مجتبی نوروزی، کارشناس ارشد مسائل افغانستان در گفت‎‌وگو با «تابناک»

تبعات جنگ افروزی طالبان قطعا گریبان ما را هم خواهد گرفت/ باید مهیای ورود مهاجرانی متفاوت از مبدا افغانستان باشیم/ باید سمت مردم افغانستان و دولت منتخب آنها بایستیم

اینکه بگوییم طالبان تغییر کرده‌اند، باید ببینیم آیا مردم افغانستان که رفتار و منش طالبان و فرماندهانش را می‌بینند هم تغییر ایشان را می‌پذیرند؟ آیا تجربه زیسته شان موجب می‌شود که طالبان را گروهی تغییر یافته ببینند؟ مردم افغانستان به این جمع بندی نرسیده‌اند و بسیج مردمی که در بعضی مناطق محل منازعه شکل می‌گیرد، هم نشان می‌دهد که تغییر طالبان را باور ندارند و ترس در وجوشان هست؛ ترسی که طالب‌ها به آن دامن می‌زنند.
کد خبر: ۱۰۶۱۹۳۶
|
۱۶ تير ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۰ 07 July 2021
|
24355 بازدید
|

تابناک اجتماعی

مهاجران افغانستانی که سال هاست به بخشی از جامعه ایرانی در بسیاری از شهر‌های کشورمان تبدیل شده اند، حالا در آستانه فصلی جدیدی از حیات خود قرار دارند؛ فصلی که پس از مهاجرت معکوس ایشان به وطنشان در حال رقم خوردن است و آثار آن متوجه ایران هم خواهد بود.

به گزارش «تابناک»؛ پس از آنکه بروز بحران اقتصادی و تبعات آن از جمله سقوط ارزش پول ملی کشورمان اوج گرفت، عرصه آنچنان بر برخی تنگ شد که شاهد شکل گیری موج مهاجرت معکوس بسیاری از اتباع افغانستان هم بودیم. افرادی که خبر نداشتند خیلی زود در بازگشت به کشورشان اسیر نبرد خونین دیگری خواهند شد و مجبور خواهند بود، از خانه و کاشانه شان دست شسته و هجرت را در دستور کار قرار دهند.

صحبت درباره آتش جنگی است که طالبان روشن کرده تا بار دیگر قدرت را در افغانستان در دست بگیرد؛ آتشی که ساده انگاری است اگر تصور کنیم آثار و تبعاتش گریبان گیر همسایگان این کشور، از جمله ایران نخواهد شد، همان گونه که ماحصل جنگ‌های خونین قبلی در این کشور شکل گیری موج بزرگی از مهاجران شده که بنا بر آمار‌های متفاوت، بین ۱.۵ تا ۳ میلیون نفر از ایشان ساکن ایران هستند.

البته درباره آمار مهاجران افغانستانی در ایران بحث بسیار است؛ هرچند شواهد حکایت از کاهش این مهاجران در سال‌های اخیر دارد. روندی که ظاهرا رو به پایان است، چون اوضاع بحرانی افغانستان موجب شکل گیری موج جدیدی از مهاجرت‌ها شده است. موجی متفاوت که احتمالا روز به روز بر ابعاد آن افزوده خواهد شد و دست بر قضا بیش از هر کشوری متوجه ایران خواهد بود.
 
تبعات جنگ افروزی طالبان قطعا گریبان ما را هم خواهد گرفت/ باید مهیای ورود مهاجرانی متفاوت از مبدا افغانستان باشیم/ سیاست‌مان درباره طالبان نیازمند تجدید نظر است؛ باید سمت مردم افغانستان بایستیم

این را دکتر مجتبی نوروزی می‌گوید که سال‌ها در کسوت دیپلمات ارشد در افغانستان خدمت کرده و از نزدیک با مسائل این کشور آشناست. او می‌گوید: «به دلیل توسعه ناامنی‌ها در افغانستان و کاهش امید مردم این کشور به آینده، شاهد مهاجرت خانواده‌هایی هستیم که به ایران می‌آیند. نوعی از مهاجرت معکوس که افراد بازگشته به افغانستان با خانواده هایشان به انجام می‌رسانند. این‌ها مهاجرانی هستند که اساسا نیتی به بازگشت به افغانستان ندارند، بر خلاف کارگرانی که می‌آمدند تا کار کرده و بعد از مدتی به کشورشان بازگردند.»

