بسته ویدیویی «تابناک» مجموعهای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارشها و تحلیلها و ویدیوییهایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست دادهاید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر میتوان فرا گرفت.
«عملیات آژاکس / Operation Ajax» که در ایران با نام کودتای ۲۸ مرداد شناخته میشود، اولین تلاش سیآیای برای سرنگونی یک حکومت در کشوری دیگر بود. این عملیات که به رهبری کرمیت روزولت، نوه تئودور روزولت انجام شد، نقطه اوج فعالیت حرفهای رئیس وقت سیآیای آلن دالس بود. روزولت با نفوذ به ایران و پرداخت پول به برخی ایرانیان و همچنین قرار دادن آشوبگران در میان جمعیت، موفق شد، مردم را علیه مصدق تحریک کرده و فرصت لازم را برای شاه و طرفداران او ایجاد کند تا بتوانند مصدق را بازداشت و دولت او را سرنگون کنند. در این ویدیو میتوانید شرح جزئیات این عملیات را از زبان کرمیت روزولت بشنوید.
کشف اسلحههای طلای پسر صدام حسین
پس از سقوط دولت صدام حسین و تصرف بغداد به دست نیروهای آمریکایی، کلکسیون سلاحهای شخصیسازی شده صدام و اطرافیان او به دست نیروهای آمریکایی افتاد. این سلاحها که جزو کلکسیون شخصی صدام بودند، نهایتا به نقاط مختلف دنیا رفتند و اکنون در موزههای مختلفی به نمایش درآمدهاند، چند مورد از آنها نیز در مرکز فرماندهی نیروهای نظامی یا اطلاعاتی مختلف به نمایش گذاشته شدهاند. در این ویدیو، لحظه کشف بخشی از این سلاحها از خانه عدی صدام حسین، پسر بزرگ صدام حسین را ببینید.
سازمان اطلاعات و امنیت کشور که با سرواژه ساواک در زمان حکومت پهلوی شناخته میشد، سه سال پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در اسفند ۱۳۳۵ با تصویب مجلس شورای ملی تأسیس و به عنوان یکی از زیرمجموعههای نخستوزیری تأسیس شد. تا پیش از تأسیس ساواک، شهربانی و بهطور مشخص، اداره اطلاعات شهربانی، مسئولیت برقراری امنیت کشور را بر عهده داشت. سال ۱۳۴۲ بخشهایی تخصصی تشکیل و چارت سازمانی آن توسعه یافت، به طوری که از ۵۳۰۰ افسر تماموقت و تعداد بسیار نامعلومی از خبرچینان پارهوقت تشکیل شد.
ساواک همچنین با تأسیس اداره کل اطلاعات خارجی و اداره کل ضد جاسوسی، به اقدامات متقابل میپرداخت که محور آن در اروپا، سفارت ایران در ژنو سوئیس بود. ساواک یازده اداره کل داشت و هر یک از آنان برحسب چارت سازمانی وظایف تعیینشدهای داشتند. اداره یکم مسئول کارهای استخدامی، ادارههای دوم، هفتم و هشتم مسئول اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی، اداره سوم مسئول امنیت داخلی، اداره چهارم مسئول حفاظتِ اطلاعات، اداره پنجم مسئول امور فنی، اداره ششم مسئول امور مالی، اداره نهم مسئول تحقیق و پژوهش، اداره دهم مسئول آموزش و اداره یازدهم مسئول بازرسی و رسیدگی به شکایات و پیگیری تخلفات بود. اداره کل سوم، مهمترین و مقتدرترین اداره ساواک بود. پس از انقلاب همزمان با انحلال ساواک، تسویه گستردهای صورت پذیرفت؛ از جمله این اقدامات دستگیری و ثبت اطلاعات عناصر ساواک بود. همچنین یک رشته کنفرانس مطبوعاتی برای اطلاع رسانی درباره نوع فعالیت ساواک برگزار شد که کنفرانس اصلی را با حضور تعدادی از عناصر ساواک ـ که اغلبشان، جزو روسای ادارات محسوب نمیشدند ـ در تابناک میبینید.
چهره ایران حدود نیم قرن اخیر تغییراتی داشته، اما نه آنچنان که راه خود را گم کرد! این واقعیتی است که تصاویر ثبت شده توسط یک توریست در سالهای ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ به خوبی آن را نشان میدهد؛ تصاویر قدیمی رنگی از تهران، قم، شیراز، اصفهان و... که به خوبی حال و هوای ایران را بدون هیچ شرح و تفسیری به تصویر کشیده است. این تصاویر البته حاوی بخشهای جذاب برای توریستها نظیر بازارها، معابر و بناهای تاریخی نظیر تخت جمشید است و فقر آن دوران جزو جاذبههای توریستی محسوب نمیشده و در این تصاویری اثری از آن نیست. این تصاویر دیدنی را در تابناک تماشا میکنید.
مواضع شهید مفتح درباره تشکیل حکومت اسلامی
آیت الله محمد مفتح در سال ۱۳۰۷ در خانوادهای روحانی در روستای کله سر در شهرستان فامنین استان همدان متولد شد. پدرش، شیخ محمود مفتح، از روحانیان همدان بود. مفتح تحصیلات حوزوی را در قم نزد علمایی چون امام خمینی، آیت الله سید حسین طباطبایی بروجردی و آیت الله سید محمدحسین طباطبایی دنبال نمود. همچنین تحصیلات جدید را در رشته فلسفه دنبال کرده و موفق به اخذ درجه دکترا در این رشته شد. او قبل از پیروزی انقلاب، با چاپ مقالات متعدد در روزنامهها و مجلات اسلامی و ایراد سخنرانی در شهرهای مختلف به مبارزه سیاسی با حکومت پهلوی میپرداخت که در نهایت این فعالیتها منجر به تبعیدش به زاهدان شد. مفتح در دهه پنجاه، مسجد قبا را تأسیس کرد و امامت نماز جماعت را در آن عهدهدار شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت امام خمینی به ایران، یکی از اعضای اصلی تشکیل دهنده کمیته استقبال بود و سرپرستی کمیته ۴ انقلاب اسلامی و دانشکده الهیات را بر عهده گرفت. مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ هنگام ورود به دانشگاه تهران توسط گروه فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به همراه دو محافظش در مقابل دانشکده الهیات دانشگاه تهران با رگبار گلوله به شهادت رسید. آنچه میبینید، سخنان گفت و گوی شهید مفتح در اسفند ۱۳۵۷ درباره تشکیل دولت موقت و همچنین تشکیل حکومت اسلامی است.