بین الملل تابناک| تحولات خاورمیانه: نامه ۱۵ قانونگذار آمریکایی به بایدن برای جلوگیری از رفع تحریمهای ایران، بیانیه تروئیکای اروپایی در واکنش به توقف اجرای پروتکل الحاقی در ایران، سفر گریفیث به ریاض برای برقراری آتشبس در یمن، گفتوگوی تلفنی بایدن و نخست وزیر عراق و درخواست ده سناتور از بایدن برای پیشبرد دیپلماسی با ایران، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
نامه ۱۵ قانونگذار آمریکایی به بایدن برای جلوگیری از رفع تحریمهای ایران
پانزده عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا از احتمال رفع تحریمها علیه ایران ابراز نگرانی کردهاند؛ این نامه به ابتکار «جان کاتکو»، عضو ارشد جمهوریخواه در کمیته امنیت داخلی مجلس نمایندگان تنظیم شده و به امضای ۱۴ نماینده جمهوریخواه دیگر رسیده است.
قانونگذاران آمریکایی نوشتهاند هدفشان از ارسال این نامه، ابراز «نگرانی شدید» از احتمال رفع تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران است.
نگارندگان نامه با تکرار ادعاها مدعی شدهاند که ایران مکرراً از «اقدامات تروریستی بینالمللی» حمایت کرده و توجهی به تدابیر محدودساز وضعشده علیه برنامه هستهای خود نکرده است.
ادعای قانونگذاران آمریکایی در حالی مطرح شده که دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ با نقض تمامی تعهداتش به مشارکت آمریکا در برجام ـ که یک توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد بود ـ پایان داد و یکجانبه از آن خارج شد.
نمایندههای کنگره خواستار اعمال فشار علیه ایران شده و از دولت بایدن خواستهاند در برابر ایران ضعف نشان ندهد. آنها مینویسند: «ایالات متحده باید رژیم ایران را تحت فشار شدید قرار دهد. دولت، نباید ضعیف تلقی شده و در برابر این تهدیدهای مهم امنیت ملی مسامحهکار به نظر برسد. مماشات، تغییر به ارمغان نمیآورد.»
قانونگذاران آمریکایی مدعی شدهاند، رفع تحریمها موجب سلب قدرت از آمریکا برای «عادیسازی روابط ایران و ایالات متحده» خواهد شد.
آنها مینویسند: «سیاست ایالات متحده این است که به ایران اجازه ساخت سلاح هستهای یا دستیابی به آن از طرق دیگر را ندهد. اگر میخواهیم از راههای دیپلماتیک و مسالمتآمیز به این هدف دست پیدا کنیم، تحریمها ابراز فشار مهمی به حساب میروند. رفع تحریم، تنها موجب حبس ایالات متحده در گوشهای غیرقابلفرار شده و همه قدرتی را که برای تلاش در جهت عادیسازی روابط ایران و ایالات متحده داریم از ما خواهد گرفت.»
آنها در پایان هر گونه اقدام برای رفع تحریمها علیه ایران را «اشتباهی تاریخی» توصیف کرده و گفتهاند ایران تهدیدی قریبالوقوع علیه «دموکراسی و امنیت ملی آمریکا به شمار میرود.
مقامهای دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در روزهای گذشته اعلام کردهاند که قصد دارند آمریکا را به توافق هستهای برجام بازگردانند.
با وجود این، دولت جدید آمریکا هنوز ساز و کار خود برای بازگشت به توافق هستهای را مشخص نکرده. اعضای تیم بایدن میگویند قصد دارند از بازگشت به برجام به عنوان مبنایی برای «قویتر و طولانیتر کردن» توافق هستهای استفاده کنند.
بیانیه تروئیکای اروپایی در واکنش به توقف اجرای پروتکل الحاقی در ایران
وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) روز سهشنبه با صدور بیانیهای به توقف اجرای پروتکل الحاقی در ایران واکنش نشان دادند.
دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس، ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه و هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در ابتدای این بیانیه مشترک اظهار داشتند: «ما وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا عمیقاً از اینکه ایران از امروز اجرای پروتکل الحاقی و شفافیت در اقدامات خود تحت برجام را تعلیق کرده است، نگرانیم. اقدامات ایران به معنای نقض هرچه بیشتر تعهداتش ذیل برجام است و نظارتهای پادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به میزان چشمگیری کاهش میدهد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «سه کشور اروپایی به همراه یکدیگر تأکید میکنند که این اقدام ایران ماهیت خطرناکی دارد، چون دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به اماکن و اطلاعات مرتبط با مسائل پادمانی را به میزان قابلتوجهی محدود میکند. همچنین توانایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نظارت و راستیآزمایی برنامه هستهای ایران و فعالیتهای هستهای مربوطه اجرای مسئولیت گزارشدهی طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را محدود میسازد.»
