بین الملل تابناک: در حالی که مذاکرات راهبردی بین آمریکا و عراق در جریان است، گمانه زنیها بسیاری پیرامون آینده روابط بین دو کشور و به ویژه مساله ماندن یا رفتن نیروهای آمریکایی از عراق مطرح شده است.
در همین راستا، روز پنجشنبه، هیات عراقی به سرپرستی قاسم العراجی، مشاور امنیت ملی، با مارا کارلین، مسئول مسائل بینالمللی در پنتاگون ملاقات کرد.
سخنگوی پنتاگون، هدف مذاکرات را به طور کلی "همکاریهای نظامی درازمدت" بین دو کشور اعلام کرد؛ اما برخی منابع میگویند که موضوع اصلی، خروج نیروهای آمریکایی از عراق است.
پنجشنبه شب، پایگاه اینترنتی نشریه آمریکایی والاستریت ژرونال در گزارشی به نقل از منابع آگاه مدعی شد، مقامات ارشد عراقی و آمریکایی قصد دارند به زودی بیانیهای مشترک صادر کنند که طی آن بر خروج نیروهای «رزمی» آمریکا از خاک عراق تا پایان سال جاری میلادی تأکید خواهد شد.
وال استریت ژورنال در عین حال مدعی شد، قرار است در بیانیه مشترک مقامات ارشد بغداد و واشنگتن تأکید شود، عراق همچنان به حضور نظامیان آمریکایی برای کمک به نیروهای عراقی در مبارزه با گروه تروریستی داعش نیاز دارد.
فؤاد حسین، وزیر امور خارجه عراق در همین خصوص به وال استریت ژورنال گفت: «ما نیازی به نیروهای رزمی بیشتر نداریم، زیرا ما چنین نیروهایی را داریم؛ اما چیزی که ما به آن نیازمندیم، چیست؟ ما به همکاری در زمینه اطلاعات و نیز برای آموزش نیروها به کمک نیازمندیم. ما نیروهایی را می خواهیم که در هوا به ما کمک کنند.»
خروج نیروهای رزمی به معنای پایان حضور نظامی آمریکا در عراق نیست
نشریه «پولیتیکو» به نقل از یک مقام آمریکایی و دو فرد آگاه نوشت: پایان مأموریت رزمی آمریکا از عراق، به معنی خروج از این کشور نخواهد بود.
پولیتیکو به نقل از این افراد نوشت، در برنامهای که قرار است روز دوشنبه منتشر شود، بحث خروج از خاک عراق مطرح نیست، بلکه شماری از نظامیان آمریکایی به حضور خود ادامه خواهند داد.
به گفته این افراد، بخشی از نظامیان آمریکایی، به فراهم کردن حمایت لجستیک و مشاوره به نیروهای عراقی خواهند پرداخت و نیروی هوایی، اطلاعاتی و تجسسی به منظور آنچه مبارزه با داعش نامیدند، در خاک عراق خواهند ماند.
پولیتیکو نوشت، بیانیه اعلام این تغییر رویکرد حضور آمریکا در عراق، نتیجه مذاکرات راهبردی مقامات عراقی و آمریکایی طی چند سال اخیر است؛ بنابراین، نیروهای آمریکایی ـ که شمار رسمی آنها حدود ۲۵۰۰ تن است ـ تغییر چندانی نخواهد کرد، بلکه نیروهای رزمی با نیروهایی جایگزین میشوند که بر مأموریت مستشاری تمرکز خواهند داشت.
دستور کار سفر الکاظمی به واشنگتن
الشرق الاوسط، سفر مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به آمریکا را ـ که از فردا شنبه آغاز می شود ـ تعیین کننده دانست.
روزنامه سعودی الشرق الاوسط در گزارشی درباره سفر نخست وزیر عراق به آمریکا نوشت: مصطفی الکاظمی پس از عبدالله دوم پادشاه اردن، دومین مسئول عربی است که با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید در واشنگتن دیدار می کند.
یک منبع نزدیک به دفتر نخست وزیر عراق در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط، پروندههایی که قرار است الکاظمی با بایدن و دیگر مقامات آمریکایی بررسی کند، بسیار مهم دانست و افزود: هیات همراه نخست وزیر عراق، ۱۰۰ درصد فنی است، زیرا تمام توجه الکاظمی بر گفتوگوی استراتژیک بین عراق و آمریکا متمرکز شده است. حضور فرماندهان نظامی در هیات همراه نخست وزیر عراق در سفر به آمریکا نشان میدهد که اهتمام وی، پرونده امنیتی و تعیین جدول زمانی برای خروج نظامیان آمریکایی از عراق است.
