هر فرش حکایتگر فرهنگ، تاریخ و طبیعت منطقه‌ای هستند که از آنجا نشأت گرفته‌اند. با وجود شباهت‌های کلی در طرح و رنگ، تفاوت‌های چشمگیری در نقشه‌های فرش‌های عشایری مناطق مختلف ایران وجود دارد. این تفاوت‌ها، حاصل عوامل متعددی از جمله شرایط جغرافیایی، اقلیم، سبک زندگی و باورهای مذهبی عشایر هر منطقه است.
چرا فرش عشایری محبوب است ؟
فرش عشایری، یکی از ارزشمندترین میراث‌های فرهنگی ایران است که ریشه در زندگی کوچ‌نشینی و ارتباط تنگاتنگ با طبیعت دارد.
فرش های عشایری به دلیل طرح ها و نقشه های منحصر به فرد، رنگ های طبیعی و زنده، و بافت دستبافت با کیفیتی که دارند، همواره مورد توجه بوده اند.این فرش ها علاوه بر زیبایی ظاهری، نمادی از فرهنگ و هنر اصیل ایرانی هستند و به عنوان یک اثر هنری و سرمایه ارزشمند محسوب می شوند.
رنگرزی فرش‌های عشایری یکی از مهم‌ترین مراحل تولید این آثار هنری است. رنگ‌های استفاده شده در فرش‌های عشایری اغلب از گیاهان طبیعی مانند روناس، نیل، پوست انار و پوست گردو گرفته می‌شود. انواع فرش لاکی مثل فرش لاکی با طرح سنتی و فرش لاکی مدرن در نقشه های عشایری نیز به این شیوه رنگرزی می شوند.
عوامل موثر بر تفاوت نقشه‌های فرش عشایری
- شرایط جغرافیایی: مناطق کوهستانی، دشتی، بیابانی و جنگلی، الهام‌بخش طرح‌های متفاوتی در فرش‌های عشایری هستند. به عنوان مثال، طرح‌های فرش‌های عشایر مناطق کوهستانی اغلب از اشکال هندسی ساده و خطوط مستقیم تشکیل شده‌اند، در حالی که طرح‌های فرش‌های عشایر مناطق دشتی، از طبیعت اطراف مانند گل‌ها و بوته‌ها الهام گرفته‌اند.
- اقلیم: اقلیم هر منطقه، بر رنگ‌ها و مواد اولیه مورد استفاده در فرش‌های عشایری تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، عشایری که در مناطق سردسیر زندگی می‌کنند، از رنگ‌های گرم‌تر و پشم‌های ضخیم‌تر استفاده می‌کنند.
- سبک زندگی: سبک زندگی عشایری، از جمله نوع دامداری، کشاورزی و کوچ‌نشینی، بر طرح‌ها و نمادهای استفاده شده در فرش‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
- باورهای مذهبی: باورهای مذهبی و اعتقادات عشایر، بر نمادها و طرح‌های استفاده شده در فرش‌های آن‌ها تأثیرگذار است.
- تبادلات فرهنگی: تبادلات فرهنگی بین عشایر مناطق مختلف، باعث ایجاد تأثیر متقابل بر طرح‌های فرش‌های آن‌ها شده است.
تنوع نقشه های فرش عشایری به تفکیک جغرافیا
نقشه‌های فرش‌های عشایری به اندازه خود عشایر متنوع هستند. هر قبیله با الهام از طبیعت، زندگی روزمره و باورهای خود، نقشه‌های منحصر به فردی را خلق کرده است. این تنوع در طرح‌ها، از کوه‌ها و دشت‌ها گرفته تا حیوانات و گیاهان، باعث شده هر فرش عشایری یک اثر هنری بی‌نظیر و روایت‌گر فرهنگ و تاریخ یک قبیله باشد.
در ادامه فرش های عشایری با توجه به محدوده جغرافیایی به قسمت های زیر تفکیک می شوند.
- فرش‌های قشقایی: طرح‌های فرش قشقایی، اغلب از اشکال هندسی ساده، خطوط مستقیم و رنگ‌های زنده تشکیل شده‌اند.استفاده از نقوش حیوانی مانند قوچ و بز در این فرش‌ها بسیار رایج است. انواع فرش دستباف مدرن که امروزه محبوبیت بسیاری خصوصا در بین نسل جوان دارد، در طرح های قشقایی به وضوح دیده می شود .
- فرش‌های بختیاری: طرح‌های فرش‌های بختیاری، از تنوع بیشتری برخوردار هستند و اغلب از طبیعت اطراف الهام گرفته‌اند. استفاده از طرح‌های گل و بوته، درختان و حیوانات در این فرش‌ها بسیار رایج است.
- فرش‌های ترکمن: طرح‌های فرش‌های ترکمن، اغلب از اشکال هندسی ساده و خطوط مستقیم تشکیل شده‌اند. استفاده از رنگ‌های قرمز، آبی و سفید در این فرش‌ها بسیار رایج است.
- فرش‌های بلوچ: طرح‌های فرش‌های بلوچ، از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند و اغلب از طرح‌های هندسی پیچیده و رنگ‌های تند استفاده می‌شود.
- فرش‌های فارس: طرح‌های فرش‌های فارس، اغلب از طرح‌های اسلیمی و گل و بوته‌های پیچیده تشکیل شده‌اند.
تفاوت قیمت فرش های عشایری
قیمت فرش‌های عشایری به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به کیفیت پشم، پیچیدگی طرح، تعداد گره در هر متر مربع، شهرت قالیباف و منطقه بافت اشاره کرد. هرچه طرح پیچیده‌تر باشد، تعداد گره‌ها بیشتر و کیفیت پشم بالاتر باشد، قیمت فرش نیز بیشتر خواهد بود. همچنین، فرش‌هایی که توسط قالیبافان معروف بافته می‌شوند و یا از مناطق شناخته شده برای بافت فرش هستند، معمولاً قیمت بالاتری دارند، در ادامه به مهم ترین عوامل تفاوت قیمت اشاره خواهیم کرد .
عوامل موثر بر قیمت فرش‌های عشایری:
- منطقه بافت: فرش‌های عشایری مناطق مختلف، به دلیل تفاوت در طرح، رنگ و مواد اولیه، قیمت‌های متفاوتی دارند.
- تراکم گره: هرچه تراکم گره فرش بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.
- اندازه فرش: اندازه فرش، یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت آن است.
- قدمت فرش: فرش‌های قدیمی‌تر، به دلیل نایاب بودن، قیمت بالاتری دارند.
نتیجه‌گیری
فرش‌های عشایری ایران، هر یک یک اثر هنری منحصر به فرد هستند که حکایتگر فرهنگ، تاریخ و طبیعت منطقه‌ای است که از آنجا نشأت گرفته‌اند. شناخت تفاوت‌های نقشه‌های فرش‌های عشایری، به ما کمک می‌کند تا به ارزش و اهمیت این هنر دستبافت پی ببریم و در انتخاب فرش مناسب، تصمیم آگاهانه‌تری بگیریم.
فروشگاه هنر پارسه، عرضه کننده مستقیم فرش های دستباف ایرانی از بافنده
نشانی: تهران، بزرگراه شهید ستاری،اکباتان، مجتمع مگامال، طبقه دوم، واحد ۲۰۵
آدرس سایت: parseh-carpet.com
تلفن پشتیبانی:
۰۲۱۴۴۶۳۴۸۳۴
۰۹۱۲۵۳۵۲۹۳
انتهای رپرتاژ آگهی/
