می‌شود.
وی افزود: پشه آنوفل ماده در تمامی نقاط کشور وجود دارد اما آنچه که مهم است این است که مخزن آلودگی که فرد مبتلا به مالاریا با چهارگونه پلاسمودیوم (فالسیپاروم، ویواکس، اواله و مالاریه) است به سرعت شناسایی شود تا مورد گزش قرار نگیرد.
او درباره امکانات تشخیصی و درمانی مالاریا، بیان کرد: خوشبختانه عمده داروهای مالاریا در کشور تولید می‌شوند به همین جهت مشکلی در تامین دارو نداریم. از نظر تشخیصی نیز کیت‌های تشخیص سریع داریم اما راه تشخیص اصلی مالاریا گرفتن لام خون محیطی و مشاهده لام زیر میکروسکوپ است.
۳ استان در تهدید بیشتر خطر مالاریا
میراولیایی درباه مناطق اندمیک بیماری در کشور، اظهار کرد: در حال حاضر استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و جنوب استان کرمان عمدتا در شهرستان جیرفت مناطق اندمیک مالاریا هستند که در این مناطق شرایط و دستورالعمل ویژه‌ای برای حذف مالاریا داریم. چالش عمده کشور ما در برنامه حذف مالاریا، شامل تغییرات اقلیمی به نفع گرم شدن هوا و تردد اتباع از کشورهای آلوده به ایران و به طور ویژه تردد از مرز زمینی پاکستان به سیستان و بلوچستان است.
کنترل مبادی مرزی مهم‌ترین راه جلوگیری از گسترش بیماری
وی افزود: در مبادی مرزی بویژه مرزهای جنوب شرقی کشور مبادی ورودی غیر رسمی وجود دارد که عملا کنترل و مراقبت افرادی که ممکن است مخزن بیماری باشند و به ایران بیایند را مشکل می‌کند، ولی با این حال با توجه به اهمیت بیماری مالاریا، استراتژی خاصی در مناطق مرزهای شرقی کشور پیش‌بینی کردیم به شکلی که از بین اتباع خارجی که وارد کشور می‌شوند افرادی به عنوان رابط بهداشتی با دانشگاه‌های علوم پزشکی در ارتباط هستند و آموزش‌هایی می‌بینند؛ بنابراین بحث بیماریابی به دقت در دست اجرا است. طی سال‌های اخیر تمامی تلاش‌های وزارت بهداشت درخصوص تشخیص و درمان بیماری و مدیریت زیستگاه لاروی پشه تا حد زیادی مطلوب بوده است. مهم‌ترین عامل در برنامه حذف مالاریا آموزش مردم برای انجام اقدامات خود مراقبتی و بهسازی محیط است.
