چندین کشور از جمله پاراگوئه، بوتان، لسوتو، نپال و اتیوپی، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در حرکت به سوی انرژی تجدیدپذیر داشته‌اند.
به گزارش تابناک اقتصادی، کشورهای سراسر جهان به دنبال گذار سبز برای کربن‌زدایی و صفر کردن آلایندگی هستند. چندین دولت برای عمل به تعهدات خود تحت توافقنامه اقلیمی پاریس، سیاست‌های ملی را ایجاد کرده‌اند تا فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی و حرکت به سوی جایگزین‌های تجدیدپذیر را تشویق کنند. با این حال، برخی کشورها در این فرآیند، موفق‌تر از سایرین بوده‌اند. کشورهایی که انرژی‌های تجدیدپذیر بیشترین سهم را در تولید برقشان دارند، همگی دارای منابع طبیعی فراوانی مانند انرژی زمین گرمایی (ژئوترمال)، آبی و بادی هستند و اکثر آنها، شبکه‌های برق نسبتا کوچکی دارند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، رتبه‌بندی کشورهایی که بیشترین میزان تولید برق از منابع تجدیدپذیر را دارند، مدام در حال تغییر است، زیرا دولت‌ها بودجه خود را برای تسریع گذار سبز در کشورهای خود افزایش می‌دهند. بعلاوه، چندین کشور، سطوح بالاتری از انرژی‌های تجدیدپذیر را برای کمک به شبکه‌های برق بزرگتر تولید می‌کنند.
در سال ۲۰۲۳، پاراگوئه، بوتان، لسوتو، نپال، اتیوپی، نروژ، سوئیس، ایسلند، جمهوری دموکراتیک کنگو و آلبانی، پاک‌ترین شبکه‌های نیرو را داشتند که نشان می‌دهد گذار سبز در هیچ منطقه‌ای از جهان متمرکز نیست.
۱- پاراگوئه: ۱۰۰ درصد
پاراگوئه پاک‌ترین شبکه برق جهان را دارد و ۱۰۰ درصد برق خود را تا پایان سال ۲۰۲۱، از منابع پاک تولید کرد. برق آبی، سهم ۱۰۰ درصدی در تامین برق این کشور آمریکای جنوبی دارد. پاراگوئه با تولید حدود ۹ گیگاوات در سال برق آبی، سومین تولیدکننده بزرگ برق آبی در جهان است. عمده این برق در سد ایتایپو تولید می‌شود که سهم ۷۰ درصدی در تولید برق پاراگوئه و همچنین صادرات انرژی به کشور همسایه برزیل دارد.
پاراگوئه با وجود دستیابی به تولید ۱۰۰ درصدی انرژی پاک، برنامه‌هایی برای تنوع بخشیدن به ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر خود دارد. دولت این کشور در اوایل سال میلادی جاری، قانون «انرژی‌های تجدیدپذیر غیرمتعارف» را تصویب کرد تا ترویج، تولید، توسعه و استفاده از برق تولید شده از منابع انرژی تجدیدپذیر غیرمتعارف به غیر از انرژی آبی را ساماندهی کند.
کلودیا سنتوریون، وزیر فواید عمومی اظهار کرد: از طریق این مقررات، می‌توانیم بخش خصوصی را در این نسل از تولید برق، مشارکت دهیم تا گام‌های بزرگی را به سوی نوآوری و ارتقای صنایع جدید برداریم که برای ما اشتغال و بالاتر از همه، پایداری بیشتر، به همراه خواهد آورد.
۲- بوتان: ۹۹.۸ درصد
بوتان در جنوب آسیا، با تولید حدود ۹۹.۷ درصد برق مورد نیاز خود از انرژی آبی، در رتبه دوم قرار می‌گیرد. جنگل‌های وسیع، به این کشور کوچک آسیایی کمک کرده است تا انتشار کربن را به صفر برساند و این کشور در کنار سورینام و پاناما، به یکی از سه کشوری در جهان تبدیل شده که انتشار کربن آنها صفر است.
بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) در آوریل سال ۲۰۲۴، اعلام کرد قصد دارد ۱۶۰.۲ میلیون دلار به بوتان وام دهد تا به این کشور کمک کند بخش انرژی‌های تجدیدپذیر خود از جمله پروژه‌های انرژی خورشیدی و برق آبی در مناطق دور افتاده را توسعه دهد.