این یکی از تبعات جنگی است که روز به روز شعله‌هایش در افغانستان فزونی می‌گیرد؛ جنگی که به تاکید وی، یک تفاوت اساسی با جنگ‌های داخلی قبلی در این کشور دارد و در نتیجه، آثارش برای کشورمان شدیدتر خواهد بود: «برخلاف منازعات دهه‌های قبلی که عمدتاً در مناطق جنوبی و شرقی افغانستان بوده، اکنون مردمی در کانون منازعات قرار دارند و مجاب به مهاجرت می‌شوند که ساکن مناطق مرکزی، شمالی و غربی افغانستان هستند. مردمی که گرایش بیشتری به مهاجرت به ایران دارند تا پاکستان که مقصد مهاجرتی ساکنان جنوب و شرق افغانستان است.»

اما چگونه می‌شود که برخی مقامات کشورمان از تغییر طالبان خبر می‌دهند و این تغییر را دستاویز ارتباط با طالبان قرار می‌دهند، ولی جنگ افروزی طالبان موجب گسیل مهاجرانی جدید به ایران خواهد شد؟ فارغ التحصیل دکترای مطالعات منطقه از دانشگاه تهران در این باره می‌گوید: «باید ببینیم آیا مردمی که در آنجا زندگی می‌کنند و رفتار و منش طالبان و فرماندهان محلی طالبان را می‌بینند هم تغییر طالبان را می‌پذیرند؟ آیا تجربه زیسته شان و تجربه حال آن‌ها موجب می‌شود که طالبان را گروهی تغییر یافته ببینند؟»

وی می‌افزاید: «مردم افغانستان به این جمع بندی نرسیده‌اند و بسیج مردمی که در بعضی مناطق محل منازعه شکل می‌گیرد و حتی گاه هیچ ابتکاری در آن به چشم نمی‌خورد، نشان می‌دهد که تغییر طالبان را باور ندارند و لذا ترس در وجوشان هست. مردم از این گروه می‌ترسند و طالبان هم با اعمالی به این ترس دامن می‌زند. مثلا با آتش زدن هست و نیست مردم بعد از تصرف روستاهایشان تا جایی که گاه حتی علوفه دام‌ها و لباس‌های مردم را می‌سوزانند تا به روستاهایشان باز نگردند.»

معاون سابق رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی‌ ایران در کابل در ادامه می‌گوید: «اینکه مردم عادی کوچه بازار از طالب می‌ترسند، نشانه چیست و از کجا نشات می‌گیرد؟ طالبان بار‌ها و بار‌ها در سال‌های گذشته در مسیر هرات به قندهار و قندهار به کابل که شاهراه حیاتی افغانستان است، مردم را پیاده و به نژاد و زبان و مذهب تقسیم کرده و مورد آزار و اذیت قرار داده و حتی در مواردی، سر بریده و کشتار به راه انداخته‌اند. این واقعیت جامعه افغانستان است، ولو دوستان ما منکر این واقعیت شوند.»
 
تبعات جنگ افروزی طالبان قطعا گریبان ما را هم خواهد گرفت/ باید مهیای ورود مهاجرانی متفاوت از مبدا افغانستان باشیم/ سیاست‌مان درباره طالبان نیازمند تجدید نظر است؛ باید سمت مردم افغانستان بایستیم

وی با اشاره به اقدامات دیگری از جمله باج گیری از مردم در برخی مناطق یا حتی انجام ترور‌های هدفمند در برخی محلات برای فراری دادن مردم یا وادار کردنشان به سکوت، نقش آمریکایی‌ها در قدرت گرفتن طالبان را پررنگ ارزیابی کرده و می‌گوید: «از زمانی که آمریکایی‌ها با طالبان وارد مذاکره شدند، به نوعی به آن‌ها رسمیت و مشروعیت دادند و کاری کردند که طالبان دچار نوعی توهم قدرت شده و تصور کنند "برنده هستند" و توانسته اند ابر قدرت بزرگ جهان را به پا درآورده و به مذاکره مجاب کنند.»

توهمی که حالا با اعلام تصمیم آمریکایی‌ها به خروج نیروهایشان از افغانستان، تشدید شده و به تاکید نوروزی «حتماً منجر به شکل گیری موج جدیدی از مهاجرت می‌شود، تا جایی که آمریکایی‌ها رسماً اعلام می‌کنند، کشور‌های همسایه افغانستان باید آماده پذیرش موج جدید مهاجران باشند. مرز‌های طولانی غیرقابل کنترل هم مهاجرت را تشدید خواهد کرد؛ موج جدیدی از مهاجرت که قطعا برایمان تبعاتی جدی به دنبال دارد.»

