در حالی که رضا مراد صحرایی در نهم خرداد ۱۴۰۲ با ۱۶۷ رأی موافق از مجلس شورای اسلامی بهعنوان وزیر آموزش و پرورش رأی اعتماد گرفت، شنیده میشود برخی نمایندگان مجلس در حدود چهار ماه پس از این رای اعتماد به دنبال استیضاح این وزیر هستند.
خضریان : درخواست استیضاح وزیر آموزش پرورش تقدیم هیات رئیسه مجلس شد
علی خضریان از ثبت استیضاح وزیر آموزش پرورش و آغاز روند قانونی آن خبر داد و گفت: در مدت تصدی مسئولیت وزارت آموزش پرورش توسط آقای صحرایی، نه تنها آنچه در برنامه ایشان به نمایندگان اعلام شده بود، محقق نشده است، بلکه در موارد متعددی عکس آن نیز در حال انجام است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس افزود: استیضاح وزیر آموزش پرورش با محورهای متعددی همچون ضعف در برنامهریزی برای تأمین معلمان مورد نیاز پیش از آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲_۱۴۰۳ و در نتیجه کمبود معلم در بسیاری از مناطق کشور، تأخیر در اعلام نتایج آزمون آموزگاری و دبیری، فقدان برنامهای منسجم برای اجرای سند تحول بنیادین و پرداخت افراطی به کارهای حاشیهای و گفتمانی، اظهارنظرهای غیرحساب شده و فقدان مدیریتی صحیح مسائل آموزش و پرورش در رسانه، تراکم بالای کلاسهای درسی و شرایط نامناسب مدارس در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ به ثبت رسیده است.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس در تشریح دیگر محورهای استیضاح وزیر آموزش و پرورش، یادآور شد: مسأله تعمیق ناعدالتیهای آموزشی و عدم رسیدگی به مصادیق فقر آموزشی، از جمله بیسواد مطلق و بازماندگان و تارکان از تحصیل، مطالب زائد و حافظهمحوری در کتب درسی و در روشهای تدریس و ارزیابی با وجود تذکر چندباره رهبر معظم انقلاب و کارشناسان، وضعیت فرهنگی اسفناک در مدارس و ضعف برنامهریزی مسئولان آموزش و پرورش که موجب آسیبهای اجتماعی شدیدی شده و همچنین تخلفات مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان و عدم تمکین به قانون مجلس برای اصلاح اساسنامه در سامانه مجلس جهت جمع آوری امضای نمایندگان ثبت شده و با توجه به امضای دیگر نمایندگان، این استیضاح امروز تقدیم هیأت رئیسه مجلس شده است.
خضریان با اشاره به بازگشایی مدارس در مهرماه سال جاری، گفت: متأسفانه شاهدیم به دلیل کسری قابل توجه معلم، بسیاری از مدارس کشور با فقدان معلم مواجه شدهاند. به عنوان مثال در تهران بیش از چهار هزار معلم کمبود وجود دارد که این مسأله عملاً موجب تعطیلی مدارس یا افت شدید کیفیت آموزشی شده است، در حالی که پیش از این مشخص بود در سال جاری به دلیل نهایی شدن اجرای رتبهبندی و افزایش حقوقها، بسیاری از معلمان در شرف بازنشستگی درخواست بازنشستگی خواهند داد.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، افزود: مطابق ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، تمام افرادی که از طریق آزمونهای استخدامی وارد شغل معلمی میشوند، باید یک سال دوره آموزشی ببینند. این دورهها در سالهای گذشته عمدتاً به دلیل تأخیر در اختصاص ردیفهای استخدامی و به تبع برگزاری آزمون و اعلام نتایج به دورههایی کوتاهتر کاهش پیدا میکرد. اما در سال جاری نتایج آزمون آموزگاری در ۳۱ شهریورماه اعلام شد و نتایج آزمون دبیری نیز که همچنان اعلام نشده است. لذا اعلام دیرهنگام یعنی معلمانی که بایستی در اول مهرماه تدریس میکردند و جایگزین معلمان بازنشسته میشدند، آموزش که هیچ، حتی نمیدانستند چه کتابی را باید تدریس کنند! و پیگیریها از سازمان سنجش نشان میدهد که سهم بزرگی از تقصیر در این تأخیر از سوی وزارت آموزش و پرورش بوده است.