توسعه صنعت انرژی خورشیدی بوتان، به این کشور کمک می‌کند تا از هزینه‌های واردات انرژی در ماه‌های خشک سال جلوگیری کند و همچنین از متنوع سازی انرژی حمایت می‌کند.
۳- لسوتو: ۹۹.۳ درصد
لسوتو در جنوب آفریقا، بیشتر برق خود را از منابع انرژی آبی تولید می‌کند و انرژی خورشیدی و بادی، سهم کمی در تولید برق این کشور دارند. این کشور برای نیازهای پخت و پز و گرمایش در مناطق روستایی، به زیست توده متکی است. این شبکه یکی از کوچک‌ترین شبکه‌های برق دنیا با ظرفیت تنها ۷۳ مگاوات را در اختیار دارد.
حدود ۷۲ مگاوات از برق آبی کشور، از نیروگاه برق آبی «موئلا» تامین می‌شود. دولت لسوتو، ساخت سد «پولی‌هالی» را تصویب کرده است که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۸ به بهره‌برداری برسد و هشت مگاوات ظرفیت برق آبی را به شبکه اضافه کند.
تنها حدود ۴۷ درصد از خانوارها در لسوتو به برق دسترسی دارند که عمدتا در مراکز شهری این کشور متمرکز هستند. دولت لسوتو، پیش از این برنامه‌ای را برای گسترش این پوشش به ۷۵ درصد خانوارها تا سال ۲۰۲۲ اعلام کرده بود، اما این هدف، هنوز محقق نشده است.
۴- نپال: ۹۸.۴ درصد
نپال، بخش عمده برق خود را از نیروگاه‌های برق آبی تامین می‌کند که به حدود ۹۷ درصد می‌رسد. این امر به لطف منابع طبیعی فراوان نپال از جمله کوه‌ها، یخچال‌های طبیعی و رودخانه‌ها ممکن شده است که آب مورد نیاز را برای تولید برق آبی فراهم می‌کنند. نپال، حدود ۲۲۰۰ مگاوات برق آبی تولید می‌کند و پتانسیل تولید ۵۰ هزار مگاوات برق آبی را دارد که این کشور را به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان جهان تبدیل می‌کند.
این کشور واقع در جنوب آسیا، دسترسی مردم به برق را به میزان قابل توجهی در سال‌های اخیر افزایش داده است و از ۱۹ درصد در سال ۲۰۰۰، به ۹۴ درصد در سال ۲۰۲۳ رسانده که با سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه چین پشتیبانی می‌شود.
نپال همچنان به سوخت‌های زیستی و زباله‌ها وابسته است و حدود ۲۱ میلیون نفر همچنان از زیست توده سنتی، برای پخت و پز استفاده می‌کنند. در سال ۲۰۲۱، سوخت‌های زیستی و زباله‌ها، حدود ۶۷.۲ درصد از ترکیب انرژی نپال را تشکیل دادند.
۵- اتیوپی: ۹۸.۱ درصد
اتیوپی، در شاخ آفریقا، بیشتر برق خود را از منابع تجدیدپذیر از جمله برق آبی، زیست توده، خورشیدی، بادی و زمین گرمایی تولید می‌کند. اتیوپی بزرگترین تولید کننده برق آبی در آفریقا است و این منبع انرژی، حدود سه چهارم برق این کشور را تامین می‌کند.
حوضه رودخانه «اومو-جیبر»، حدود ۴۵ درصد از برق آبی اتیوپی را از طریق سه سد بزرگ تامین می‌کند. اتیوپی در سال‌های اخیر، به میزان فزاینده‌ای در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب پذیر شده، زیرا دوره‌های طولانی خشکسالی، تاثیر مخربی بر تولید برق آبی این کشور داشته است.
اتیوپی پتانسیل تولید بیش از ۶۰ هزار مگاوات برق از منابع برق آبی، بادی، خورشیدی و زمین گرمایی را دارد. اما این کشور به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در گذشته، برای بهره برداری از منابع طبیعی انرژی خود، متحمل مشکل شده است. این کشور در حال حاضر، ۵۲۰۰ مگاوات ظرفیت تولید نصب شده دارد و دولت قصد دارد ظرف یک دهه آینده، این ظرفیت را به ۱۷ هزار مگاوات افزایش دهد اما این نگرانی وجود دارد که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد زیرا هم اقتصاد و هم جمعیت همچنان در حال رشد هستند.
