در اردیبهشت ماه سه سال پیش بود که آمریکا از برجام خارج شد و رئیس جمهور وقت آن زمان آمریکا اعلام کرد که تحریمها علیه ایران در مدت ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه باز خواهند گشت.
به گزارش تابناک اقتصادی، مهمترین تحریم برای اقتصاد نفت محور ایران، تحریمهای نفتی بود که قرار بود از ۱۵ آبان ۱۳۹۷ رسما آغاز شود؛ اما از آنجایی که هشت کشور نتوانستند نفت سایر کشورها را جایگزین نفت ایران کنند، آمریکا به این کشورها فرصت داد تا در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.
در اواسط اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ بود که مهلت آن هشت کشور هم پایان یافت و فشار برای صادرات نفت ایران بیش از گذشته شد. در نتیجه این تحریمهای نفتی صادرات به شدت کاهش یافت و درآمدهای نفتی اُفت چشمگیری را تجربه کرد.
دولت تلاش کرد که سایر درآمدها را جایگزین درآمدهای نفتی کند و محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبهای در مورخه ۱۷ مهر ماه سال ۱۳۹۸ گفت: سه منبع جایگزین نفت خواهد شد؛ ما از حجم قابل توجهی از یارانههای پنهانی که در حاملهای انرژی وجود دارد میتوانیم استفاده کنیم و بخش دیگر که عمده کار ماست، مالیاتهاست. بخش دیگر از درآمدهای جایگزین نفت نیز از محل مولدسازی به دست میآید که آن نیز به تصویب رسید.
بنابراین همان گونه که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد، در لایحه بودجه ۹۹ تمرکز دولت بیشتر بر افزایش درآمدهای مالیاتی بود. یکی از راهکارهای افزایش درآمدهای مالیاتی افزایش تعداد پایههای مالیاتی و تعریف پایههای مالیاتی جدید بود. از جمله این پایههای مالیاتی، مالیات ستانی از خانهها و خودروهای لوکس بود. این مساله توسط مجلس در بودجه سال ۱۳۹۹ آورده و دولت ملزم شد تا از خانهها و خودروهای لوکس در سال ۱۳۹۹ مالیات بگیرد.
تا اواخر سال گذشته، خبری از مالیات ستانی از خودروها و خانههای لوکس نشد و محمود علیزاده معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی در این باره طی مصاحبهای در ۲۲ اسفندماه ۹۹ گفت: آیین نامه این موضوع خرداد ۹۹ در کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شد، اما هنوز از دولت بیرون نیامده است.
اظهارات این مقام مسئول در شرایطی بود که ۱۳ بهمن ماه ۹۹، امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی از ابلاغ قریب الوقوع آیین نامه مالیات بر خانهها و خودروهای لوکس خبر داده و گفته بود: آیین نامه مدتها قبل توسط سازمان امور مالیاتی به دولت ارسال و به تازگی در کمیسیون اقتصاد دولت تأیید شده و به هر صورت سال گذشته به پایان رسید و مالیات از خانه ها و خودروهای لوکس با تعلل دولت گرفته نشد.
دوباره مساله مالیات ستانی از خودروها و خانههای لوکس در بودجه ۱۴۰۰ برای اجرایی شدن آن لحاظ شد. براساس قانون، مالیات خودروهای تا یک و نیم میلیارد تومان (نسبت به مازاد یک میلیارد تومان) یک درصد، تا مبلغ سه میلیارد تومان (نسبت به مازاد یک و نیم میلیارد تومان) دو درصد، تا مبلغ چهار و نیم میلیارد تومان (نسبت به مازاد سه میلیارد تومان) سه درصد و نسبت به مازاد چهار و نیم میلیارد تومان هم چهار درصد خواهد بود.
با توجه به کف قیمت مالیاتگیری (یک میلیارد تومان) تقریبا هیچ خودروی تولید یا مونتاژ داخلی مشمول مالیات نخواهد شد و مالیات مربوطه مخصوص خودروهای وارداتی است که قیمت روز و سال ساخت یا ورود آنها ملاک میزان مالیات خواهد بود.
همچنین خانههایی که ارزش آنها با احتساب عرصه بیش از ۱۰ میلیارد تومان باشد، نیز صاحبان آنها مکلف به پرداخت مالیات است که خانههای در حال ساخت و در سال تملک از پرداخت این مالیات معاف هستند و نرخ مالیات سالانه این خانههای لوکس به شرح زیر است؛
قانون بودجه ۱۴۰۰، سازمان امور مالیاتی را مکلف به تعیین آیین نامه کرده که باید تا حداکثر پایان خرداد ماه نسبت به تعیین داراییهای مشمول و ارزش آنها اقدام کند و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند.
همچنین، آیین نامه اجرایی باید به تصویب هیات وزیران برسد. طبق آخرین اخبار منتشره سازمان امور مالیاتی آیین نامه مربوطه را به وزارت اقتصاد ارسال کرده اما هنوز این آیین نامه به دست هیات وزیران برای تصویب نرسیده است.
بنابراین تا پایان ماه جاری فرصت است که مسئولان وزارت اقتصاد برای تصویب آیین نامه در هیات وزیران آن را به این هیات ارسال کند. تا زمانی که این آیین نامه به تصویب هیات وزیران نرسد، از خانه و خودروهای لوکس هم مالیاتی دریافت نمیشود.
بعد از تصویب این آیین نامه در هیات وزیران و شناسایی مشمولین مالیاتی، این مشمولین تا پایان بهمن ماه سال جاری مکلف هستند که مالیات خود را بپردازند.
اما آیا جریمه ای برای عدم پرداخت مالیات توسط مشمولین در نظر گرفته شده است؟ ضمانت اجرایی این نوع مالیات ستانی چیست؟
اعلام شده است در صورتی که صاحبان خودروهای لوکس مالیات متعلقه را نپردازند، قادر به نقل و انتقال خودرو نیستند و باید مبلغ مالیات را در زمان نقل و انتقال پرداخت کنند. همچنین برای خانه های لوکس نیز اعلام شده است در صورتی که صاحبان خانههای لوکس مالیات متعلقه را نپردازند، قادر به نقل و انتقال یا اجاره واحد مسکونی خود نیستند و باید مبلغ مالیات را در زمان نقل و انتقال پرداخت کنند.
بهتر است هر چه زودتر دولت در این مدت باقی مانده، کارهای لازم را برای اجرای این طرح و مالیات ستانی از خودروها و خانه های لوکس انجام دهد تا دوباره این طرح به سرنوشت سال گذشته دچار نشود. البته برخی از نمایندگان مجلس معتقدند که دولت تمایلی به مالیات ستانی از فرادستان ندارد. در این باره سید احسان خاندوزی نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی که در برنامه «عیار» شبکه افق سیما در سال گذشته حضور یافته بود گفت: دولت نمیخواهد به گروههای مشخص از طریق مالیات فشار بیاورد.