به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، هشت سال پیش شاید اگر از کسی میشنیدیم که روزی قیمت پراید به بیش از ۱۰۰ میلیون میرسد، خنده مان میگرفت! آن موقع اگر کسی از سمند ۲۵۰ میلیونی، پارس ۲۲۰ میلیونی، تندر ۳۴۰ میلیونی و. صحبت میکرد احتمالا حرفش را جدی نمیگرفتیم و با یک پوزخند از کنارش عبور میکردیم. حالا، اما پراید ۱۰۰ میلیونی آرزویمان شده است و اگر پراید به این قیمت برسد انگار از اوضاع بازار، راضی هستیم!
با گذشت هشت سال از آغاز فعالیت دولت یازدهم، نبود یک سازوکار مناسب در قیمت گذاری خودرو باعث شده تا این صنعت، مدام تحت تأثیر اتفاقات بازار قرار گیرد و افزایش ۸ تا ۱۰ برابری قیمتها را تجربه کند. رصد آمارهای منتشر شده نشان میدهد قیمت خودروهای داخلی در بازه زمانی حدود هشت سال بیش از ۸ برابر شده؛ به عبارت دیگر، نه تنها قیمت خودرو در این هشت سال هیچ وقت از تب و تاب نیفتاده بلکه رکوردهای جدیدی را در جهش قیمت خودرو طی سالهای گذشته ثبت کرده است. روز گذشته جدولی از قیمتهای خودرو در سال ۱۳۹۲ و ۱۴۰۰ منتشر شد که شوکه کننده بود. تیتری همراه با این جدول در فضای مجازی دست به دست میشد که نوشته بود «روحانی پراید ۱۸ میلیونی تحویل گرفت و بالای ۱۳۰ میلیون تحویل میدهد!» ما هم این جدول را بهانهای کردیم تا روند تغییرات قیمت خودرو در طول هشت سال دولت روحانی را بررسی کنیم. بازار خودرو در فاصله سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ شاهد چه تحولات قیمتی بوده است؟
در طول سالهای گذشته و تقریبا با شروع روند افزایشی نرخ ارز، توفان قیمت خودرو هم شروع شده است. درهمان روزهای اول روی کارآمدن دولت روحانی، دلار سه هزار تومانی توسط، ولی ا... سیف، رئیس کل اسبق بانک مرکزی به کانال دو هزار تومان رفت. با این همه، تشدید نوسانات ارزی که از نیمه دوم سال ۹۶ شروع شد نرخ دلار را طی چند ماه به تدریج چهار هزار تومان کرد. تقریبا از همان روزها دیگر دلار روی خوش به خود ندید و هرروز با نوسان قیمت همراه بود تا این که در اواخر بهار ۹۷ ارز رسمی ۴۲۰۰ تومانی از سوی معاون اول رئیس جمهور اعلام شد. این اقدام زمانی اتفاق افتاد که فنر فشرده قیمت ارز رها شده بود و در کمتر از سه روز قیمت دلار از پنج هزار تومان به شش هزار و ۳۰۰ تومان رسید. در چنین شرایطی دولت نهایتا دست به کار شد و صرافیها را از خرید و فروش هرگونه ارز منع کرد و قیمت دلار رسمی را نیز ۴۲۰۰ تومان اعلام و نحوه تخصیص دلار رسمی به گروههای هدف را تشریح کرد.
در چنین شرایطی این اتفاق یک آرامش موقتی را در بازار حاکم کرد، اما همزمان، دولت یک بازار غیررسمی هم برقرار کرد که نرخهای متنوعی از ارز را به متقاضیان ارائه میداد. هر چند که چند نرخی شدن دلار به دلیل فسادزا بودن آن با انتقاد کارشناسان و اقتصاددانان مواجه شد، اما دلار با چند نرخ در بازار عرضه شد تا روی کاغذ و آمارهای بانک مرکزی قیمت ارزهای خارجی ارزان و همچنان وضعیت اقتصاد مثبت جلوه کند. افزایش قیمت ارز در طول سال ۹۷ باعث شد تا دلار در نیمه همین سال به حدود ۱۸ هزار تومان برسد. در چنین شرایطی بانک مرکزی دست به کار شد و با عرضه ارز انبوه به بازار، نرخ دلار بازار آزاد را به کمتر از ۱۰ هزار تومان رساند. البته پس از آن نوسان قیمت ارز همچنان ادامه داشت تا جایی که قیمت دلار در آبان سال گذشته به حدود ۱۱ هزار تومان رسید تا این که با قرار گرفتن ایران در لیست سیاه افای تی اف قیمتها در بازار ارز بهانه جدید یافتند و مسیر بالا را با قدرت قبلی در نوردیدند به گونهای که دلار در ابتدای سال ۹۹ حدود ۱۲ هزار تومان بود، اما قیمت دلار در همین سال از ۳۰ هزار تومان هم عبور و همه را نگران کرد.