از دیگر پروندههای مهم در گفتوگوهای دو طرف، پرونده برق عراق است؛ چه از نظر جذب سرمایه گذاری و گفتوگو با شرکت آمریکایی جنرال الکتریک و چه از نظر تسویه بدهی عراق به ایران با توجه به تحریمهای بین المللی ضد این کشور.
جو بایدن در طول هشت سال دولت باراک اوباما رئیس جمهور اسبق آمریکا، مسئول پرونده عراق بود. وی همچنین مبتکر طرح مشهور تقسیم عراق به سه کشور سنی، شیعی و کرد است.
مصطفی الکاظمی در پی این است که پرونده روابط عراق و آمریکا را به گونهای قطعی و نهایی کند که مجالی برای درگیریها و اختلافات در این مورد باقی نگذارد؛ این در حالی است که کمتر از سه ماه تا انتخابات پارلمانی در عراق باقی است.
عراقیها چه میگویند؟
«مازن الزیدی» نویسنده و روزنامه نگار عراقی در واکنش به گفتوگوهای راهبردی واشنگتن و بغداد اظهار داشت: مذاکره کنندهای که کشورش را نمیشناسد و ما هم به او اعتماد نداریم. گفتوگوی راهبردی دروغی است که نتیجه آن شکل گیری کمیته به اصطلاح فنی است که قصد دارد، برنامه زمان بندی شده خروج نیروهای آمریکایی را بررسی کند؛ این یعنی اینکه برنامه مشخصی برای این امر وجود ندارد و عراق موضع مشخصی درخصوص پایگاههای آمریکاییها ندارد؛ ضمن اینکه تضمینی هم برای عدم نقض حاکمیت عراق توسط آمریکا و دست نزدن به اقدامات تروریستی علیه عراقیها وجود ندارد.
«صباح العکیلی»، کارشناس امنیتی عراق نیز بر این باور است، دور سوم مذاکرات راهبردی میان بغداد و واشنگتن نشان داد، به دلیل عدم تعیین جدول زمان بندی اخراج آمریکاییها روشن است که ایالات متحده در خروج از عراق جدی نیست. علاوه بر آن، «فواد حسین» وزیر خارجه کشور به عنوان رئیس هیات مذاکره کننده به لزوم بیرون رفتن آمریکاییها از کشور باور ندارد؛ بنابراین بسیاری از کارشناسان درباره پروژه جدید آمریکا جهت تثبیت حضور نظامی خود در خاک عراق هشدار میدهند و نسبت به نتیجه مذاکرات راهبردی در بیرون راندن نیروهای واشنگتن خوشبین نیستند؛ بنابراین، تعدادی از گروههای حشد شعبی نسبت به نتایج این گفتوگوها ابراز نگرانی کردهاند و هشدار دادهاند، در صورتی که در نتیجه این گفتوگوها، موعد مشخصی برای خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق اعلام نشود، اقدامهای نظام علیه نظامیان واشنگتن را از سر خواهند گرفت.
«هادی العامری»، رئیس ائتلاف «فتح» عراق، با انتشار بیانیهای، از هیات عراقی مذاکرهکننده با آمریکا خواست، با تحقق بخشیدن به حق حاکمیت ملی، به حضور بیگانگان در عراق پایان دهند. او اعلام کرد: با آغاز دور سوم مذاکرات عراق و آمریکا، از تیم شجاع و غیور مذاکرهکننده عراقی، انتظار داریم، کامل به حق حاکمیت ملی تحقق بخشند و با تعیین جدول زمانبندی روشن و مشخص و کوتاهمدت، برای خروج نیروهای مسلح خارجی و سیطره مجدد نیروهای امنیتی بر پایگاههای هوایی عراق در عین الاسد و حریر، به حضور بیگانگان کامل پایان دهند.
«منصور البعیجی»، عضو مستقل پارلمان عراق نیز در این زمینه از تیم عراقی در این مذاکرات خواست تا یک گام عقب نشینی نکرده و اولویت بغداد در این مذاکرات، باید اخراج نیروهای بیگانه و عدم حضور آنها در کشور باشد.
آن گونه که پیداست، موضوع اخراج نظامیان آمریکایی از خاک عراق، اصلیترین خواسته نمایندگان و مردم این کشور در گفتوگوهای راهبردی با آمریکاست و تا زمانی که این امر محقق نشود، حتی اگر تیم عراقی موفق به کسب هر دستاوردی هم شود، باز هم از نظر عراقیها تا زمانی که نظامیان واشنگتن در عراق هستند، ثمری نخواهد داشت.