بیماری کروپ (خروسک) چیست؟

به گزارش «تابناک»، کروپ یا لارنگوتراکئو برونشیت، شایع ترین شکل انسداد حاد دستگاه تنفسی فوقانی است. شایع ترین عامل کروپ ویروس ها هستند. ویروس پاراانفلوانزا ( تیپ ۱ و ۲ و ۳ ) در ۷۵% موارد دخیل است، سایر ویروس ها نظیر آنفلوانزا تیپ A وB ، آدنوویروس، ویروس RSV و سرخک نیز می توانند عامل این بیماری باشند.

سن شایع کروپ بین ۳ ماهگی تا ۵ سالگی است وبیشترین میزان آن در سن ۲ سالگی رخ می دهد. بیماری کروپ در پسران بیش از دختران دیده می شود، فصل شیوع آن در اواخر پاییز و زمستان است. عود مجدد بیماری در سن ۶-۳ سالگی رخ می دهد و شیوع آن با افزایش سن کاهش می یابد. در حدود ۱۵% بیماران سابقه ی فامیلی وجود دارد.

اکثر اوقات عامل کروپ ویروس پارا آنفلونزا است اما بقیه ویروسهای دستگاه تنفس مانند آدنوویروسها، ویروس آنفلونزا ، ویروس سرخجه و سرخک نیز می تواند سبب کروپ شوند.

کروپ در بین بچه های ۶ ماهه تا سه ساله شایع است، اگر چه کودکان در تمام سنین می توانند کروپ بگیرند. اغلب در ماههای اول بهار و پائیز رخ می دهد. اکثر موارد بیماری کروپ جدی نیستند، اما در صورت جدی بودن بیماری نیاز به بستری وجود دارد.

نشانه های کروپ چیست ؟

از آنجانیکه کروپ موجب تورم حنجره شده و محفظه تولید صدا را درگیر می کند، سبب تغییر صدای کودک می شود. اگر صدای کودک شما خشن شده و سرفه هایش عمیق و شبیه عوعو کردن شده است، احتمالا کودک شما کروپ گرفته است در حقیقت علامت آن قدر قابل تشخیص و افتراق است که دکتر شما تلفنی هم می تواند به شما بگوید که آیا کودکتان کروپ دارد یا خیر؟

کروپ اکثرا چند روز بعد از سرماخوردگی رخ می دهد و شبها بدتر می شود و اگر ادامه پیدا کند کودک شما ممکن است دچار سختی تنفس یا تنفسی که با کشیده شدن عضلات گردن و قفسه سینه به داخل همراه است، شود و صدایی شبیه به بانگ خروس از او خارج شود. تب خفیف در کروپ ممکن است وجود داشته باشد.

کروپ اکثرا طی دو یا سه شب تشدید می شود و اغلب در طول یک هفته خوب می شود.

علایم بالینی کروپ

به طور اولیه ویروس ها عامل این بیماری هستند، ولی اصطلاح کروپ یا لارنگوتراکئو برونشیت برای فرم شدید بیماری به کار می رود که عفونت باکتریال در طی ۷-۵ روز اول بیماری اضافه شده است.

علایم بالینی کروپ شامل:

آبریزش از بینی، فارنژیت، سرفه خفیف، تب مختصر معمولن به مدت ۳-۱ روز دیده می شود، پس از آن نشانه های انسدادی مجاری هوایی فوقانی ظاهر می شود و کودک دچار سرفه های پارس مانند، خشونت صدا و استریدور دمی می گردد، علایم تنفسی در طول شب شدید می گردد و در مدت یک هفته بهبود می یابد. کودک ترجیح می دهد در حالت نشسته یا ایستاده باشد و در صورت گریه کردن علایم تنفسی تشدید می یابد. علایم بالینی در کودکان بزرگ تر بسیار خفیف است.

در معاینه بالینی بیمار صدای خشن، آبریزش از بینی دارد و التهاب ته حلق مشاهده می شود و مختصر افزایش تعداد تنفس دیده می شود. دیسترس تنفسی به میزان متغیر در بیماران دیده می شود، به طور نادر افزایش تعداد تنفس، حرکت پره های بینی و رتراکسیون بین دنده ای و سوپر استرنال و اینفرا استرنال و استریدور مداوم وجود دارد.

اگر کودک دچار هایپوکسی، سیانوز، رنگ پریدگی و بی قراری باشد نیاز به باز کردن سریع راه هوایی است.

تشخیص کروپ

تشخیص کروپ بالینی است و نیاز به انجام رادیوگرافی گردن نیست. ممکن است که در رادیوگرافی گردن، باریک شدن تیپیک ساب گلوتیک یا علامت برج ( Steeple sign) مشاهده شود. البته گاهی در کروپ علامت برج دیده نمی شود، یا ممکن است این علامت در افراد سالم یا افراد مبتلا به اپی گلوتیت نیز دیده شود.

