تابناک _ محمدرضا باهنر و مجید انصاری در نشستی با نام «ضرورتهای گفتوگوهایی ملی» در این مساله به گفت وگو نشستند.
محمدرضا باهنر در نشست «ضرورتهای گفت و گوی ملی» درباره ریشههای ناآرامیهای اخیر کشور، اظهار کرد: باید روند و فرآیندهای اغتشاشات را از سال۷۳ تاکنون مرور کنیم. بصیرت مردم و فرهیختگان و فعالان سیاسی میتواند در کنترل اغتشاشات خیلی موثر باشد. بصیر کسی است که دشمن شناس، دوست شناس و زمان شناس باشد.
وی ادامه داد: دشمنی ما با آمریکا سابقه طولانی دارد. آمریکا یک دولت ملی را در سال۳۲ با کودتا برکنار کرد و شاه را به کشور بازگرداندند. پهلوی دوم برای آمریکا، ژاندارم منطقه و سدی در برابر بلوک شرق شد. امریکا بعد انقلاب اسلامی حاضر نبود به راحتی ایران را رها کند. خود آمریکاییها میگفتند یک ماه بعد به ایران بازمیگردیم. کم کم آنها فهمیدند تا امام (ره) بالای سر انقلاب است، آنها نمیتوانند کاری کنند و باید خود را برای دوره بعد حیات امام خمینی آماده کنند.
وی خاطرنشان کرد: انتخاب رهبری بعدی انقلاب در مجلس خبرگان، شبیه معجزه بود. وقتی خبر آمد که جانشین امام انتخاب شد، دشمن نمیفهمید در ایران چه اتفاقی افتاده است. بعد از آن دشمنی آمریکا یک لحظه تمام نشد، اما تجربه آنها در دشمنی با ایران بیشتر شد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: بعضی معتقدند دشمن آماده اقدام برای بعد فوت رهبری بود، اما فوت خانم امینی، پروژه را جلو انداخت. معتقدم که افراد در داخل کشور آموزش دیده و شبکهها ایجاد شده بود و دشمن سعی کرد بر موج نارضایتیها و ناکارآمدیها سوار شوند. به هر حال در کشور فساد و ناکارآمدی وجود دارد؛ البته اینکه بگوییم همه دزد و فاسد هستند هم درست نیست.
باهنر با اشاره به اینکه دشمن جنگ ترکیبی، تبیین، اقتصادی و رسانهای به راه انداخته است، گفت: همانطور که رهبری فرمودند، ما باید جنگ تبیین را در مقابل دشمن انجام دهیم. به هر حال این قضایا تمام میشود، اما نباید ریشهها و زمینههای اعتراض فراموش شود، بلکه دنبال حل آنها باشیم.
در ادامه مجید انصاری با ابراز تأسف از ناآرامیهای دو ماه گذشته و ابراز همدردی با خانوادههای هموطنانی که درگذشتند، بیان کرد: باید به گونهای عمل کرد که این قضایا اصلا رخ ندهد. در تحلیل این نارامیها باید پرونده اعتراض را از اغتشاش و سخن داخل را از سخن دشمن جدا کنیم. به هر حال دشمن اگر دشمنی نکند که دوست میشود و خاصیت دشمن، دشمنی و استفاده از نقاط ضعف است، اما پرسش این است که آیا پیدایش این حوادث نقشه دشمن بود یا دشمن بر زخمی که ترمیم نشده، نشسته است؟ زخم را دشمن یا ما خودمان ایجاد کرده ایم؟ سادهترین تحلیل، نقش داشتن دشمن در پیدایش این اعتراضات است.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: من این اعتراضات را ناشی از فعال شدن گسلهای اجتماعی میدانم که از سالها پیش به وجود آمده، ولی ترمیم نشده است. از بیست سال پیش، فاصله زمانی اعتراضات کوتاهتر شده است. اگر ریشههای فعال شدن این گسلها شناسایی و به موقع ترمیم نشود و از ایجاد گسلهای جدید جلوگیری نکنیم، ممکن است شاهد چنین حوادثی باشیم. دشمن هم بهره برداری خود را خواهد کرد.
وی اضافه کرد: حوادث سال۸۸ یکطرفه تحلیل و بررسی شد و تصور کردند این پرونده بسته شده است در حالی که تراکم سوالات و مطالبات بدون پاسخ و بی توجهی به فریادهای شنیده نشده و دلسوزی دلسوزان موجب شد، بسترهایی برای اعتراض فراهم شود و یک روز گرانی بنزین، یک روز برداشتن ارز ترجیحی و امروز فوت مهسا امینی موجب ایجاد اعتراضات شد. اگر فوت مهسا امینی نبود، اتفاق دیگری موجب ایجاد اعتراض میشد، چون مسأله حل نشده و به مثابه خاکستر زیر آتش است.