قیمت خودرو در این سالها دستخوش نوسانهای زیادی شد و عوامل متعددی در این خصوص نقش داشتند که مهمترین آنها را میتوان نوسان نرخ ارز، عرضه نامناسب خودرو از سوی خودروسازان و قیمتسازی بیضابطه دلالان در فضای مجازی بیان کرد. در مجموع، رصد بازار خودرو در این سالها نشان میدهد، مشتریان بیشتر از تغییرات، شوکه بودند و بیشترین معاملات و خریدها توسط واسطهها و دلالان به منظور سرمایهگذاری و حفظ سرمایه اولیهشان انجام میشد و کمتر مصرفکننده واقعی به بازار مراجعه میکرد. دقیقا همان زمان که بازار خودرو در اوج تب و تاب بود و هرروز بر قیمتها اضافه میشد اواسط اردیبهشت ۹۸ سایتهای خرید و فروش آنلاین خبر از حذف قیمت برای خودرو و خانه دادند. روزهای قبل از این رویداد، افراد و رسانههای مختلف به انتقادات گستردهای از نقش سایتهای خرید و فروش آنلاین در افزایش قیمت خودروها پرداخته بودند، اما بر خلاف آن چیزی که بیشتر رسانهها و مسئولان صحبت میکردند سرمایه سرگردان، نقدینگی بیش از حد در دست مردم، افزایش هرروزه قیمت ارز و رقابت کشنده در بازار تورمی باعث شده بود دلالان از هر راهی برای سوداگری استفاده کنند و با حذف قیمت گذاری روی سایتهای آنلاین هم بی خیال کسب سود نباشند.
این تیتر، شوخی نیست. بعد از تکانههای اولیه نرخ ارز در سال ۹۶ قیمت خودرو هم شروع به نوسان کرد. اما افزایش عجیب قیمت از خرداد سال ۹۷ شروع شد. جایی که پراید ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزارتومانی در طول چندماه به ۲۰ میلیون رسید. این خودروی پر مصرف تیرماه ۹۷ به حدود ۴۰ میلیون و مرداد ۹۸ به ۴۶ میلیون رسید. عجیب آن که همین خودرو در اواخر ۹۹ به ۱۲۵ میلیون رسید و اکنون هم در همین حدود قرار دارد. یعنی پراید در طول هشت سال بیشتر از ۸ برابر شده است. پژو ۴۰۵ هم که سال ۹۲ حدود ۲۶ میلیون بود اکنون حدود ۱۹۰ میلیون خرید و فروش میشود و بیشتر از هفت برابر شده است. پژو پارس که سال ۹۲ حدود ۳۳ میلیون بود الان حدود ۲۲۰ میلیون تومان و نزدیک به ۹ برابر شده است.
اما خودروهای خارجی موردهای عجیبی دارند. مثلا تویوتا لندکروز سال ۹۲ حدود ۳۶۲ میلیون فروخته میشد. این خودرو اکنون مدل ۲۰۱۲ آن از سه میلیارد و ۹۵۰ میلیون تا چهار میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. این خودرو بیشتر از ۱۱۰۰ درصد گران شده است!
کیا اسپورتیج که در سال ۹۲ حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان قیمت داشت الان حدود یک میلیارد و ۹۵۰ میلیون قیمت دارد. هیوندای سانتافه که ۱۸۵ میلیون قیمت داشت در سال ۱۴۰۰ به دومیلیارد رسیده است!