تصمیم های سرنوشت سازی طی روزهای اخیر برای تعیین رئیس جمهور دوره سیزدهم از سوی نهادهای تصمیم گیر اتخاذ شده است که از جمله آن می‌توان به اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبّر بودن نامزدهای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان اشاره کرد. اتفاقی که هرچند موافقان و مخالفانی دارد، اما به نظر می‌رسد شرایط را برای کاندیداتوری در این عرصه روشن‌تر کرده است.
به گزارش «تابناک»، بر اساس همین اصلاحات صورت گرفته در سیاست‌های کلی انتخابات، امروز رسما اطلاع رسانی در مورد مدارک لازم جهت ثبت نام کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری که از سه شنبه ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ آغاز می‌شود، صورت گرفت. همچنین جدول زمان بندی انتخابات از زمان صدور فرمان رسمی آغاز انتخابات تا تعیین کاندیدای منتخب مردم مشخص شد.
جزئیات تصمیم شورای نگهبان برای انتخابات ریاست جمهوری
در اجرای جزء «۵» بند «۱۰» سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» که «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبّر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» را بر عهده شورای نگهبان قرار داده است و با عنایت به بند ۹ اصل ۱۱۰ و اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تعاریف، معیارها و شرایط مذکور در تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۰ در جلسه شورای نگهبان به تصویب رسید و در جلسه مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۸ این شورا اصلاح شد.
متن کامل اصلاحیه مصوبه شورای نگهبان جهت «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» منتشر شد.
پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان اعلام کرد: در اجرای جزء «۵» بند «۱۰» سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» که «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» را بر عهده شورای نگهبان قرار داده است و با عنایت به بند ۹ اصل ۱۱۰ و اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تعاریف، معیارها و شرایط مذکور در تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۰ در جلسه شورای نگهبان به تصویب رسید و در جلسه مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۸ این شورا مورد اصلاح قرار گرفت.
متن کامل این مصوبه که در یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۰ جهت اجرا به وزارت کشور ابلاغ شده، به شرح زیر است؛
تعریف، معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری
ماده ۱- تعاریف رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری عبارتند از؛
۱- رجال مذهبی، رجالی هستند که آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژه‌ای برخوردار باشد، به‌گونه‌ای که در میان مردم به این خصوصیت، شناخته و مشهور باشند.
۲- رجال سیاسی، رجالی هستند که قدرت تحلیل و درک آن‌ها از مسائل و پدیده‌های سیاسی به جهت آگاهی عمیق‌شان از مسائل سیاسی اجتماعی اعم از داخلی و بین‌المللی و حضورشان در صحنه‌های سیاسی به‌نحوی باشد که همواره مصالح نظام اسلامی و معیارهای اصیل انقلابی در عملکرد آن‌ها لحاظ شده باشد، به‌گونه‌ای که در میان مردم به این خصوصیت، شناخته و مشهور باشند.
۳- مدیر، شخصی است برخوردار از شایستگی‌های ذاتی و اکتسابی لازم از نظر دانش و مهارت، شخصیت و نگرش‌های فردی و تجربه که توانایی شناخت و استفاده بهینه از منابع انسانی و مادی در کشور را با رعایت حداکثر بهره‌وری و در راستای مأموریت، رسالت و اهداف کلان نظام و ارزش‌های حاکم بر جامعه داراست و سوابق او حاکی از موفقیت وی در صحنه‌های مدیریتی کلان باشد.
۴- مدبر، شخصی است که از توانایی پیش‌بینی و عاقبت‌اندیشی نسبت به امور، مبتنی بر عقلانیت و دانش صحیح برای اداره امور کشور برخوردار باشد و در بحران‌ها قدرت حل مشکلات و برون‌رفت از آن‌ها را به نحو شایسته داشته باشد.