چه تبعاتی؟ این کارشناس ارشد منطقه در پاسخ به این سوال می‌گوید: «در حال حاضر با افرادی طرفیم که بعضاً ۳ تا ۴ نسل است در ایران مهاجر هستند و به لحاظ جامعه پذیری کاملاً در جامعه ایران حل شده‌اند، اما نوع مهاجرت‌های جدید که به طور ویژه از مناطق دور دست افغانستان و از مناطق روستایی اتفاق خواهد افتاد، متفاوت است، چون برخی از این مهاجران برای رسیدن به جامعه شهری فاصله‌های جدی دارند. بر این اساس این موج دید موجب خواهد شد که حتی در بین کلونی‌های جامعه مهاجران افغانستانی در ایران هم اختلافات ایجاد و این اختلافات منجر به شکل‌گیری نوعی ناامنی شود.»

وی می‌افزاید: «این در حالی است که قوانین مهاجرتی در کشورمان قوانینی با حدود صد سال سن و نیازمند بازنگری هستند و افزون بر آن، با دولتی در افغانستان مواجه هستیم که به رغم داشتن وزارت «امور مهاجرین و عودت کننده گان» و استقرار نماینده ویژه این وزارت خانه در سفارتخانه افغانستان در تهران، حتی در صدور تذکره (شناسنامه افغانستانی) برای برخی مهاجران هم همکاری لازم را نشان نمی‌دهد.»

دورنمایی تاریک که به تاکید این دیپلمات ارشد ایرانی، راه خلاصی از آن تجدید نظر در سیاست‌های کشورمان در خصوص طالبان است، به این صورت که راه مذاکره را نبندیم، اما به یاد داشته باشیم که این گروه به تعهدش در خصوص پیوستن به گفتگو‌های بین الافغانی پایبند نمانده و لذا قابل اعتماد نیست. یادآوری نکته‌ای کلیدی که مجابمان می‌کند به سیاست کلی مان در قبال افغانستان بازگردیم که حمایت از مردم این کشور و انتخاب ایشان یعنی دولت مستقر است؛ حمایتی که می‌تواند منجر به فراهم آمدن شرایط زیست در این کشور برای اتباعش شود و از موج مهاجرت هایشان بکاهد.

