بایدن: ایران و روسیه تضعیف شده اند

بایدن در آخرین روز‌های حضور در کاخ‌سفید با نادیده گرفتن واقعیت‌های موجود و همچنین انتقاد‌های گسترده افکارعمومی آمریکا به عملکرد دولت او، به‌ویژه پس از آتش‌سوزی‌های اخیر در لس‌آنجلس، تأکید کرد این کشور نسبت به ۴ سال قبل قوی‌تر شده و «اتحاد‌ها محکم‌تر و دشمنان ضعیف‌تر شده‌اند» و این دستاورد در شرایطی به‌دست آمده که آمریکا برای تحقق آنها وارد جنگ نشده‌است؛ «روسیه و ایران از طریق جنگ‌هایی که آمریکا مستقیم در آنها شرکت نکرده‌است، تضعیف شده‌اند».

به گزارش تابناک به نقل از همشهری آنلاین؛ دستاوردتراشی‌های بایدن در حالی است که او در وضعیتی کاخ‌سفید را ترک می‌کند که انتقاد‌ها به عملکرد او روز به‌روز در حال افزایش است و ناتوانی دولت فدرال و ایالتی در مهار آتش‌سوزی‌ها در لس‌آنجلس زمینه‌ساز طرح انتقاد‌های گسترده‌ای از دولت دموکرات‌ها ازسوی شهروندان آمریکایی شده‌است.

اگرچه طی هفته‌های اخیر و به‌دنبال تحولات در سوریه، رسانه‌های عبری و غربی کوشیده‌اند تصویری ضعیف شده از ایران به افکارعمومی جهان ارائه کنند و بایدن نیز از این فضاسازی‌ها به‌عنوان «دستاورد» دولت خود یاد می‌کند، اما کارشناسان و تحلیلگران آمریکایی و غربی اذعان دارند سیاست‌ها و راهبرد‌های ضدایرانی دولت بایدن نتوانسته جمهوری‌اسلامی را تضعیف و محورمقاومت را در سطح منطقه از میان بردارد. در ادامه به بررسی نمود‌های شکست دولت بایدن در تحقق رویکرد «تضعیف ایران» می‌پردازیم.

ناکامی در تحریم‌ها

طی ۴ سال‌گذشته تحریم‌ها، یکی از مهم‌ترین ابزار‌های دولت آمریکا در مواجهه با جمهوری‌اسلامی بوده‌است؛ ابزاری که امروز کارشناسان غربی و آمریکایی معتقدند نتوانسته نقشی تعیین‌کننده در تضعیف ایران ایفا کند و به اهداف ترسیمی خود نرسیده‌است.

 خبرگزاری انگلیسی رویترز در روز‌های اخیر طی گزارشی تاکید کرد که با وجود شدیدترین تحریم‌های غرب، ایران بازار جهانی بزرگی برای فروش نفت خود ایجاد کرده که شامل شبکه‌ای از کشتی‌ها و مشتریانی علاقه‌مند در قاره آسیاست.
 اندیشکده شورای آتلانتیک طی گزارشی در خردادماه ۱۴۰۱ اعتراف کرد تحریم‌های آمریکا علیه ایران شکست خورده و افزایش درآمد‌های نفتی ایران با وجود تحریم‌ها گویای این واقعیت است. ازسوی دیگر قیمت بالای بنزین، بایدن را تحت فشار قرار داده و به دنبال اعمال فشار علیه ایران نیست.

 اس. مالونی، کارشناس سیاسی آمریکایی اخیرا درباره تحریم‌های ایران نوشته است: «تحریم‌های مالی و تجاری اعمال شده آمریکا علیه ایران، نه فقط به تغییر رفتار ایران منجر نشد، بلکه به حذف اتحادیه اروپا از بازار ایران انجامید».
 ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ایران در دولت باراک اوباما طی ماه‌های اخیر با انتشار مقاله‌هایی در اندیشکده‌های مختلف آمریکایی اذعان کرده‌است که «اعمال تحریم‌ها، نظارت بر آن و اجرایی کردن آن دشوار است و کارزار‌های تحریمی نیازمند زمان و انرژی زیادی هستند. اعمال آنها در ظاهر آسان به‌نظر می‌رسد، اما اجرایی کردن‌شان دشوار است».