وی با اشاره به وجود عقب ماندگیها در اجرای سند تحول بنیادین، گفت: در حالی که در سالهای پایانی سند تحول بنیادین هستیم، همچنان بسیاری از بندهای این سند و زیرنظامهای آن اجرا نشده و در دوره وزارت فعلی نیز جز کارهای روزمره و مرسوم برنامه جامعی برای اجرای سند دیده نمیشود و بیشتر به کارهای نمایشی، همایشی و گفتمانسازی پرداخته میشود. در شرایطی که سند از مرحله گفتمانسازی گذشته و نیازمند اقدامات و تحولات اجرایی در سطح ستاد است. بخشی از برنامهها نیز به صورت پروژههایی است که در ادوار مختلف مرسوم بوده و این پروژهها بیشتر موجب اجرای جزیرهای سند و پراکندگی در بودجههای تخصیصی است.
خضریان با انتقاد از اظهارنظرهای غیرحساب شده و فقدان مدیریتی صحیح مسائل آموزش و پرورش در رسانه، اظهار کرد: در طول مدت وزارت فعلی آموزش و پرورش بارها شاهد اظهارنظرهای غیرحساب شده از سوی جناب وزیر بودیم که متأسفانه با واکنشهای بسیاری در محیط اجتماعی همراه بود. حاشیهسازی با اعلام تغییر ۲۰هزار مدیر مدرسه، اظهارنظر عجیب در خصوص وضعیت مدارس غیردولتی، واکنش عجیب به منوی غذایی منتشر شده از یکی از مدارس غیردولتی و شانه خالی کردن از مسئولیت وزارت در خصوص نظارت بر مدارس غیردولتی، از جمله این موارد بوده است.
سخنگوی کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در خصوص تراکم بالای کلاسهای درسی و شرایط نامناسب مدارس در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ گفت: سال تحصیلی در حالی آغاز شده که مشاهدات میدانی و اخبار واصله نشان میدهد، بسیاری از مدارس بهخصوص در مناطق محروم دو شیفت و با تراکم بالای ۴۰ نفر و حتی در مواردی بالای ۵۰ نفر دایر هستند. این تراکم و شیفتبندی عملاً به معنای نابودی کیفیت آموزشی است که برنامه منسجمی نیز برای رفع آن دیده نمیشود.
وی همچنین در انتقاد به تعمیق ناعدالتیهای آموزشی و عدم رسیدگی به مصادیق فقر آموزشی، افزود: در سال تحصیلی جدید، ۹۱۱ هزار و ۲۷۲ بازمانده از تحصیل داشتهایم که نسبت به سال تحصیلی ۱۳۹۴- ۱۳۹۵ که تعداد کل ۷۷۷ هزار و ۸۶۲ نفر بوده، ۲۶ درصد رشد داشته است. همچنین تعداد دانش آموزان ترک تحصیلی در سال تحصیلی ۱۳۹۳-۱۳۹۴ برابر با ۳۴۷ هزار و ۲۰۳ نفر بوده که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ هرچند ۱۹.۶درصد کاهش داشته است، همچنان ۲۷۹ هزار و ۱۹ نفر تارک از تحصیل داریم. مطابق سرشماری سال ۱۳۹۵ نیز همچنان ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار بیسواد مطلق بالای ۶ سال داریم. این شرایط در حالی است که برنامه مشخصی در وزارت آموزش و پرورش برای حل این مسائل و تقویت مدارس دولتی جز همان برنامههای روزمره و برنامهریزیهای تکرار که در هر دورهای مرسوم است، دیده نمیشود.
وی با انتقاد از وجود مطالب زائد و حافظهمحوری در کتب درسی و روشهای تدریس و ارزیابی افزود: با وجود اینکه بارها کارشناسان حوزه آموزش و پرورش از حافظهمحوری در کتب درسی و روشهای تدریس و ارزیابی انتقاد کردهاند و بسیاری از مطالب کتاب درسی را زائد شمردهاند، همچنان تغییر محسوسی در کتب درسی دیده نمیشود. رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار اخیر با فرهنگیان از محتوای زائد در کتب درسی انتقاد کردند که با وجود وعده مسئولان اما همچنان اتفاقی نیفتاده است. بررسیها نشان میدهد که متأسفانه ریشه این عدم اصلاح به آنجا بازمیگردد که بسیاری از مسئولان تدوین کتب درسی اساساً اعتقادی به ایرادات وارده نمیدانند و جناب آقای صحرایی نیز تحولی در این خصوص را دنبال نمیکند.