برای مطالعه مشروح این گفت و گوی تفصیلی به اینجا بروید
 
اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
برچسب ها
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۳۰
در انتظار بررسی: ۱۵
انتشار یافته: ۷۹
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
سلام مطالب را نخواندم ولی فکر کنم آمریکا می گوید چرا ما باید هزینه این جنگ را بدهیم حالا واگذارش کرده به خود افغانستان که احتمالا کشورهای همسایه اگر مستقیم وارد عمل نشود غیر مستقیم آثار زیانبار آنرا تجریه خواهند کرد بالاخص ایران
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
تو که حوصله خواندن مطلب را نداری چرا نظر می دی
- مهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۵۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
جالبه صداقت هم داری و می گی نخواندم. و نخوانده هم نظر می دهی . یکی از معضلات کشور ما هم همین است که مردم نخوانده ملا هستند . و درس نخوانده استاد هستند .
سجاد
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۶ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۷
مگر هزینه جلوگیری از ترانزییت موادمخدر روتوی افغانستان راکی میده؟
ناشناس
|
Romania
|
۱۲:۴۷ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
اون هایی که دنبال اسلام سیاسی اند همان سیاست هدف وسیله را توجیه می کند را دنبال می کنند ....آیا به عواقبش اندیشیده اند؟؟؟
پاسخ ها
AMIR
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
نظام اسلامی ایران بر اساس حکمت و مصلحت و عزت جمهوری اسلامی ایران حرکت کرده و خواهد کرد و منافع خودش و همسایگان را هم در نظر خواهد گرفت پس عجولانه قضاوت نکنیم
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۴۰ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
در تایید صحبت آقای امیر بگم منظور از خودش همان خودشان معروف است نه مردم ایران
احسان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
سلام
افغانستان بر مبنای قوم گرایی است.قوم غالب پشتو است که اراده خود راو مذهب خود را بر سایر ادیان و سایر مذاهب و سایر اقوام دیکته میکند.
امریکا پشت پرده طالبان است در آینده طالبان بن لادن و ملا عمر را میبینند.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۹ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
دولت منتخب افغانستان که اب به روی ما بست
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
اره طالبان که بیاد سر قدرت اب رو باز می کنه. بلاهت هم حدی داره
نامی
| Slovakia |
۱۶:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
مرگ بر طالبان و تفکر ارتجاعیشان.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
آن زمان که نیروهای آمریکایی در افغانستان مستقر بودند، یکسره انتقاد می شد که نیروهای فرا منطقه ای باید خارج شوند. اکنون باید نتیجه عدم حضور نیروهای فرا منطقه ای را با گوشت و پوست احساس کنیم.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۵۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
اگر حضور کثیف انگلیس نبود بسیاری از این مناطق واطراف کشور، الان جز خاک ایران بود نهایتا مردم خودشون باید تکلیف رو معلوم کنند.
هادی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۰۰ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
کاملا مشخص است پاکستان می خواهد شیعه ها و هزارها افغانسات را ترک بکنند تا افغانسان را به کشورش ملحق بکند واقعا متاسفم برای کارشناسان نظامی و دیپلماسی هرچه سریعتر باید کمک های نظامی و ارتش به هرات و مزار شریف بامیان بفرستیم باید یک خط ارتباطی از غرب تا مرز تاجیکستان در دست بگیریم نمی بینید اولین جای که طالبان دارد می گیرد این خط ارتباطی غرب تا شرق است از شمال؟ این به دستور و مدیریت پاکستان ، آیا سکوت ننگ بار در برابر ترور دیپلمات ها توسط طالبان باید باز تکرار شود؟
پاسخ ها
- مهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
بزار برق را وصل کنیم . بعد هم چشم !! به همه جای عالم هم لشگر کشی می کنیم .
هادی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۱ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
اگر تو بحران سوریه یا عراق خیلی زودتر در همان اوایل دخالت می کردیم خیلی زود مشکل برطرف می شد! فکر نکنم از ملاقات های اردوغان با پاکستانی چیز خیری بیرون بیاد حتما گروه ههای جهادی مثل سوریه و لیبی از طرف اردوغان و داعش و طالبان از طرف پاکستان تسلیح می شوند تا به همین در نهایت همین طالبان باس عوض شده بعد از تسویه نژادی و بیرون راندن هزاره ها و شیعیان ، صاحب حکومت شوند زمانی که خیلی خیلی دیر خواهد بود!!!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۱ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
پس حضور آمریکا تو افغانستان خیلی هم بد نبود!
حالا ما موندیم و طالبان و مهاجران جدید و البته ناامنی!
ناشناس
|
United States of America
|
۱۳:۱۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
حمایت دولت ایران از طلبان یک اشتباه بزرگ تاریخی و تاکتیکی خواهد بود. طالبان به دلیل پیشینه تاریخی و ایدیولوژیک, گروهی است بسیار خطرناک. به نظر می رسد که خروج آمریکا از اقغانستان, تاکتیکی است برای تقویت این گروه تروریست و وارد کردن این گروه همراه با داعش به جنگ با ایران خواهد بود. اگر دقت کنید طالبان مراکز اصلی معادن گران قیمت کشور را در اختیار دارد و از آن ها برای تهیه جنگ افزارهای پیشرفته استفاده خواهد کرد.
لذا حمایت از دولت نیم بند و قانونی این کشور کاملا ضروری است. وجود هر گونه جنگ افروزی در کشورهای همسایه آثار ویران گری برای ایران خواهد داشت.
متاسقانه از طالبان حمایت کنندگانی سرسختی در ایران و به وِیژه در مجلس کشور نیز دارد.
در صورت درگیری ایران با طالبان, نیروهای دفاعی کشور در مرکز مشغول خواهند شد و به دنبال هرج و مرج هایی در نقاط دیگر کشور ایجاد خواهد شد تا به کشور ضربه کشنده ای وارد گردد.
پاسخ ها
هادی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۴۸ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
، دقیقا حرف شما درست است یاد م هست چقدر از اخوان المسلمین مصر حمایت مالی و سیاسی کردیم ولی وقتی به قدرت رسیدن شدن پایگاه اصلی داعش برای کشتار شیعیان در عراق و سوریه ،
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۲۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
سوال:ایا هر گروهی که اسلحه داشته باشه و بر علیه دولت مرکزی قیام کنه میتونه خودش رو به رسمیت بشناسه و جزیی از راه حل اون کشور بشه؟اگر جواب مثبت هست پس دلیل جضور ما در سوریه چی هست؟ واگر منفی هست چرا از طالبان حمایت میکنیم؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۰۱ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
جفتشونم به ما ربطی ندارند. طالبانی ها همشون افغانستانی اند و 40 ساله که هستن و بودن
ناشناس
| Canada |
۱۷:۲۲ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
با طبقه تحصیل کرده ی افعان ها که صحبت می کنی از طالیان ناراضی اند و حمایت ما از طالبان رو اصلا دوست ندارند
برچسب منتخب
# جنگ ایران و اسرائیل # قیمت طلا # مهاجران افغان # یارانه # حمله اسرائیل به ایران # خودرو
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
به نظر شما چه کسی در انتخابات آمریکا پیروز خواهد شد؟