ماده ۲- شرایط و معیارهای لازم جهت تشخیص رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری عبارتند از:
۱- سوابق کافی و قابل ارزیابی در فعالیت‌های مذهبی و سیاسی از قبیل مکتوبات، سخنرانی‌ها و اعلام مواضع
۲- سابقه تصدی حداقل مجموعاً چهار سال در مناصب ذیل که در احراز مدت جمع سابقه تصدی در یک یا چند مورد از مناصب مذکور کفایت می‌کند:
۱ـ۲. مقامات سیاسی موضوع بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده (۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۸/۷
۲ـ۲. معاونین رؤسای قوای سه‌گانه
۳ـ۲. اعضای شورای عالی امنیت ملی
۴ـ۲. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
۵ـ۲. مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور
۶ـ۲. رؤسای سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در سطح ملی
۷ـ۲. فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر
۸ـ۲. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
۹ـ۲. استانداران
۱۰ـ۲. شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر جمعیت
۱۱ـ۲. اشخاص، مقامات و مدیران هم‌طراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان
۳- سلامت و توانایی لازم جهت ایفای مسئولیت‌های ریاست جمهوری
۴- حداقل سن ۴۰ سال تمام شمسی و حداکثر سن ۷۵ سال تمام شمسی در هنگام ثبت‌نام
۵- داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه
۶- ارائه برنامه‌ها و خط مشی‌های اجرایی در چارچوب صلاحیت و اختیارات قوه مجریه مبتنی بر اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام
۷- معرفی مشاوران جهت تشریح برنامه‌ها و توان مدیریتی
۸- عدم محرومیت از حقوق اجتماعی در زمان ثبت‌نام
۹- فقدان سابقه محکومیت کیفری مؤثر
۱۰- عدم محکومیت قطعی کیفری به جرایم اقتصادی از جمله کلاهبرداری، رشاء و ارتشاء، اختلاس، تبانی در معاملات دولتی، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران
۱۱- وابسته نبودن به گروه‌های غیرقانونی و فقدان سوابق سوء امنیتی از جمله در فتنه سال ۱۳۸۸
۱۲- عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم آن
تبصره (۱) - داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری مکلفند در هنگام ثبت‌نام، مدارک مثبته مربوط به اجزای (۲)، (۴)، (۵)، (۸)، (۹) و (۱۰) این ماده را به وزارت کشور ارائه نمایند. ثبت‌نام در انتخابات به معنای دارا بودن صلاحیت داوطلبان نبوده و در هر حال احراز صلاحیت داوطلبان بر عهده شورای نگهبان می‌باشد.
تبصره (۲) - داوطلبان در صورت اعتراض نسبت به عدم ثبت‌نام خود، می‌توانند مراتب را به همراه مستندات به صورت کتبی و همزمان به وزارت کشور و شورای نگهبان اعلام نمایند. شورای نگهبان در زمان مقتضی و در مهلت ثبت‌نام به اعتراض رسیدگی و نتیجه را به وزارت کشور و داوطلب اعلام می‌کند.
تبصره (۳) - شورای نگهبان می‌تواند به منظور احراز شرایط داوطلبان ریاست جمهوری ضمن استعلام از مراجع ذیصلاح، اقدام به تحقیقات مورد نیاز و بررسی‌های مستقل نماید.
مدارک موردنیاز نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مشخص شد
شورای نگهبان با صدور اطلاعیه‌ای مدارک مورد نیاز برای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را تعیین کرد.
شورای نگهبان طی اطلاعیه شماره ۵ خود مدارک مورد نیاز کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری را مشخص کرد که متن این اطلاعیه به این شرح است: به اطلاع داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری می‌رساند: بر اساس ماده ۵۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری و مصوبه شورای نگهبان (مصوب ۱۴۰۰/۰۲/۰۸) داوطلبان ریاست جمهوری لازم است مدارک زیر را هنگام ثبت‌نام در وزارت کشور ارائه نمایند؛
۱) ۲ قطعه عکس ۴*۶ (مربوط به سال جاری)
۲) اصل و تصویر کلیه صفحات شناسنامه (چهار نسخه)
۳) اصل و کپی مدرک تحصیلی (حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه)
۴) ارائه گواهی عدم سوء پیشینه
۵) مستندات تصدی حداقل چهار سال (در مجموع) در مناصب مذکور در بند ۲ ماده ۲ مصوبه شورای نگهبان شامل:
۱ـ۵) مقامات سیاسی موضوع بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده ۷۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۸/۷
۲ـ۵) معاونین رؤسای قوای سه‌گانه
۳ـ۵) اعضای شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام
۴ـ۵) مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور
۵ـ۵) رؤسای سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در سطح ملی
۶ـ۵) فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر
۷ـ۵) رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
۸ـ۵) استانداران
۹ـ۵) شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر جمعیت
۱۰ـ۵) اشخاص، مقامات و مدیران هم‌طراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان
تذکر ۱: دارا بودن حداقل سن ۴۰ سال و حداکثر ۷۵ سال تمام شمسی هنگام ثبت‌نام
تذکر ۲: ثبت‌نام داوطلبان بدون ارائه مدارک مذکور فاقد اعتبار است.
جدول زمان بندی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد
بر اساس جدول زمان بندی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، اسامی نهایی داوطلبان انتخابات در روزهای ۵ و ۶ خرداد اعلام و تبلیغات هم از روز ۷ خرداد آغاز می شود.
