کامیار سوران ـ کلیپی از چند جوان که سوار بر الاغ و قاطر بودند و شبانه در خیابانهای شهر گراش استان فارس در حال تردد بودند، در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی پخش شد که این عمل به تشخیص مجریان قانون و دستگاه قضایی، حرکتی نامتعارف و خلاف محدودیتهای کرونایی محسوب و دستور احضار و بازداشت آنها صادر شد.
به گزارش «تابناک»؛ دادستان عمومی و انقلاب شهرستان گراش اعلام کرد، تاکنون سه نفر از این افراد بازداشت شده اند و احضار هشت نفر دیگر در دستور کار دستگاه قضایی است. سعید کشاورز اضافه کرد پلیس اطلاعات شهرستان گراش نیز موظف شده که همه این افراد را در کمترین زمان ممکن دستگیر و به دادستانی احضار کند.
وی بیان کرد، حرکت این افراد که به نوعی ابراز نگرانی از مصوبه ستاد مدیریت کرونای شهرستان مبنی بر عدم تردد شبانه بنا به اظهاراتشان بوده، علاوه بر نقض قانون، در حقیقت حرکتی نامتعارف و بر خلاف عرف جامعه و شان مردم فهیم شهرستان گراش بوده است. کشاورز گفت: حرکات این افراد بر اساس ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی، رفتاری غیرمتعارف شناخته شده و با مسببان نیز برابر قانون برخورد قاطع خواهد شد.
وی با بیان اینکه اظهارات و دفاعیات این افراد به هیچ وجه قابل توجیه نیست، ابراز امیداواری کرد که برخورد قاطع با آنان درس عبرتی برای دیگران باشد که دست به حرکات و رفتارهای غیر متعارف و دور از شان و مصالح عمومی جامعه و منطقه نزنند.
لازم به ذکر است قانون، اخلال در نظم عمومي را تعريف نكرده، اما در برخي موارد مصاديق را عنوان کرده و گفته مجازات آن چيست. دربارهي تعريف قانون از اخلال در نظم عمومي می توان گفت، تعريف قانوني و مشخصي از اخلال در نظم عمومي وجود ندارد، اما مواد مختلف قانون مجازات اسلامي، مصاديق اخلال در نظم عمومي را تعيين كرده است. مثلا اگر كسي بر خلاف شعائر مذهبي عمل كرده يا عرف را زير پا بگذارد، ميتواند مصداق اخلال در نظم عمومي باشد.
تعريف و ماده قانوني كه بگويد مجازات اخلال در نظم عمومي چه ميزان است، وجود ندارد؛ قانون، اخلال در نظم عمومي را تعريف نكرده اما در برخي موارد مصاديق را عنوان کرده و گفته مجازات آن چيست.
عناوين مختلفي مانند مزاحمت براي نواميس، بر خلاف عرف عمل كردن، برهم زدن اجتماعات يا نظم دادگاه و ... را اخلال در نظم عمومي ميگويند اما همانطور كه گفته شد عنوان خاصي براي اخلال در نظم عمومي وجود ندارد و براي آن مجازات مشخصي هم در نظر گرفته نشده است.
دربارهي ريشهي علمي جرم اخلال در نظم عمومي می توان گفت در برخي مكاتب حقوق، نظم بر عدل ترجيح دارد و در برخي ديگر جنبهي عكس برقرار است. در اسلام تلفيق و تعديلي از اين دو ديدگاه وجود دارد. يعني فرد محترم و معتبر است تا جايي كه به جمع خلل وارد نكند و جامعه ارزشمند است تا جايي كه به حقوق فردي لطمه وارد نشود.
اخلال يعني خدشه وارد ساختن به نظم عمومي، نظمي كه منافع عموم جامعه را در بر ميگيرد؛ لذا بايد با توجه به تفسير محدود در امور جزايي، اين جرم بسيار محدود تفسير و به مواردي اشاره شود كه اخلال در آنها مستقيم به منافع كلي جامعه برميگردد.
تعريف اخلال در نظم عمومي را نبايد توسعه داد و بايد به نفع متهم اين امر را تفسير كرد؛ ضمن آنكه بايد توجه شود كه نظم عمومي چيست و اگر با تعريف درست از اين مفهوم پيش رويم، موارد نادري از اين جرم را شاهد خواهيم بود.
وقتي گفته ميشود نظم عمومي مختل شده، بايد توصيف و توضيح داده شود كه بر اثر چه اقدام و عملي اخلال در نظم عمومي ايجاده شده و چه كسي از اين عمل زيان ديده است، زيرا وقتي گفته ميشود، نظم عمومي مختل شده طبعا يك منفعت و مصلحتي زير پا گذاشته شده و بايد مشخص شود، اين مصلحت چه بوده كه ناديده گرفته شده و نظم عمومي مختل شده است.