افزایش صادرات نفت ایران

یکی از مهم‌ترین رویکرد‌های دولت بایدن در قبال ایران، به‌کارگیری شیوه‌های مختلف به‌منظور خارج کردن نفت ایران از بازار‌های جهانی و کاهش درآمد‌های نفتی جمهوری‌اسلامی بوده است. براین اساس هم بود که در پاییز ۱۴۰۰ تاکید کرد با افزایش عرضه نفت، خرید نفت ایران را کاهش می‌دهد. اکنون، اما خود غربی‌ها به ناکارآمدی تحریم‌های نفتی ایران اذعان دارند.

 خبرگزاری رویترز در گزارش اخیر خود اعلام کرد که «درآمد ایران از صادرات نفت از سال ۲۰۲۰ تقریباً ۴ برابر شده و از ۱۶میلیارد دلار، در سال ۲۰۲۳ به ۵۳میلیارد دلار رسیده‌است».

 اندیکشده آمریکایی شورای آتلانتیک نیز دراین باره نوشت: «تهران از مجموعه‌ای وسیع از شرکت‌ها و نفتکش‌های ناشناس برای مخفی کردن مبدا و مقصد بار‌های نفتی خود استفاده می‌کند. حتی چند شرکت بیمه و لجستیک آمریکایی درعمل به انتقال نفت ایران به چین کمک کرده‌اند».

 صندوق بین‌المللی پول در بهار ۱۴۰۳ آمار‌هایی منتشر کرد که نشان می‌داد ایران در سال ۲۰۲۳ روزانه یک میلیون و ۴۰۰هزار بشکه صادر کرده است نسبت به سال پیش از آن ۵۰۰هزار بشکه افزایش داشته است.

شکست در تحمیل مذاکره به ایران

دولت بایدن از ابتدای آغاز به‌کار خود، کوشید با استفاده از ابزار‌های چندوجهی، تهران را به پای میز مذاکره بکشاند تا بستر مناسب برای حصول توافقی جدید با ایران براساس رویکرد‌های تحمیلی طرف غربی مهیا شود؛ رویکردی که البته با شکست مواجه شد و دولت بایدن نتوانست «مذاکره» را به ایران تحمیل کند.

 اندیشکده «آمریکن انترپرایز» در بهار امسال طی گزارشی تاکید کرد براساس تحقیقی که از اعضای دموکرات و جمهوری‌خواه کنگره، مقام‌های دولتی، دیپلمات‌های خارجی و کارشناسان مسائل ایران انجام شده، دولت بایدن هیچ سیاست مشخصی در قبال ایران و برنامه هسته‌ای این کشور ندارد.
 تد کروز، از سناتور‌های مخالف دولت بایدن نیز طی سال‌های گذشته همواره بر ناکامی رویکرد‌های مذاکراتی واشنگتن در قبال تهران انتقاد کرده‌است. او پیش از این تاکید کرده بود که دولت بایدن اساسا هیچ طرح و برنامه‌ای برای مواجهه با ایران ندارد.
 پایگاه خبری عرب‌زبان العربیه در آذرماه گذشته در گزارشی تاکید کرد که «هیچ مقام رسمی در دولت بایدن تمایلی به صحبت علنی درباره ایران ندارد، چراکه دولت کنونی آمریکا از ناکامی‌های مکرر در تعامل با ایران احساس شکست می‌کند».

کارنامه ناموفق در پرونده هسته‌ای

«مهار فعالیت‌های هسته‌ای ایران»، یکی دیگر از مهم‌ترین گزاره‌های مدنظر دولت بایدن طی ۴ سال‌اخیر بوده‌است؛ رویکردی که نه‌تنها با دستاوردی همراه نشد، بلکه امروز همگان اذعان دارند که صنعت هسته‌ای ایران به پیشرفت‌ها و موفقیت‌های بسیاری همراه شده‌است.

