به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است.
شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد، به عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه می‌شود.
در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهانه ۳۰۲ شرکت بورسی استفاده می‌شود و علاوه بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا کرده و برآوردی از تغییرات ماهانه ارزش افزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند.
شاخص تولید صنعت توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به صورت فصلی توسط مرکز آمار و ماهیانه توسط بانک مرکزی، منتشر می‌شود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهم‌ترین ضعف این آمار وقفه سه ماهه در انتشار داده‌ها و بعضا متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهانه است.
شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی
در خرداد امسال، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزاش ۴.۹ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۷.۹ درصدی همراه بوده است. از طرفی شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱۳.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۳.۵ درصدی داشته است. همچنین نتایج طرح شامخ اتاق بازرگانی ایران نیز نشان می‌دهد شاخص مدیران خرید صنعت در خردادماه کاهش یافته، اما نسبت به خردادماه سال قبل افزایش داشته است. همچنین انتظارات تولید برای ماه آینده کاهشی است.
شاخص‌های تولید و فروش به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی بورسی
طی خرداد سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی ۱۰ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و پنج رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند.
در این ماه رشته فعالیت‌های منسوجات، خودرو و قطعات و کاشی و سرامیک بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت سایر کانی غیرفلزی بیشترین کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی ۱۲ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و سه رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیت‌های منسوجات، خودرو و قطعات و تجهیزات برقی، بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت سایر کانی غیرفلزی بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.
بررسی عملکرد شاخص تولید رشته فعالیت‌های صنعتی بورسی در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به دوره مشابه سال قبل بهبود عملکرد صنایعی مانند کاشی و سرامیک، خودرو و قطعات، معدن و منسوجات را نشان می‌دهد. همچنین بررسی شاخص فروش نیز نشان می‌دهد صنایعی مانند خودرو و قطعات، تجهیزات برقی و کاشی و سرامیک عملکرد بهتری نسبت به دوره مشابه سال قبل داشته‌اند.
طی خردادماه سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، منسوجات و غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر، بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات و چوب و کاغذ بیشترین کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌های منسوجات، تجهیزات برقی و خودرو و قطعات بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های ماشین‌آلات و تجهیزات و کک و پالایش بیشترین کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند.
در خردادماه سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل، رشته فعالیت‌های منسوجات، خودرو و قطعات، ماشین‌آلات و تجهیزات و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی و غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، رشته فعالیت‌های تجهیزات برقی، کاشی و سرامیک، منسوجات، خودرو و قطعات و ماشین‌آلات و تجهیزات بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی و غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.
طی خردادماه سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، منسوجات، غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، بیشترین سهم در افزایش شاخص فروش متعلق به رشته فعالیت‌های تجهیزات برقی، منسوجات و خودرو و قطعات بوده و بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش نیز متعلق به رشته فعالیت‌های ماشین‌آلات و تجهیزات و کک و پالایش بوده است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات
در خردادماه سال ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۳۵.۶ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۳۶.۱ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۵۵.۷ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۳۳.۷ درصدی داشته است.
رشد شاخص تولید و فروش خودرو سبک و سواری نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب افزایش ۳۰ و ۶۶ درصدی داشته است، با توجه به این‌که سهم خودرو سبک و سواری در شاخص خودرو و قطعات حدود ۷۷ درصد است، شاخص تولید و فروش خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد.
شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو
در خردادماه سال ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۴.۲ درصدی و نسبت به ماه قبل با حفظ روند افزایشی آغاز شده از دی ماه ۱۴۰۰، افزایش ۰.۶ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۷.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵.۲ درصدی داشته است.
دلیل اصلی کاهش شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش تولید گروه خوراک پالایشگاه‌ها (برش سنگین و سبک) و گروه پلاستیک و لاستیک مصنوعی در خردادماه سال ۱۴۰۱ بوده است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت فلزات پایه
در خرداد سال ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت پایه بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۳.۴ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳.۷ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱۸ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۷.۳ درصدی داشته است.
دلیل اصلی افزایش شاخص تولید و فروش رشته فعالیت فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش تولید و فروش گروه ورق در خردادماه ۱۴۰۱ بوده است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر
بر اساس این گزارش و طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در خردادماه سال ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش چهار درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۲۳.۶ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۶.۱ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۸.۲ درصدی داشته است.
عمده دلیل کاهش شاخص تولید و فروش این رشته فعالیت نسبت به ماه مشابه سال قبل به دلیل کاهش تولید و فروش محصولات لبنی و کاهش تولید و فروش روغن خوراکی در خردادماه ۱۴۰۱ ناشی از حذف ارز ترجیحی روغن و دانه‌های روغنی بوده است. همچنین افزایش شاخص تولید و فروش نسبت به ماه قبل ناشی از افزایش تولید و فروش گروه کیک و بیسکوئیت و روغن خوراکی بوده است.
شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی
در خردادماه سال ۱۴۰۱ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی برابر ۴.۴ درصد شد و رشد نقطه به نقطه آن به ۴۶.۲ درصد رسید. لازم به ذکر است میانگین سالانه شاخص قیمت ۶۳.۴ درصد افزایش یافته است. طی مدت مذکور، رشته فعالیت‌های غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر و سیمان بالاترین نرخ رشد ماهانه، رشته فعالیت‌های غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر و سایر کانی غیرفلزی بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه و رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی و دارو بالاترین نرخ رشد سالانه را تجربه کرده‌اند.
شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی
در خردادماه سال ۱۴۰۱ شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۸.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۶.۸ درصدی مواجه شده است. در مقابل شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۴.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱۹.۸ درصدی مواجه شده است.
با توجه به سهم ۴۲ درصدی گندله از کل محصلات معدنی، با افزایش تولید گندله در خردادماه سال ۱۴۰۱، شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش یافته است. از طرف دیگر با کاهش فروش گندله در خردادماه، شاخص فروش نیز اندکی کاهش یافته است.
