چرا باید رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت باشد؟

چند روزی است که اوضاع بورس خوب است اما نباید روزگار قرمزپوشی بازار را از یاد برد. قرمزپوشی که دلایل زیادی داشت و در نهایت هم منجر به استعفای رئیس سازمان بورس شد.

به گزارش بورس تابناک، در ۱۹ مرداد ماه سال جاری بود که ریزش بورس آغاز شد؛ ریزشی که بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل آن را اختلاف نظر دو وزیر اقتصاد و نفت بر سر پذیره نویسی پالایشی یکم عنوان کردند.

بعد از آن بازار سرمایه دیگر روزگار سبزی به خود ندید و حتی شاخص کل به صحبت های محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور، مبنی بر اینکه باید اصلاح را بین یک میلیون و ۶۰۰ هزار تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تقریباً تمام کند و دوباره آن روند صعودی خود را پی بگیرد، اهمیتی نداد.

به هر صورت ریزش بازار با اظهارنظرها در مورد افزایش نرخ سود بانکی در مهرماه سال جاری ادامه یافت و در نهایت در ۲۱ آبان ماه سال جاری بود که این اصلاح به اتمام رسید و یک دوره صعودی آغاز شد. این دوره صعودی دوباره با مساله قیمت گذاری دستوری فولاد و حواشی آن از جمله اختلاف نظرهای وزیر اقتصاد و وزیر صمت به اتمام رسید و اظهارنظر رئیس جمهور درباره قیمت دلار و رسیدن آن به 15 هزار تومان آخرین ضربه را به پیکر نیمه جان بورس وارد کرد.

ردپای این اظهارات و دخالت ها در بورس، در نامه استعفای حسن قالیباف اصل رئیس سابق سازمان بورس دیده شد. وی در استعفانامه خود نوشت: لازم به ذکر است که بنده در سخت ترین شرایط که مردم دعوت عمومی به بازار سرمایه شده بودند، آزادسازی سهام عدالت و فروش صندوق های سهام دولتی در بورس در حال انجام بود، این وظیفه خطیر را به عهده گرفتم و در طول چند ماه خدمت در دشوارترین شرایط به دنبال توسعه بازار، تامین مالی، ابزارها و نهادهای مالی بودم که در کمترین زمان بزرگترین کارها در بازار سرمایه انجام شد، ولی متاسفانه به واسطه اقدامات سیاسی و ورود غیرحرفه ای و بیش از حد اشخاص و مسئولین به مباحث بازار سرمایه و بروز افت و خیز شدید شاخص کل بورس تهران، هیچ وقت دیده نشد.

آنچه در این مدت در بازار سرمایه به شدت مشهود بود، این که گویا در این دعواهای سیاسی بر سر بازار سرمایه و نقش آن در ریزش بازار، صدای سازمان بورس و رئیس آن، به گوش هیات دولت نمی رسید. از این روی، روز گذشته حسین سلاح ورزی عضو شورای عالی بورس طی توئیتی پیشنهاد جالبی را مطرح کردند و نوشتند: با توجه به گستردگی جامعه ذینفعان بورس و شدت اثرپذیری بازار سرمایه ایران از متغیرهای حکمرانی اقتصادی و سیاسی، بهتر نیست امکان حضور ریاست سازمان بورس در جلسات هیات دولت به عنوان یک عضو یا لااقل یک مدعو ثابت فراهم شود؟ صدای سهامداران امروز صدای ملت است باید آن را واضح شنید.

 

مزایا و معایب حضور رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت چیست؟

سعید اسلامی بیدگلی، عضو شورای عالی بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک در این باره گفت: مدت هاست که شورای عالی بورس این پیشنهاد را مطرح کرده که رئیس سازمان بورس به عنوان نماینده بازار سرمایه کشور، در جلسات هیات دولت حضور پیدا کند.

 

وی افزود: ما چند مشکل داریم که حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت می تواند این مشکلات را مرتفع کند؛ اول همسویی سیاست گذاری های دولت با توسعه بازار است، دوم ارتقای جایگاه تصمیم گیری بازار سرمایه در بازار پول است و سوم آگاهی و اطلاع رسانی کافی وضعیت بازار سرمایه برای سایر تصمیم گیری های دولت.

این عضو شورای عالی بورس گفت: اگر این اتفاق رخ دهد و رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت حضور پیدا کند، طبیعتا بازار سرمایه جایگاه بهتری در اقتصاد کشور خواهد یافت و صدای بازار به طریق دیگری هم در دولت شنیده می شود.

اسلامی بیدگلی اظهار داشت: خطر جدی که این حضور در هیات دولت می تواند داشته باشد، این است که به واسطه این حضور پست ریاست سازمان بورس اوراق بهادار که به صورت تاریخی یک پست تخصصی بوده، به یک پست سیاسی تبدیل می شود و قصد اعمال نفوذ و اعمال نظر در تعیین رئیس سازمان بورس از طرف نهادهای دولتی و حاکمیتی افزایش پیدا خواهد کرد.

وی ادامه داد: نکته مهمی که باید اشاره شود این است که خوب یا بد بودن بازار سرمایه به رشد یا افت شاخص مربوط نمی شود، بلکه این مساله به افزایش سه عنصر نقدشوندگی، شفافیت و تامین مالی بستگی دارد؛ یعنی اگر شاخص کل در یک سال گذشته رشد چندانی نداشته باشد اما در این مدت سه شاخص مذکور رشد کرده باشند، می توان مدعی بود که بازار سرمایه موفق عمل کرده است. متاسفانه نگاه سیاسی به شاخص باعث شده است که توجه سیاستگذار و نهاد ناظر بازار سرمایه عمدتا به رشد شاخص باشد و به همین دلیل گاهی اصلاحات کلیدی و اساسی که فکر می کنند در کوتاه مدت موجب کاهش شاخص شود انجام نمی گیرد.

این عضو شورای عالی بورس گفت: بنابراین مساله کلیدی این است که نگاه خود را به بازار سرمایه و معیارهای مطلوبیت ارزیابی آن اساسا تغییر دهیم و به فکر ارتقای جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور باشیم.

اسلامی بیدگلی در پاسخ به این پرسش که آیا حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت نیازمند پیش نیازها و گذر زمان است، گفت: در ابتدا باید عرض کنم که من حقوق دان نیستم اما از ابعاد مختلف می توان به این قضیه نگاه کرد. یک بعد این است که یک جایگاه قانونی به بازار سرمایه داده شود که این ممکن است نیازمند تغییر برخی قوانین و دستورالعمل ها داشته باشد و زمان بر است. ما می توانیم سیگنال اهمیت بازار سرمایه را بدهیم و فعلا امورات اجرایی آن را پیش ببریم تا بعد از گذشت یک تا دو سال دیگر که هر دستور و قوانینی که نیاز به تغییر دارد، تغییر کند. بعد دیگر این است که آقای رئیس جمهور همین فردا صبح دستور حضور رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت را صادر کند و این نیازمند زمان نیست و می تواند آنی انجام شود، چون این مساله از اختیارات رئیس جمهور است. حالا اگر هر جلسه ای هم که نیاز به حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت نبود، می توانند ایشان را دعوت نکنند. هدف فعلی ما همسویی سیاستگذاری های دولت با بازار سرمایه است و این نیاز هم اکنون نیاز کلیدی و پراهمیت است.