 ریچارد نفیو، تحلیلگر آمرکایی در روز‌های اخیر طی گزارشی «فارن افرز» تاکید کرد که با توجه به اینکه امکان از بین بردن کامل برنامه اتمی ایران و هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای ایران وجود ندارد، دیپلماسی می‌تواند گزینه معتبرتری برای واشینگتن در نوعِ مواجهه اش با پرونده اتمی ایران باشد.

 مجله آمریکایی «نشنال ریویو» در بهار ۱۴۰۲ در یادداشتی تاکید کرد که سیاست دولت جو بایدن در قبال مسئله هسته‌ای ایران سیاستی «ورشکسته» است و جز دنبال کردن مذاکرات بیشتر، «نقشه دوم» دیگری در آن وجود ندارد.
 مرکز واکاوی‌های راهبردی و بین‌المللی در واشنگتن در پاییز امسال در گزارشی نوشت: «برنامه هسته‌ای ایران شامل شمار زیادی سایت‌های تولید و غنی‌سازی اورانیوم، معادن و مراکز تحقیقاتی است که همه آنها پیشرفته‌تر و پراکنده‌تر هستند. از بین بردن این برنامه به عملیات نظامی بسیار پیچیده‌ای نیاز دارد و احتمال دارد که «برنامه سانتریفیوژ‌ها بتواند به سرعت در شکلی مقاوم‌تر بازسازی شود».

شکست پروژه منزوی‌سازی ایران

دولت بایدن در دوران زمامداری خود، سیاست «منزوی‌سازی ایران» را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین راهبرد‌های تقابلی خود با ایران، مدنظر داشت، اما امروز شواهد زیادی برای تایید ناکامی کاخ‌سفید در پیشبرد چنین سیاستی وجود دارد.

 روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز شهریورماه ۱۴۰۲ طی گزارشی درباره عضویت ایران در گروه بریکس، آن را نقطه اوج ماه‌ها فعالیت دیپلماتیک تهران دانست و تاکید کرد که موفقیت‌های اخیر ایران در عرصه سیاست خارجی به این کشور اهرمی در برابر آمریکا می‌دهد.
 نیویورک تایمز در مهرماه گذشته نیز طی گزارشی، انزوای بین‌المللی رژیم‌صهیونیستی و ناتوانی آن در شکست مقاومت فلسطین و لبنان را شکست سیاست‌خارجی آمریکا در غرب آسیا ارزیابی کرد.

نمود‌های شکست سیاست‌های آمریکا در قبال ایران

اقتصادی

 موفقیت‌های ایران در خنثی‌سازی تحریم‌ها
 توسعه همکاری‌های اقتصادی با روسیه و چین
 گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران در همکاری‌های منطقه‌ای
 تایید عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای
 پیوستن به بریکس
 پذیرش ایران به‌عنوان «عضو ناظر» اتحادیه اقتصادی اوراسیا
 افزایش صادرات نفت ایران

سیاسی - امنیتی

 بهبود مناسبات منطقه‌ای ایران
 توسعه صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران
 ازسرگیری روابط تهران – ریاض
 مسیر روبه‌جلو در ارتقای مناسبات ایران به مصر، بحرین و اردن
 تقویت همکاری‌های راهبردی منطقه‌ای
 ناکامی محور غربی در پیگیری سیاست فشارحداکثری
 شکست سیاست‌های براندازانه
 ناکامی در پیشبرد سیاست‌های ثبات‌زدا در ایران

بین‌المللی

 توسعه مناسبات راهبردی با روسیه
 افزایش نقش‌آفرینی در سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی
 گسترش همکاری‌های راهبردی با چین
 برداشتن گام‌های موفق در عرصه شکست پروژه ایران هراسی
 تحکیم مناسبات منطقه‌ای، به‌ویژه در حوزه همسایگی