جدول زمان بندی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ که توسط وزارت کشور اعلام شده است به شرح زیر است:
۱. صدور دستور شروع انتخابات توسط وزیر کشور به فرمانداران ۲۱/ ۲ /۱۴۰۰
۲. تشکیل هیات های اجرایی توسط فرمانداری ها از تاریخ ۲۱/ ۲ / ۱۴۰۰ تا ۲۳/ ۲/ ۱۴۰۰
۳. ثبت نام داوطلبان ۲۱/ ۲ تا ۲۵/ ۲
۴. رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان از ۲۶/ ۲تا ۳۰/ ۲
۵. تمدید مهلت رسیدگی به صلاح داوطلبان توسط شورای نگهبان ۳۱/ ۲ تا ۴/ ۳
۶. انتشار اسامی داوطلبان توسط وزارت کشور ۵/ ۳ تا ۶/ ۳
۷. تبلیغات انتخابات ۷/ ۳ تا ۲۶/ ۳
۸. ممنوعیت تبلیغات ۲۷/ ۳ اخذ رای ۲۸/ ۳
۹. انجام مرحله دوم (در صورت نیاز) در تاریخ ۴/ ۴
مخالفان و موافقان مصوبه اخیر شورای نگهبان چه گفتند؟
بر این اساس، انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با ملاک‌ها و شرایط روشن تری در جریان ثبت نام‌ها و سایر الزامات و ملاک‌های لازم برای حضور کاندیداها آغاز و نهایتا برگزار خواهد شد. برخی اقدامات شورای نگهبان برای تعیین ملاک‌های ۱۲ گانه را مخالف و مغایر قانون اساسی و ورای اختیارات این نهاد خواندند و ابراز عقیده کردند که این تصمیم باعث تنگ‌تر شدن فضا برای کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد.
در طرف مقابل، عده‌ای که موافق این تصمیم شورای نگهبان بودند عنوان کردند که این اقدام باعث روشن‌تر شدن شرایط حضور کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری می‌شود و البته از نظر قانونی و حقوقی هم با توجه به اینکه در سیاست‌های کلی انتخابات، ضوابط تشخیص رجل سیاسی به شورای نگهبان محول شده، بنابر این شورا هم در مصوبه اخیر مبتنی بر سیاست‌های کلی ابلاغی عمل کرده است.
کدام کاندیداها از حضور در انتخابات ریاست جمهوری باز ماندند؟
تحلیل دیگر درباره اصلاحیه مصوبه شورای نگهبان جهت «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» که به امضای آیت الله جنتی رسیده، این بود که با این اقدام برخی کاندیداهای احتمالی و قطعی نظیر «محمد جواد آذری جهرمی» به دلیل نرسیدن به ۴۰ سالگی و «سید محمد غرضی» و «اسدالله بادامچیان» به دلیل عبور از ۷۵ سالگی، حتی در صورت کاندیداتوری صلاحیت شان به تایید نخواهد رسید.
این اصلاحیه تاثیر دیگری هم در جلوگیری از کاندیداتوری احتمالی برخی کاندیداهای نظامی که جایگاه سرلشکری نداشته اند، خواهد داشت. هرچند روز گذشته سردار «سعید محمد» از کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد که ۸ سال دارای جایگاه سرلشکری بوده است، اولا نهادهای ذیصلاح نظامی در این رابطه باید اعلام نظر کنند و در ثانی باز در صورت دارا بودن این عنوان، این شرط لازمی برای او نخواهد بود و شورای نگهبان تصمیم گیر نهایی در این خصوص خواهد بود.
رئیس‌جمهور سیزدهم چطور مشخص می‌شود؟
پس از اعلام اصلاحیه دوازده بندی، امروز مدارک موردنیاز نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نیز بر اساس همان اصلاحات مشخص شد. طبق زمان بندی تعیین شده از ۲۱ اردیبهشت ماه (سه شنبه هفته جاری) فرمان آغاز انتخابات از سوی وزیر کشور اعلام و همزمان ثبت نام کاندیداها آغاز و تا ۲۵ اردیبهشت (شنبه هفته آینده) ادامه خواهد یافت. موضوعی که باعث روشن شدن بسیاری از ابهمات موجود در فضای انتخابات خواهد شد.
اسامی نهایی داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری پس از بررسی‌های شورای نگهبان در روزهای ۵ و ۶ خرداد اعلام و تبلیغات انتخابات هم از روز ۷ خرداد آغاز می‌شود، اتفاقی که قریب به ۲۰ روز تا ۲۶ خرداد ماه ادامه خواهد یافت و پس از یک روز ممنوعیت تبلیغاتی، به صورت رسمی شاهد برگزاری انتخابات در روز ۲۸ خرداد ماه خواهیم بود، اتفاقی که در نهایت باعث مشخص شدن رئیس دولت سیزدهم خواهد شد.
کار آقایان شده هر سال دم انتخابات برای مردم رجل سیاسی را تعریف کنند 
