به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صدا و سیما مرکز مهاباد، ويتامين Dبراي حفظ تعادل مواد معدني در بدن ضروري است. اين ويتامين به شكل هاي D2 يا ارگوكلسيفرول با منشأ گياهي و D3 يا كوله كلسي فرول با منشأ حيواني وجود دارد. ويتامين D3 يا كوله كلسيفرول در پوست و زير نور خورشيد، با فعاليت اشعه ماوراي بنفش ساخته مي شود ودر اثر تماس با نور خورشيد ويتامين D در پوست توليد و به نام ويتامين آفتاب هم شناخته مي شود
ويتامين D نقش گسترده اي براي سلامتي دارد و كمبود آن زمينه ساز بيماري هاي متعددي است. اين ويتامين نقش بارزي در سلامت استخوان ها دارد و به جذب كلسيم و فسفر از روده كمك مي كند و موجب به كارگيري اين مواد معدني در ساختمان استخوان ها و دندان ها مي شود.
راشيتيسم، نرمي استخوان يا استئومالاسي، پوكي استخوان از عوارض كمبود اين ويتامين است. وي بيان مي كند: ويتامين D خاصيت ضد التهابي دارد كه دركنترل فشارخون بالا، ديابت، سرطان هايي مانند سرطان روده بزرگ، پستان، رحم و تخمدان مفيد است. نقش مهمي در كاهش نوسان قند خون دارد و كمبود آن موجب مي شود مقاومت بدن به انسولين بالا رود و زمينه ديابت در فرد ايجاد شود. حتي در ديابتي ها سطح ويتامين Dرا بايد هر شش ماه يا حداقل سالي يك بار، چك كرد. اگر سطح آن در ديابتي ها كنترل شود، اثر بخشي دارو ها بيشتر مي شود.
اين ويتامين در بارداري موفق هم نقش مهمي دارد و كمبود آن در مادران، مي تواند سبب سقط هاي خود به خودي شود و كمبود آن يكي از دلايل ناباروري است. ويتامين Dدر كم كاري تيروئيد هم نقش دارد. كمبود آن احتمال ابتلا به ام اس را بالا مي برد و اگر كسي مبتلا باشد، كمبود اين ويتامين سبب تشديد بيماري مي شود. كاهش آن مي تواند موجب التهاب در عروق شود و زمينه را براي فشار خون بالا فراهم كند.
كاهش ويتامين Dدر زناني كه مبتلا به كيست هاي تخمداني هستند، مي تواند سبب تشديد بيماري شود. اين ويتامين در عملكرد مناسب عضلاتي مثل قلب و نيز اعصاب نقش غير مستقيم دارد. ممكن است در فعاليت سلولي چند عضو شامل پانكراس و پوست دخالت داشته باشد. ويتامين Dنفوذپذيري غشاهاي سلولي را تنظيم مي كند، بنابراين در ايمني بدن، رشد و تمايز سلولي به ويژه گلبول هاي سفيد نقش دارد.
ويتامين Dموجود در غذا، براي هضم و جذب، به موادي مثل چربي ها و محيط گوارشي نياز دارد و پس از جذب به گردش لنفاوي منتقل و وارد گردش خون مي شود و به كبد مي رود. اين ويتامين Dتوليد شده در پوست نيز به كبد انتقال مي يابد. كبد و كليه ويتامين Dرا به هورمون ويتامين D3 تبديل مي كند كه فعال ترين شكل ويتامين است. خون، كبد و بافت چربي محل هاي ذخيره آن است.
دلايل كمبود ويتامين D
دريافت نكردن نور مستقيم آفتاب در طول روز و به مقدار كافي، استفاده از كرم هاي ضد آفتاب با SPF بالاي هشت، مصرف ناكافي شير و لبنيات، كاهش سنتز ويتامين Dدر زمستان، پوشش افراد به ويژه در دختران كه اكثر نقاط بدن آن ها پوشيده است، افزايش نياز به ويتامين Dدر نوجواني كه اگر نياز اضافه تامين نشود به صورت كمبود بروز مي كند، آلودگي سنگين هوا، اشتغال به صورت شب كاري كه اين افراد، اغلب روزها را استراحت مي كنند، سالمندي، شيرخوارگي به دليل ناكافي بودن ويتامين Dشير مادر و چاقي از دلايل كمبود اين ويتامين در بدن است.وي بيان مي كند: دريافت روزانه10 ميكروگرم ويتامين Dبراي كودكان، دادن قطره آ + Dبه ميزان 25 قطره در روز از پنج روز پس از تولد تا دو سالگي توصيه شده است. 15 ميكروگرم براي بزرگ سالان و زنان باردار، 20 ميكروگرم براي افراد بالاي 70 سال توصيه مي شود.
نور خورشيد منبع اصلي ويتامين D
مهم ترين منبع ويتامين Dنور خورشيد است كه از طريق تابش مستقيم خورشيد بر پوست بدن به دست مي‌آيد. البته تابش نور از پشت شيشه مفيد و موثر نيست. بهترين زمان از ساعت 10 تا 15 است و بهتر است دست ها، بازوها، صورت، گردن و پاها در معرض نور قرار گيرد و دريافت 15 دقيقه نور كافي، ميزان مناسب اين ويتامين را براي بدن تامين مي كند. وي تصريح مي كند: از غني ترين منابع غذايي ويتامين دي، مي توان به انواع ماهي مانند تن، ساردين، آزاد، ميگو، روغن كبد ماهي، ماهي هاي چرب مثل آزاد، كپور، ساردين و قزل آلا، زرده تخم مرغ، قارچ هايي كه در طبيعت يا زير نور فرابنفش خورشيد رشد مي كند، شير سويا، گوشت، شير و كره اشاره كرد. وي بيان مي كند: استفاده از مكمل هاي خوراكي و تزريقي ويتامين Dبراي جلوگيري از كمبود ضروري است كه اغلب نوع خوراكي آن بر نوع تزريقي ارجحيت دارد، مگر اين كه ضرورت و فوريت درمان نياز باشد يا شرايط حاد كمبود آن وجود داشته باشد كه در اين صورت از نوع تزريقي استفاده مي شود.
عالیه مرسی