خضریان یکی از نقاط قابل تأسف در مدارس را وضعیت فرهنگی اسفناک دانست و افزود: متأسفانه آمار آسیبهای اجتماعی اعم از اعتیاد، خودکشی، بزهکاری و همچنین کنشهای دانشآموزان در ایام اغتشاشات ۱۴۰۱ و مراسم بازگشایی مدارس در ابتدای سال تحصیلی جدید که مواردی را به آقای صحرایی نیز مستقیم گوشزد کردم، نشان داد که فضای فرهنگی و پرورشی مدارس دچار چالشهای اساسی است که برنامهریزی عالمانه و دقیقی نیز برای آن وجود ندارد. کمبود مربی و معاون پرورشی و همچنین مشاور در مدارس نیز موجب تشدید این شرایط شده است که برنامه جامع، تخصصی و دقیقی نیز جز مسائل روزمره و برنامههای سالیانه مرسوم در مدارس دیده نمیشود.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس با اشاره به تخلفات مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان و عدم تمکین به قانون مجلس برای اصلاح اساسنامه این صندوق، گفت: انتشار یک فیش حقوقی از صندوق ذخیره فرهنگیان در ماه گذشته که نشان از اضافهکار عجیب یکی از معاونین صندوق داشت، نشان از عدم نظارت بر این صندوق میباشد. بنده با علم به همین مشکلات در قانون بودجه ۱۴۰۰ پیشنهادی را مبنی بر اینکه صندوق را مکلف به اصلاح اساسنامه کرده بود، ارایه دادم که با توجه به تصویب مجلس شورای اسلامی، متأسفانه با ترک فعل مسئولان این صندوق تاکنون همراه بوده است.
خضریان افزود: فقدان شفافیت صندوق ذخیره فرهنگیان و گستردگی هلدینگهای آن و عدم پرداخت سهمی از سود به فرهنگیان از جمله موارد دیگری است که موجب نارضایتی فرهنگیان از این صندوق و کاهش عضویت در آن شده است که متأسفانه جناب وزیر نیز در خصوص این تخلفات منفعل است.
طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش به هیات رئیسه واصل نشده است
حجت الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی به ایرنا گفت: هنوز طرحی تحت عنوان طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش به هیات رئیسه مجلس واصل نشده است. نمایندگان مجلس در اوضاع کنونی در حال بررسی لایحه برنامه هفتم هستند و اولویت اصلی مجلس رسیدگی به لایحه برنامه است.
صحرایی: تعامل وزارت آموزش و پرورش با نمایندگان مجلس در حد اعلاست
رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در گفتوگو با ایرنا درباره علت تلاش برخی نمایندگان مجلس برای استیضاح خود اظهار کرد: من در جریان نیستم و در جلسه هیأت دولت بودم و خبر ندارم. وی در پاسخ به این پرسش که آیا با نمایندگان مجلس تعامل دارید، با تأیید این تعامل گفت: همکاری وزارت آموزش و پرورش با نمایندگان مجلس در حد اعلای آن است. وزیر آموزش و پرورش افزود: سؤال کردن حق طبیعی نمایندگان است و اگر پرسشی دارند، میپرسند و ما هم پاسخ میدهیم.
توصیه های رهبری به نمایندگان در مورد استیضاح چه بود؟
رهبر انقلاب در سوم خرداد امسال در دیداری که نمایندگان مجلس یاردهم با ایشان داشتند در مورد نحوه استیضاح و علت های آن به نمایندگان گفتند: در گذشته یکی از رؤسای مجلس شکایت میکرد که دولت، چون ترکیب مجلس را مورد نظر خود نمیداند، به مجلس لایحه نمیدهد که البته در اینگونه موارد، راه علاج، تهیه و تصویب طرحها به دست خود مجلس است؛ یا اینکه به دولت قانونی ابلاغ میشود، اما آییننامههای آن تنظیم و آن قانون اجرا نمیشود. در نگاه تخریبی، مجلس هم در به کارگیری ابزارهای نظارتی مانند سؤال، تذکر و استیضاح افراط میکند و مثلاً وزیری که هنوز سه ماه از رأی اعتماد به آن نگذشته است، استیضاح میشود که اینها ناشی از همان نگاه رقیبپنداری است.