این فعال سیاسی خاطرنشان کرد: مجموعه نارساییها از جمله عدم تحمل یکدیگر در نظام انتخاباتی و تنگ کردن آن برای رقبا وجود داشته است. به تدریج اصلاح طلبان و اصولگرایانی که خودتان میدانید، حذف شدند. همه میدانیم مشکلات اقتصادی و معیشتی چه مشکلاتی برای مردم ایجاد کرده است. قیمتها در حال افزایش است. سوال مردم این است که تحریمها تا ابد باید ادامه داشته باشد؟ خواسته مردم ارتباط بدون تنش با جهان است. سرمایه گذار خارجی به کشور بیاید. اقتصاد آرام باشد. زنان و جوانان مطالباتی دارند که درکی از آن مطالبات وجود ندارد. نسل جوان با هزار سوال مواجه است که نه این سوالات درک و نه تلاشی شده به آن سوالات پاسخ داده شود. جوان باید چشم انداز روشنی پیش روی خود داشته باشد، ولی الان این شرایط فراهم نیست.
انصاری افزود: اکنون باید منصفانه، بدون پیش داوری و متهم کردن دیگری و مچ گیری و برخورد مجادله گونه این اعتراضات بررسی شود. خروجی این رویکرد، امنیت و آرامش، وحدت، رفاه، استقلال و امنیت کشور است. من معتقدم شاید جمعیت معترضان زیاد نباشد، اما همراهی ذهنی مردم با آنها وجود دارد.
وی تاکید کرد: زمینههای اعتراضات در داخل کشور وجود دارد، اما دشمن بر موج اعتراضات سوار شده و همه ابزارهای خود را به میدان آورده است. رسانههای دشمن و معاند به اتاق جنگ تبدیل شده اند. امروز سرمایه اجتماعی ما به شدت آسیب دیده و باید جبران شود.
در ادامه باهنر درباره راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی کشور، بیان کرد: باید عوامل موثر در اشکالات را شناسایی کرده و به هر عامل وزن عادلانه بدهیم. در انتخابات مجلس یازدهم یا ریاست جمهوری، مجموع حضور مردم نسبت به دورههای قبل کم بود که عوامل متعددی وجود داشت. یک عده از عملکردهای دولت راضی نبودند. یک عده گفتند کرونا وجود دارد. یک عده کاندیدای مورد نظر خود را نمیدیدند. همه این عوامل بود، اما باید به هر عامل وزن داد. در مجلس نماینده با ۸ هزار رای داریم که این معلوم است اتفاقی افتاده؛ بنابراین، وزن هر عامل باید به درستی شناخته شود.
وی با بیان اینکه طومار خدمات نظام بلندبالاست که در برخی موارد شبیه معجزه است، تصریح کرد: در برخی موارد بین ایده آل ما و واقعیات فاصله زیادی وجود دارد که رهبری در بیانیه گام دوم فرمودند جوانان در این زمینه وارد شده و راه حل بدهند. در این بین برخی رسانهها برخی نارساییها را خیلی بزرگ میکنند، در حالی که باید واقعیات گفته شود مثلاً در مورد فساد در ذهن مردم این است هرکسی مسئول بوده، بار خود را بسته است. من هفت دوره در مجلس بودم و شاید۱۲۰۰ نماینده آمده و رفته اند. ۱۵ یا۲۰ درصد این نمایندگان بعد از دوره نمایندگی، وضع آنها بدتر شده است. نماینده ادواری میشناسنم که از من۱۰۰ هزار تومان کمک میگرفت یا دیگری در پمپ بنزین کار کرد.۱۰ درصد نمایندگان بار و بنه خود را بسته اند و بقیه تغییری در وضع آنها ایجاد نشده است. قبول دارم ناکارآمدی و فساد وجود دارد، اما آنچه تبلیغ میشود، ده برابر واقعیت است. از سویی اول انقلاب مسئولان در بین مردم بودند، اما وقتی دشمن دست به ترور برد، لایه امنیتی برای مسئولان ایجاد و کم کم تشریفات درست شد. الان ۱۰_۱۵ مسئول نیاز به حفاظت دارند و نیاز نیست همه مسئولان تشریفات داشته باشند. این مسائل به تدریج ایجاد شد.
باهنر همچنین گفت: ما پس از پایان دولت قبل لیست خدمات دولت را منتشر کرده و ضعفها را هم بیان کردیم. من معتقدم دولت قبل خدمات زیادی کرد، اما آنقدر در سر آن دولت زدند و حتی گفتند رییس جمهور جاسوس است که من از شنیدن این جمله بدنم لرزید. باید بررسی شود رییس جمهور جاسوس است که اگر اینطور نبود، آن فردی که این حرف را زده محاکمه کرد. این حرفها ناامیدی و بریدگی ایجاد میکند.