وزرای خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام در پایان این بیانیه اظهار داشتند: «ما از ایران میخواهیم همه اقداماتی که شفافیت را کاهش میدهد، متوقف کرده و همکاری کامل و بlوقع با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تضمین کند.»
جمهوری اسلامی ایران در حالی از روز بامداد سهشنبه پنجم اسفندماه مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است که پیش از این اقدام به طرفهای اروپایی برجام هشدار داده بود، در صورت عمل نکردن آنها به تعهداتشان، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد.
این اقدام هستهای ایران وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به کوتاهیهای مکرر و مداوم طرفهای اروپایی برجام در عمل به تعهدات خود انجام شده است.
مقامات ایرانی در سطوح مختلف بارها به طرفهای اروپایی برجام هشدار دادهاند که در صورت عمل نکردن به تعهداتشان، روند تعدیل تعهدات هستهای ایران همچنان ادامه خواهد یافت.
ایران از اردیبهشتماه ۱۳۹۸ (یک سال پس از خروج آمریکا از برجام) در واکنش به کوتاهی طرفهای اروپایی برجام طی چند مرحله اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود کرده است.
سفر گریفیث به ریاض برای برقراری آتشبس در یمن
به نوشته روزنامه فرامنطقهای القدس العربی، استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل در جمع خبرنگاران اعلام کرد: مارتین گریفیث، فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن در چارچوب تلاشها برای برقراری آتشبس در یمن، کاهش مشکلات مردم این کشور و ازسرگیری روند سیاسی، وارد ریاض شد.
دوجاریک بدون ارائه جزئیات بیشتر اظهار کرد: پیشبینی میشود گریفیث در روزهای آینده دیدارهایی با مسئولان دولت مستعفی یمن و عربستان داشته باشد.
سفر گریفیث به ریاض در حالی انجام شد که تنشهای نظامی در برخی جبهههای یمن به ویژه در استان مأرب واقع در شرق این کشور ادامه دارند.
نیروهای وابسته به جنبش انصارالله از ۱۶ روز قبل عملیات خود را برای به کنترل درآوردن استان مأرب ـ که مهمترین پایگاه دولت مستعفی یمن و مقر اصلی وزارت دفاع این دولت محسوب میشود ـ آغاز کردهاند.
سفرای اتحادیه اروپا در یمن روز دوشنبه در نشست مشترکی با تیموتی لیندرکینگ، فرستاده ویژه آمریکا به یمن از پایبندی جدی آمریکا به توقف جنگ یمن که از حدود هفت سال قبل ادامه دارد، استقبال کردند.
گفتوگوی تلفنی بایدن و نخست وزیر عراق
«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق، شامگاه سهشنبه تلفنی با «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا گفتوگو کرد.
الکاظمی در پیامی در یکی از شبکههای اجتماعی با اشاره به این تماس تلفنی گفت که در این گفتوگو درباره توسعه روابط دوجانبه و تقویت همکاری در راستای منافع دو کشور صحبت شد.
دو طرف درباره ادامه گفتوگوهای راهبردی بر اساس حق حاکمیت عراق نیز گفت وگو کردند.
این گفت و گو در حالی انجام میشود که «ینس استولتنبرگ» دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پنجشنبه (هجدهم فوریه)، گفت که این سازمان به دنبال افزایش نیروهای خود در عراق به میزان هشت برابر است و میخواهد تعداد نیروهای خود را از ۵۰۰ تن به چهار هزار تن افزایش دهد.
«قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق نیز در واکنش به این سخنان استولتنبرگ اعلام کرده است: «پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در عراق با موافقت دولت و هماهنگی با آن کار میکند و ماموریتش مشورتی - آموزشی است، نه رزمی. با کشورهای جهان همکاری و از تجربیات آنها در مشاوره و آموزش برای تقویت امنیت استفاده میکنیم. تا این لحظه درباره تعداد مشاوران توافقی نشده است.»
درخواست ده سناتور از بایدن برای پیشبرد دیپلماسی با ایران
«اد مارکی» سناتور دموکرات ایالت ماساچوست در پیامی در توییتر از نامه ده سناتور آمریکایی به «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا برای بازگشت به توافق هستهای با ایران خبر داد.
وی در این پیام توییتری نوشت: «من رهبری ده سناتور را درباره بازتعریف قانون دیپلماسی با ایران را بر عهده دارم که بر اساس آن از تلاش بایدن برای بازگشت به توافق با ایران حمایت می کند.»
مارکی اضافه کرد: «کار بایدن در پیگیری گامهای دیپلماتیک که به کمک آن به صورت قابل اطمینانی در به روی سلاح هستهای ایران بسته میشود، درست است.»
۹ سناتور دیگری که مارکی را همراهی کردهاند عبارتند از: الیزابت ورن، برنی سندرز، تامی داکورث، پاتریک لیهی؛ دیانا فینستین، کریس مورفی، تامی بالدوین، پتی مورای، کریس ون هولن و جف مارکلی.