«اسپوتنیک وی» که به دلیل بروز برخی حواشی به شدت برای ایرانیان نام آشناست، به زودی در کشورمان در دست تولید قرار خواهد گرفت؛ اتفاقی که میتواند چشم بسیاری از جهانیان را به خود خیره کند.
به گزارش «تابناک»، پس از آنکه مجوز مصرف اضطراری واکسن روسی اسپوتنیک وی در سازمان غذا و دارو در زیرمجموعه وزارت بهداشت کشورمان صادر شد، موجی از اظهارنظرها به راه افتاد که این اقدام را نامناسب و خطرآفرین توصیف میکرد چراکه برخی تاکید داشتند این واکسن تایید مراجع جهانی را ندارد. سوگیریهایی که خیلی زود با انتشار مقالهای در یکی از نشریات معتبر علمی جهان و تایید نتایج آزمایشهای بالینی این واکسن رنگ باخت.
آن گونه که آن مقاله و بررسیهای دانشمندان مستقل نشان میداد، واکسن مشهور روسی برای کووید ۱۹، عملکرد چشمگیری در آزمایشات داشته و توانسته اثربخشی ۹۱.۶ درصدی در مقابل ویروس کرونا به ثبت برساند. موفقیتی بزرگ که موجب شد شروع واکسیناسیون کووید ۱۹ در ایران با محموله وارداتی این واکسن جای هیچ گونه ابهامی نداشته باشد. فرایندی که با تداوم واردات این واکسن به کشورمان کماکان با قوت ادامه دارد.
به گفته مسئولان کشورمان، دو میلیون دوز از این واکسن خریداری شده که به مرور به کشورمان وارد خواهد شد و قرار است به مدد آن، واکسیناسیون گروههای در معرض خطر تا پیش از پایان سال جاری خورشیدی به اتمام برسد. واکسیناسیونی که با تزریق هزار دوز در روز شروع شده و به مرور به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت تا در نهایت گروههای اولویت دار از جمله کادر درمان در خط مقدم مقابله با کرونا، در مقابل بیماری کووید ۱۹ واکسینه شوند.
نکته قابل تامل در این میان، خبری است که اخیرا مخابره شده و حکایت از راه اندازی قریب الوقوع خط تولید این واکسن در کشورمان دارد. اتفاقی که قرار است طی روزهای آتی و شاید در کمتر از یک هفته به وقوع بپیوندد و سرعت پیشرفت آن موجب شگفتی بسیاری را فراهم آورده و سوالاتی به دنبال داشته است. سوالاتی از قبیل اینکه چگونه به این سرعت خط تولید این واکسن در ایران دایر خواهد شد و راز چنین توافق سریعی با روسها در چیست؟
اینها بخشی از سوالاتی هستند که پاسخ دادن به آنها ساده به نظر نمیرسد، مگر آنکه بدانیم واکسن اسپوتنیک وی از مرداد ماه در روسیه مجوز مصرف را دریافت کرده و از همان زمان مذاکراتی میان مقامات کشورمان با این کشور برای خرید واکسن از روسیه و انتقال دانش تولید آن به ایران شکل گرفته که حالا نتایج آن هویدا شده است. ثمره مذاکراتی مثبت که با اهداف روسها برای توسعه تولید این واکسن همراستا بوده و فرصتی چشمگیر برای تولید انبوه این واکسن در ایران نصیبمان کرده است.
اما منظور از همراستا بودن مذاکرات کشورمان با هدف گذاری روسها در توسعه تولید واکسن اسپوتنیک چیست؟ برای توضیح این نکته کافی ست به تلاش روسها برای توسعه ظرفیت تولید این واکسن اشاره کنیم که قرار است به زودی به رونمایی از سومین خط تولید اسپوتنیک وی در کشورشان گره بخورد. خط تولیدی که هنوز نمیتواند کفاف نیاز داخلی و صادرات این واکسن را بدهد و لذا، تولید این واکسن در چند نقطه خارج از مرزهای روسیه برای عرضه به بازارهای جهانی و پاسخگویی به مطالبات دیگر کشورها در دستور کارشان قرار گرفته است.
آن گونه که گزارشها نشان میدهد، تاکنون ۵ نقطه برای تولید واکسن روسی اسپوتنیک وی در جهان شناسایی شده و مقدمات برای شروع این تولید در حال انجام است. نقاطی که یکی از آنها کره جنوبی جانمایی شده که زیرساخت وسیعی برای تولید واکسن دارد، دیگری در هند جانمایی شده که بزرگترین تولید کننده واکسن در جهان است و یکی دیگر از آنها، در ایران قرار دارد؛ در شرکتی داخلی که زیرساخت مناسبی برای تولید واکسن داشت و با بازدید کارشناسان روسی از آن، مشخص شد که برای تولید واکسن اسپوتنیک وی بسیار مناسب است.
بدین ترتیب همه چیز مهیای تولید یکی از برترین واکسنهای فعلی کووید ۱۹ در جهان در کشورمان شده که واکسنی بر پایه آدنوویروس است. شیوهای نسبتا قدیمی در تولید واکسن که دانشمندان روسی با ابتکارهایی ویژه در آن، موفق شده اند اثربخشی بالغ بر ۹۰ درصدی در اسپوتنیک وی به دست بیاورند در حالی که یکی دیگر از واکسنهای ساخته شده به این روش، واکسن آسترازنکا-آکسفورد است که اثربخشی به مراتب پایین تری (حدود ۷۰ درصد) دارد.
دانشی که قرار است با انتقال قریب الوقوع بستر کشت (که پیچیدگیهای خاص خود، از جمله ضرورت انتقال در دمای منفی ۸۰ درجه سانتیگراد) از روسیه به ایران و قراردادن آن در رآکتور ویژه در خط تولید واکسن به انجام برسد و حدودا دو ماه زمان نیاز دارد تا به تولید واکسن منجر شود. تولیدی که بر اساس ظرفیت فعلی خط موجود در کشورمان، حداکثر ۴۰ میلیون دوز در سال برآورد میشود و میتواند بخشی از نیاز داخلی کشورمان را تامین کرده و ایران را به مرکز صادرات این واکسن در خاورمیانه هم تبدیل نماید.