این فعال سیاسی اصولگرا تاکید کرد: در جهاد تبیین و گفت و گوی نظام، باید واقعیات درست بیان شود. تولید ما دو برابر و نیم و مصرف ما پنج برابر شده است. این مسائل باید بیان شود. از سویی بعد اغتشاش و نارامی ها، باید زمینههای ناآرامیها را حل کرد. الان معیشت مردم مشکل دارد. امید مسکن دار شدن به۷۰ سال رسیده است. اشتغال برای جوان وجود ندارد. از سویی کشور توان جذب همه فارغ التحصیلان دانشگاهی را ندارد. ظرفیت دانشگاه زیاد شده و دکترا زیاد میشود و همه منتظر استخدام هستند. این در حالی است که دولت کارمند زیادی دارد. کرونا ثابت کرد، نصف کارمندان دولت سر کار نباشند، کار مردم بهتر راه میافتد.
باهنر تاکید کرد: البته مشکل از کارمندان نیست بلکه مشکل ساختاری است. باید آنقدر فرصت کاری در کشور ایجاد کرد که کسی دنبال استخدام دولتی نباشد.
وی ادامه داد: برای پایان دادن به اعتراضات در کوتاه مدت باید زمینه اعتراضات قانونی برای احزاب، سندیکاها و مردم در کشور ایجاد شود. رهبری بیست سال پیش فرمودند که کرسی آزاداندیشی ایجاد شود. شهید بهشتی اول انقلاب با یک کمونیست درباره وجود خدا مناظره میکرد. در میان مدت باید فضای سیاسی کشور باز شود و رقبا به رسمیت شمرده شوند. در انتخابات اصلاح طلبان، اصولگرایان و معتدلین باید لیست قوی داشته باشند. بسیار غلط است که به هر اصلاح طلب انگ فتنه گری زد. در دراز مدت هم باید جمهوریت دوم دنبال شود. اصول جمهوریت و اسلامیت نظام قابل تجدیدنظر نیست، اما میتوان برخی اصول را تغییر داد؛ مثلا دو مجلس داشت یا نظام انتخابات را حزبی کرد. باید احزاب قوی در کشور داشت. احزاب باید با هم رقابت کنند نه با نظام. هیچ جای دنیا اجازه نمیدهند که احزاب با نظام مخالفت کنند. نظام انتخابات باید حزبی شود، اما با این حال برخی فعالان سیاسی از نردبان حزب برای منافع شخصی بالا میروند.
انصاری در ادامه در واکنش به اظهارات باهنر گفت: آزادی احزاب در قانون اساسی وجود دارد، اما اجرا نمیشود. وسط همین اغتشاش اخیر حزب اتحاد ملت را تعلیق کردند. مانع احزابی میشوند که نمیپسندند.
این فعال سیاسی درباره راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی کشور گفت: شرایط کشور معلول یک عامل نیست. شرایط کشور معلول عوامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. جهان امروز به هم پیوسته بوده و شیکههای اجتماعی، افراد را به هم پیوند داده است. معلوم شد سیاستهای شورای عالی انقلاب فرهنگی نتوانسته آموزش و پرورش را متحول کند و باید اصلاح شود. البته جوان تحت تاثیر رسانههای خارجی است، چون رسانه داخلی برای جوان جذابیت ندارد.
انصاری با اشاره به ضرورت وجود نشاط برای جامعه گفت: نمیشود همیشه در رسانه عزاداری کرد. صداسیما، دین و مذهب را به گونه دیگری جلوه میدهد. مداح جای دیپلمات و سیاستمدار نشسته و برخی تریبونهای مذهبی به دیگران توهین میکنند بعد میگوییم جوان چرا فحش بد میدهد. اخلاق را کنار گذاشته ایم و انتظار داریم جوان اخلاق اسلامی داشته باشد. این نمیشود. عدالت سیاسی و رسانهای ما را به اینجا کشانده است. در رسانههای نظام به یک جریان سیاسی و افراد محترم اتهامهای مختلف زده میشود. حتی با لجبازی، نوای ربنای شجریان از مردم دریغ شد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: اگر مردم تغییر در رسانه ملی، شورای نگهبان، قوه قضاییه، دولت را احساس کنند، آرام میشوند. رسانه ملی باید برنامه فاخر تولید کند و واقعا ملی باشد. البته مردم احساس تغییر نسبی در قوه قضاییه کرده اند. رییس این قوه از ضرورت گفتوگو صحبت کرده که من از او تشکر میکنم، اما این گفتوگو باید نهادینه شود. باید نظارتی بر ضابطین باشد. دستگاههای دولت نباید مسابقه گرانی نگذارند و فشار بیشتری به قشرهای ضعیف نیاورد. دولت و مجلس باید راهکار عملی برای بیان بیان اعتراضات تعیین کنند.