بعد از آن که شاخص کل از ۱۹ مردادماه سال جاری به مدت یک ماه روند نزولی را در پیش گرفت، سرانجام مجموعه تصمیماتی برای خروج بازار سرمایه از روند اصلاحی گرفته شد.
به گزارش بورس تابناک، پنجشنبه مورخه ۲۰ شهریور ۱۳۹۹ بود که جلسه شورای عالی بورس با حضور اعضای شورای عالی بورس، رئیس بانک مرکزی و دو نماینده مجلس برگزار شد که نتایج این جلسه بحث و بررسی در زمینه آیین نامه پیشنهادی، حفظ ثبات بازار سرمایه و صیانت از حقوق سهامداران و سرمایه گذاران بود.
یکی از تصمیمات در این جلسه، منع مشارکت بانکها در رابطه با مفاد ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور بود. با این تصمیم بانکها مجاز به سرمایهگذاری در بازار سرمایه شدند و به گفته رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، چنین تصمیمی نقش بانکها در تاسیس نهادهای مالی در بورس را تقویت خواهد کرد.
لغو ممنوعیت سرمایه گذاری بانکها در بازار سرمایه با حاشیههای فراوانی رو به رو بود. از جمله اینکه حمیدرضا حاجیبابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در مورد این مصوبه جدید شورای عالی بورس در توییتر نوشت: "مصوبه شورای عالی بورس در رابطه با الغای مواد ۱۶ و۱۷ قانون رفع موانع تولید، برای ورود بانکها و موسسات اعتباری به بازار سهام کشور، تخلف قانونی و عبور از مجلس است. باید مراقب اعتماد و منافع عمومی بود. وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس باید این هفته در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات پاسخگو باشند".
البته این توئیت حمیدرضا حاجی بابایی از سوی بورسیها بی پاسخ نماند و حسین سلاح ورزی، عضو شورای عالی بورس در پاسخ به این توئیت حاجیبابایی نوشت: "در شرایطی که همه برای بازگشت ثبات و آرامش به بورس تلاش میکنند، رییس کمیسیون بودجه مجلس، ندیده و نشنیده، تصمیمات شورای عالی بورس را تخلف محرز تشخیص دادهاند! با توجه به حضور دو نماینده ناظر مجلس در این شورا، بهتر نبود که در مورد جزئیات ابتدا با همکاران خود مشورت میکردند؟ "
این قانونی یا غیرقانونی بودن این تصمیم تنها حاشیه آن نبود. برخی از کارشناسان از تورم زا بودن این تصمیم گفتند و برخی نیز این مساله را رد کردند.
فارغ از این مسائل، پرسش این است که سرمایه گذاری بانکها در بازار سرمایه، چه تاثیری بر روی آن خواهد داشت؟ و آیا اصلا بورس نیازی به سرمایه گذاری بانکها دارد یا خیر؟
قاسم صادقی کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با خبرنگار بورس تابناک گفت: ورود بانک ها به بورس قاعدتاً اگر کنترل شده باشد می تواند به افزایش تقاضا و تعادل بازار کمک کند. بحثی که وجود دارد این که با توجه به سوابق برخی بانک ها، ممکن است برخی از آن ها به درستی معامله نکنند.
وی ادامه داد: یعنی در واقع شیوه درست سرمایه گذاری بانک ها به این صورت است که این سرمایه گذاری باید تعادل را به بازار بازگرداند. به عبارت بهتر بانک ها باید شبیه بازارگردان ها عمل کنند تا ورود آن ها به بازار موجب ایجاد تعادل و کنترل هیجانات در بازار شود. اگر عملکرد بانک ها به صورت نوسان گیرها باشد، این می تواند بازار را دوباره متشنج کند.
صادقی افزود: نوسانگیری برخی حقوقی ها موجب شده است تا این روزها شاهد این اوضاع آشفته در بازار باشیم و برخی سهام 60 درصد با اُفت قیمت مواجه و سهامداران متحمل ضرر و زیان های سنگینی شوند.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: مدیریت پول هایی که توسط بانک ها وارد بازار سرمایه می شود و عملکرد بانک ها در این زمینه واجب است، چرا که بانک ها در سطوح بالا ارتباطات و رانت های خاصی دارند و همین مساله کنترل بانک ها را سخت تر می کند؛ بنابراین، باید مدیریت بانک ها از سطوح بالاتر مدیریتی انجام شود تا رفتار بانک ها در بازار موجب بدتر شدن اوضاع در بازار نشود.
صادقی با اشاره به اینکه به اندازه کافی در بازار سرمایه پول وجود دارد، افزود: نیازی به حضور بانک ها نیست و اگر قرار است بانک ها در بازار حاضر شوند، بهتر است به مانند بازارگردان ها عمل کنند؛ یعنی زمانی که ارزش ذاتی یک سهم بالاست و صف فروش آن نیز سنگین است، بانک ها وارد شوند و این صف را بشکنند و در نهایت زمانی که صف های خرید سنگین و خریدها هیجانی شد، در آنجا عرضه کنند تا بازار متعادل پیش برود.
علی حیدری، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم در گفتوگو با خبرنگار بورس تابناک گفت: من از ابتدا نظرم این بود که باید بانک ها خود مستقیم به بازار سرمایه ورود پیدا کنند و نه موسسات و نهادهای سرمایه گذاری آن هم با تعیین سقف وارد شوند.
وی ادامه داد: ورود مستقیم بانک ها به بازار اولا موجب خواهد شد که نقدینگی به بازار تزریق شود و ثانیاً بانک ها می توانند به راحتی از شرکت های خود حمایت کنند. چند شخص حقیقی با رقم های چند میلیاردی نمی توانند بر بازار تاثیر آنچنانی داشته باشند. بازار سرمایه بازار پول است و پشت پول هم بانک ها قرار دارند. اگر بانک ها مستقیم و بدون هیچ گونه سقف و محدودیتی وارد بازار شوند و شروع به کار کنند، می توان امیدوار بود که این بازار نظم، قانون و قاعده پیدا کند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به احتمال نوسانگیری بانک ها در بازار سرمایه، با بیان این موضوع که نوسان گیری در ذات بازار است، گفت: این نوسان گیری از یک واقعه یا اتفاق غیرمنتظره یا از یک ضعف مدیریتی یک مسئول حاصل می شود. اصولاً کسانی که در بازار سرمایه فعالیت دارند، انسان های باهوشی هستند و ضعف های مدیریتی یک مسئول را به خوبی می بینند. ذات پول و ذات بازار سرمایه کسب درآمد است. اتفاقاً نوسان گیرها کمک بزرگی به بازار سرمایه می کنند. چرا؟ چون هیجان و جو روانی را نوسان گیرها برای بازار آماده می کنند.
وی با بیان اینکه سیستم مدیریتی مربوط به دهه های قبل است، اظهار داشت: این سیستم باید بازنگری شود.