رادیوگرافی را زمانی باید انجام داد که اقدامات لازم جهت باز کردن راه هوایی انجام شده باشد و علایم بالینی و سیر بیماری کودک غیر عادی باشد، یا در مواردی که بخواهیم از اپی گلوتیت افتراق دهیم.

آیا کروپ خطرناک است؟

واقعیت این است که این بیماری امروزه به خطرناکی که قبلا بوده است، نیست. با واکسیناسیون سرخجه، سرخک، هموفیلوس آنفلونزا و دیفتری، کروپ شدید و خطرناک کمتر دیده می شود.

احتمالا کروپ کودک شما طی یک هفته بدون هیچ عارضه ایی خوب می شود. هر چند که اگر کروپ خیلی شدید باشد، می تواند مشکلات تنفسی برای کودک ایجاد کند.

عوارض کروپ

در ۱۵% مبتلایان به کروپ ویروسی، عوارض رخ می دهد. شایع ترین عارضه، گسترش عفونت به سایر ارگان های تنفسی است. عفونت گوش میانی و برونشیول ها از عوارض کروپ می باشد.

پنومونی، لنف آدنیت گردنی، اوتیت مدیا و به ندرت مننژیت و آرتریت سپتیک ممکن است در طی اپی گلوتیت رخ دهد.

چه زمانی باید به پزشک اطلاع دهم ؟

اگر شک دارید که فرزندتان کروپ دارد، به دکترش اطلاع دهید. او احتمالا سوالاتی در مورد سرفه و نحوه تنفس فرزندتان از شما خواهد پرسید. بنابراین هنگام مصاحبه تلفنی با پزشک بهتر است فرزندتان را نزدیک خود نگه دارید. اگر فرزندتان تنفس سخت دارد یا در هنگام استراحت هم به سختی نفس می کشد، باید او را به بیمارستان منتقل کنید. در غیر این صورت می تواند خطرناک و حتی تهدیدی برای حیات او باشد.

اگر تنفس فرزندتان با زحمت و سختی باشد، یا آبریزش از دهان داشته باشد، یا اینکه کبود شده باشد (علامتی که در صورت کاهش اکسیژن رسانی به بدن رخ می دهد) سریعا باید اورژانس را خبر کنید.

درمان کروپ

مهم ترین اقدام درمانی در کروپ، باز کردن راه هوایی است. درمان دیسترس تنفسی ضروری ترین اقدام است.

در مبتلایان به کروپ متوسط تا شدید، استفاده از اپی نفرین توسط نبولایزر یک درمان پذیرفته شده است. مکانیزم آن جذب مایع از فضای بینابینی و کاهش ادم مخاط حنجره است.

اندیکاسیون تجویز اپی نفرین توسط نبولایزر در موارد زیر است:

استریدور متوسط تا شدید در هنگام استراحت
نیاز احتمالی به انجام انتوباسیون
دیسترس تنفسی
هایپوکسی

می توان پس از ۲-۱ ساعت تحت نظر گرفتن و پس از برطرف شدن استریدور در حالت استراحت، طبیعی شدن رنگ بیمار و طبیعی بودن سطح هوشیاری و پس از دریافت استروئید مرخص کرد.

اپی نفرین توسط نبولایزر را در موارد زیر باید با احتیاط مصرف نمود:

بیماران مبتلا به تاکی کاردی، مشکلات قلبی مانند تترالوژی فالوت و یا وجود انسداد در مسیر خروجی بطن.

کورتون:

شواهدی در مورد اثرات مفید کورتیکواستروئید در کروپ ناشی از ویروس ها، وجود دارد. کورتیکواستروئیدها منجر به کاهش ادم مخاط لارنکس می گردند. مصرف کورتون خوراکی، حتا در موارد خفیف کروپ، طول مدت بستری بیمار را کاهش می دهد و نیز میزان نیاز به بستری و استفاده از اپی نفرین کاهش می یابد. مطالعات، میزان موثر بودن دگزامتازون خوراکی را با دوز واحد ۰٫۶ میلی گرم به ازاء یک کیلوگرم، نشان داده است. البته پاسخ درمانی با دوز پایین ۰٫۱۵ mg-kg نیز ممکن است موثر باشد. دوز خوراکی دگزامتازون مانند تزریق عضلانی موثر است.

تنها عارضه ی مصرف کورتون در کروپ، لارنگو تراکئیت ناشی از کاندیدا آلبیکانس است که با مصرف دگزامتازون با دوز بالا و به مدت ۸ روز دیده می شود. در ضمن، کورتیکو استروئید در کودکان مبتلا به واریسلا یا توبرکولوز نباید تجویز گردد.

