کارشناسان مشکلات و دلایل متعددی را برای پیشرفت نکردن پروژه کریدور شمال - جنوب یعنی حدفاصل شهر رشت تا آستارا برشمرده اند که سبب شده است مسیر خط آهن پارس آباد- بندرعباس به عنوان جایگزینی برای آن مطرح شود.
شعیب بهمن، کارشناس ارشد حوزه قفقاز در گفتگو با خبرنگار تابناک با اشاره به اینکه روسیه، به دلیل جنگ اوکراین و تحریم شدن توسط کشور‌های غربی، تحت شرایط جدید ژئوپولیتیکی قرار گرفت، گفت: بخش مهمی از این تحریم‌ها در حوزه حمل و نقل کالا علیه روسیه اعمال شد، بنابراین این کشور ناگزیر به یافتن مسیر‌های ترانزیتی جایگزین و شرکای جدید اقتصادی شد.
وی ادامه داد: روسیه شرکای جدید اقتصادی خود را به طور عمده در آسیا یا آفریقا یافت و مسیر جنوبی را برای دسترسی به کشور‌های آسیایی و کشور‌های آفریقایی انتخاب کرد. به همین منظور تمایل بسیاری به استفاده از ظرفیت‌های جغرافیایی و ژئوپولیتیکی ایران برای پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی خود و مراوده با سایر کشور‌ها دارد. در همین راستا پیشنهاداتی را در زمینه همکاری در تکمیل کریدور شمال- جنوب یا سایر پروژه‌های مواصلاتی ایران مطرح کرده است.
از توافق ایران و روسیه چه خبر؟
بهمن در پاسخ به اینکه آیا تاکنون توافقی میان ایران و روسیه برای احداث خط ریلی پارس آباد - بندرعباس ایجاد شده است، اظهار داشت: در حال حاضر توافقی بین ایران و روسیه در باب پروژه خط ریلی پارس آباد- بندرعباس وجود ندارد، اما نکته حائز اهمیت برای این دو کشور جهت رفتن به سمت مسیر جایگزین کریدور شمال- جنوب، مشکلات تکمیل این پروژه مربوط به کامل کردن قطعه ریل آهن انزلی به آستارا است.
به گفته این کارشناس ارشد حوزه قفقاز، کوهستانی و صعب العبور بودن بخشی از مسیر و ناتوانی حرکت قطار با تناژ بالا، عبور بخشی از این مسیر از اراضی کشاورزی و چالش‌های تعارض منافع، مسائل زیست محیطی از جمله عواملی است که موجب شده پروژه احداث خط ریلی پارس آباد- بندرعباس به عنوان جایگزینی برای خط ریلی کریدور شمال – جنوب مورد بررسی قرار گیرد.
نقش جمهوری آذربایجان در کریدور شمال - جنوب
بهمن با اشاره به اینکه قرار بود با استفاده از راه آهن موجود ایران که به سمت شمال غرب می‌رود، یک شاخه از این خط ریلی به زنجان و میانه و سپس به سمت پارس آباد حرکت کند، توضیح داد: مسیر حرکت این خط آهن به معنای عبور از دشت مغان برای رسیدن به نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان است. به نظر می‌رسد اشاره روس‌ها به مسیر یاد شده است که با توجه به مشکلات قطعه ریل آهن آستارا - انزلی اگر ایران تمایل دارد می‌تواند در این طرح جایگزین، همکاری و سرمایه گذاری کنند.
وی گفت: هر دوی این خط آهن‌ها می توانند در یک راستا باشند منتها واقعیت این است که احتمالا احداث هر دو خط آهن خیلی عقلانی و به صرفه نباشد و تنها یکی از این دو بتواند کارکرد لازم را داشته باشد، البته در این حین مسیر‌های دیگری نیز برای اتصال ایران و روسیه وجود دارد.
