به رغم کاهش شدید آمارهای کرونایی در کشورمان، صفر شدن شهرهای در وضعیت قرمز و حتی کاهش چشمگیر شهرهای وضعیت نارنجی، محدودیتها در کشورمان تشدید شد؛ اما علت این تصمیم چیست؟
این در حالی است که بر اساس تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا، محدودیت آمد و شد شبانه ـ که دو سه هفته قبل برای شهرهای قرمز به تصویب رسیده و بعد در میانه راه برای شهرهای نارنجی هم اعمال شده بود ـ حالا قرار است در شهرهای وضعیت زرد کرونایی هم به اجرا درآید و این یعنی تشدید محدودیتها در کشورمان؛ تشدید محدودیتها به رغم بهبود چشمگیر اوضاع!
نکته جالب توجه در این میان، عبور ظاهرا امن از برهه حساس شب یلداست که میتوانست توجیه کننده تشدید محدودیتها تا پیش از این باشد. این در حالی است که به تازگی واکسیناسیون کرونا در برخی کشورهای جهان هم آغاز شده و با اعلام نظر رئیس کل بانک مرکزی کشورمان، مانع بزرگ تحریمها که مانع از دستیابی ایران به واکسن شده بود هم رفع شده است؛ اتفاقی میمون و مبارک که میتواند نویدبخش فرارسیدن روزهای خوبی برایمان باشد.
به این نکات، باید آغاز قریب الوقوع تست انسانی واکسن ساخت کشورمان را هم افزود که بسیاری چشم انتظار رقم خوردن نتایج قابل قبول در آن و در ادامه، آمادگی تکثیر گسترده و واکسیناسیون سراسری با بهره بردن از این محصول بومی هستند. سلسله اتفاقاتی که باید مانع از تشدید محدودیتها در کشورمان شود، اما این گونه نشد و تدبیر مسئولان، نقطه مقابل این انتظار یعنی تشدید سخت گیریها بود.
تامل در این نکته کافی است تا با این سوال مواجه شویم که دلیل این سخت گیریهای جدید چیست؟ سوالی که بلافاصله بعد از طرحش، کشف جدید کرونایی در جهان نظرمان را به خود جلب میکند؛ شناسایی نسخههایی جهش یافته از ویروس کرونا در انگلستان که یک نمونه از آن در مناطق جنوبی این کشور شیوع یافته و دیگری نتیجه جهش ویروس در کشور آفریقای جنوبی است و با نمونه گیری از مسافرانی که از این مبدا به مقصد انگلستان سفر کرده بودند، شناسایی شده است.
دو نسخه متفاوت از ویروس کرونا که اولی «بی۱۱۷» و دومی «۵۰۱.وی۲» نامگذاری شده اند و هر دو، به واسطه جهشی که در پروتئین شاخکهای ویروس یافته اند، قابلیت بالاتری در اتصال به سلولهای میزبان دارند و به تعبیر ساده تر، مسریتر از نسخههای قبلی ویروس هستند؛ هرچند هیچ گزارشی که نشان بدهد این دو نسخه از ویروس میتوانند بیماری جدی تری پدید آورند یا نرخ مرگ و میر بیماران را افزایش دهند، در دست نیست.
البته تحقیقات پیرامون این دو نسخه ادامه دارد و هرگونه اظهارنظر درباره نتایج این تحقیقات، پیش داوری و خارج از قواعد علمی است، به ویژه اگر بدانیم توالی ژنوم نسخه تکوین یافته در انگلستان تازه چند روز است که استخراج شده و تحقیقات روی نسخه دوم حتی تا این اندازه هم پیشرفت نداشته است. پروسهای زمان بر که تا این لحظه تنها یک نتیجه گیری قطعی برای بشریت داشته است؛ اینکه احتمال دارد شاهد شکل گیری جهشهای خطرناکتر از ویروس باشیم و لذا واکسیناسیون در مقابل این ویروس بایستی سرعت گیرد.
این تنها راه مقابله با انتقال ویروس در بدن میزبانان مختلف و افزایش احتمال جهش در آن است، چون هرچه زنجیره انتقال بیشتر بریده شود، شانس بروز هر گونه جهشی در ژنوم آن کمتر است و هرچه جهش کمتری رقم بخورد، احتمال بروز جهشهای خطرناک کاهش پیدا میکند. این یکی از مهمترین عواملی است که موجب شده بسیاری از کشورها از جمله ایران ارتباط خود با انگلیس و آفریقای جنوبی را قطع کنند و به دنبال یافتن افرادی باشند که اخیرا از مقصد این کشورها به مرزهای جغرافیایی شان وارد شده اند.
تدبیری راهگشا که احتمالا مسئولان کشورمان با تشدید محدودیتهای کرونایی، به دنبال توسعه آن هم هستند تا با قطع حداکثری زنجیرههای انتقال، بتوانند شرایط را برای رسیدن واکسن به کشورمان و شروع واکسیناسیون مهیا نمایند، چراکه واکسن ایرانی زودتر از پنج شش ماه به دریافت تاییدیههای نهایی نخواهد رسید و نسخه خریداری شده از کواکس هم به تاکید سازمان بهداشت جهانی طی دو سه ماه آینده به خریداران از جمله ایران تحویل خواهد شد.
بازه زمانی نسبت طولانی مدتی که بهتر است تا رسیدن موعد واکسیناسیون، با تدابیر سخت گیرانه و تشدید محدودیتهای کرونایی طی شود، چون در غیر این صورت ممکن است شاهد شیوع نسخههای جهش یافته و مسریتر و یا حتی شکل گیری جهشی خطرناکتر و بومی در کشورمان باشیم که اگر این گونه شود، همه تدابیر نقش برآب خواهد شد و ممکن است مبارزه با کرونا سختتر از چیزی شود که فعلا در دستور کار قرار دارد.