تجویز آنتی بیوتیک در کروپ اندیکاسیون ندارد.

مواردی از کروپ که نیاز به بستری دارند شامل:

استریدور پیشرونده، استریدور شدید در موقع استراحت، دیسترس تنفسی، هایپوکسی، سیانوز، کاهش سطح هوشیاری، اشکال در تغذیه کودک و یا احساس نیاز برای تحت نظر گرفتن دقیق بیمار.

چطور می توانیم به کودک خود کمک کنیم؟

اگر اولین بار است که کودکتان کروپ می گیرد و پزشک کروپ او را خفیف تشخیص داده است می توانید او را در منزل درمان کنید. معمولا رطوبت سرد یا هوای سرد و مرطوب در کاهش تورم راههای هوایی موثر است.

بنابراین بهتر است که کودکتان را برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در حمام مرطوب نگه دارید و آب گرم را باز کنید (دقت کنید: ممکن است هوای گرم علیرغم رطوبت زیاد حال او را بدتر کند) یا در هوای سرد شب او را بیرون ببرید (کافیست لباس گرم و کلاه به او بپوشانید. آنچه کودک شما نیاز دارد تنفس هوای سرد و مرطوب است). بهتر است او را بصورت قائم یا ایستاده نگه دارید، چون این حالت به آسان شدن تنفس او کمک می کند.

حمام مرطوب ممکن است به درمان کمک کند اما سرفه ها را قطع نمی کند و ممکن است در طول شب هر بار که کودکتان به علت سرفه از خواب بیدار می شود، لازم باشد حمام مرطوب را تکرار کنید.

شما می توانید از یک دستگاه بخور در اتاق کودکتان استفاده کنید. انواعی از دستگاههای بخار ساز که می تواند بخار سرد تولید کند ارجحیت دارد اما قیمت آنها بیشتر از دستگاههایی است که با ایجاد حرارت آب را بخار می کند. بعلاوه باید از تمیزی و پاکی دستگاه اطمینان داشته باشید و برای این منظور می توانید از ضد عفونی کننده ها که مانع رشد باکتریها و قارچها می شوند استفاده کنید. کودکتان باید مقدار کافی مایعات دریافت کند.

برای پایین آوردن تب فرزندتان از مقدار مناسب استامینوفن و ایبوبروفن استفاده کنید. (هرگز از آسپرین جهت پایین آوردن تب استفاده نکنید زیرا سبب بروز وضعیت خطرناکی بنام سندرم Reye”s می شود.

از آنجائیکه عامل بیماری ویروس است آنتی بیوتیک بر آن اثری نخواهد داشت. داروی ضد سرفه نیز استفاده نکنید زیرا روی تورم حلق موثر نبوده و ممکن است به علت عدم تخلیه موکوس تولید شده، سرفه کودکتان را بدتر کند.

اگر رطوبت و حمام مرطوب و هوای سرد هیچ تاثیری بر کاهش سرفه و تنفس راحت تر کودکتان نداشته باشد پزشک او ممکن است برای کاهش التهاب و تورم کودکتان داروهای استروئیدی توصیه کند که تنفس او را راحت تر می کند. استروئید خوراکی را قبلا برای بچه های با کروپ شدید یا متوسط توصیه می کردند اما تحقیقات نشان داده است که بر کروپ خفیف نیز موثر است.

اگر کودکتان کروپ شدید دارد ممکن است نیاز به بستری شدن پیدا کند، اکسیژن بگیرد و استروئید استنشاقی دریافت کند، که این تدابیر سبب کاهش تورم و التهاب راه های هوایی می شود و تزریق مایعات وریدی نیز کم آبی بیمار را جبران می کند.

آیا ممکن است فرزندم دوباره کروپ بگیرد ؟

بله. در حقیقت بنظر می رسد بچه ها بیشتر از سایر سنین مستعد ابتلا به کروپ هستند. اگر فرزندتان برای بار دوم به کروپ دچار شد، سعی کنید در خانه درمانش کنید، آرامش خود را حفظ کنید و به پزشک اطلاع دهید. هر دوره کروپ ممکن است متفاوت باشد، بعضی اوقات ممکن است شدیدتر باشد و نیاز به درمان و توجه بیشتری داشته باشد.

آیا کروپ بیماری مسری است ؟

بله، مگر اینکه کروپ به علت آلرژی یا محرکها باشد. اگر عامل کروپ ویروس باشد، مسری است و بهتر است بیمار را تا زمانیکه علائمش بهتر نشده است در منزل نگه دارید.

منبع:  سایت پزشکان بدون مرز