کیوسک بین الملل تابناک: گمانهزنی اندیشکده آمریکایی درباره خرید جنگنده روسیه از سوی ایران، رهگیری هواپیمای جاسوسی آمریکا نزدیک حریم هوایی روسیه، افزایش صادرات نفت ایران به چین در ماه اکتبر، سفر وزیر دفاع عراق به عربستان به دعوت محمد بن سلمان و بیانیه پایانی نشست دهلی با تاکید بر تشکیل دولت فراگیر در افغانستان، از مهمترین خبرها و رویدادهای بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
گمانهزنی اندیشکده آمریکایی درباره خرید جنگنده روسیه از سوی ایران
اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» روز چهارشنبه در گزارشی با اشاره به سفر اخیر «سرلشکر محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به مسکو در اواسط اکتبر و ملاقات با «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه به موضوع خریدهای نظامی محتمل ایران از روسیه پرداخت.
این اندیشکده نوشت، ایران اغلب برای تسلیحاتی که قادر به تولید آن در داخل نبوده به روسیه روی آورده است؛ از جمله خرید سامانه موشکی زمین به هوای برد بلند «اس-۳۰۰»که با تاخیر زیادی همراه بود. علاوه بر این، ایران زیردریاییهای «کلاس کیلو»، تانکهای «تی-۷۲»، خودروهای زرهی پیاده نظام «بی ام پی -۲ »، بالگردهای «می-۱۷ » و سامانههای مختلف ضد تانک خریداری کرده است.
بزرگترین خریدهای ایران از روسیه در دهه ۱۹۹۰ انجام شد؛ زمانی که ایران در حال بازسازی نیروهای مسلح خود پس از جنگ با حکومت بعث عراق بود. دلایل متعددی وجود دارد که نشان میدهد، روسیه در حال حاضر تامین کننده سخت افزار نظامی مناسبی برای ایران است. روسیه هیچ تحریمی علیه ایران ندارد که اکثر کشورهای غربی را از فروش سلاح به تهران منع میکند.
مزیت مهم دیگر برای ایران، هزینه نسبتاً پایین تهیه و نگهداری تجهیزات روسی است؛ برای نمونه، یک تانک «لئوپارد» ساخت آلمان که اخیرا توسط قطر و مجارستان خریداری شده است، حدود ۱۰ میلیون دلار هزینه دارد، در حالی که قیمت واحد تانک «آرماتای» ساخت روسیه حدود ۴ میلیون دلار است. در حال حاضر، برای ایران که از انواع قدیمیتر تی-۷۲ استفاده میکند، این یک ارتقای منطقی خواهد بود، زیرا هم خدمه و هم پرسنل به زمان کمتری برای یادگیری نحوه استفاده از آنها نیاز دارند.
سومین مزیت مهم برای ایران این است که قوانین روسیه شرکتها را موظف به ارائه گزارش در مورد صادرات تسلیحات نمیکند و در واقع محرمانه بودن را تشویق میکند. این با اولویت ایران در مورد امنیت و دفاع همخوانی دارد.
اندیشکده شورای آتلانتیک در ادامه به حدس و گمان در زمینه نوع خریدهای تسلیحاتی ایران از روسیه پرداخت و نوشت، آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا بر این باور است که ایران مایل به خرید جنگندههای «سوخو-۳۰»، جتهای آموزشی «یاک-۱۳۰»، تانکهای «تی-۹۰»، سامانههای دفاع موشکی زمین به هوای «اس- ۴۰۰» و سامانههای موشکی متحرک دفاع ساحلی «کا-۳۰۰ باستیون» است.
این در حالی است که سرلشکر باقری در سفر اخیر خود به مسکو گفت که تهران به جتهای جنگنده، جتهای آموزشی و بالگردهای رزمی روسیه علاقهمند است.
به نوشته این اندیشکده، تمرکز بر سامانههای هوایی قابل درک است؛ هرچند ایران در حال توسعه موشکهای بالستیک و پهپادهای مختلف است، ناوگان متعارف همچنان در جنگهای مدرن نقش اساسی دارد. جنگندههای چندمنظوره جدید و دفاع هوایی تقویت شده در محتملترین سناریوی جنگی ایران، یعنی مقابله با حمله هوایی (رژیم) اسرائیل به تاسیسات هستهای این کشور، حیاتی خواهند بود. تهاجم زمینی بزرگ بسیار بعید است و نیروهای زمینی ایران در حال حاضر توانایی کافی برای انجام عملیات در عراق، افغانستان یا کردستان ایران را دارند.
ایران که دارای ناوگان هواپیماهای متعارف بسیار قدیمی است، به احتمال زیاد به سوخو-۳۰، یک جنگنده دو موتوره و دوسرنشین علاقهمند است؛ بنابراین، تهران ممکن است مجبور شود سوخو-۳۰ را انتخاب کند که یک نوع ارزانتر و پایینتر است.
اما «سوخو-۳۰ اسام ۲» بهترین سفارش ایران خواهد بود. علاوه بر این، اگر ایران بتواند سوخو-۳۵ یک جنگنده دو موتوره تک سرنشینه را دریافت کند، آنگاه سرمایههای هوایی ایران عالی خواهند شد. این دو نوع جنگنده قادر به حمله به اهداف زمینی و سطحی هستند، اما سوخو-۳۵ که در سال ۲۰۱۳ در نمایشگاه هوایی در فرانسه معرفی شد، برای به اصطلاح وظایف برتری هوایی (عملیات هوا به هوا) بهتر طراحی شده است.
با توجه به سامانههای هدف گیری و تسلیحات، سوخو-۳۵ در حال حاضر پیشرفتهترین هواپیما در نیروی هوایی روسیه است. هر سوخو-۳۵ محتمل ایرانی به لطف رادار «اربیس» خود میتواند تا سی هدف هوایی را ردیابی کرده و از فاصله دور با اهداف درگیر شود. با این حال، هزینه مالی بار دیگر یک مانع بزرگ خواهد بود.
با وجود این، ایران ممکن است وسوسه شود که به دنبال گزینه اقتصادیتر باشد و جنگندههای «میگ-۲۹» طراحی شده در دوران شوروی را تهیه کند. هرچند ایران دو اسکادران از انواع قدیمی این جنگنده رادارد، آنها همچنان ستون فقرات ناوگان هوایی هستند.
گزینه دیگر ایران جت یاک-۱۳۰ است. یک هواپیمای آموزشی دو موتوره که میتواند به عنوان یک جنگنده سبک یا هواپیمای پشتیبانی نزدیک نیز استفاده شود. این توسط روسیه ارائه شده، اما با همکاری ایتالیا طراحی شده است. این هواپیما به نیروی هوایی ایران رونق فنی و صنعتی بسیار مورد نیاز خواهد داد.
در حالی که یاک-۱۳۰ نمیتواند با هواپیماهای چندمنظوره مدرن رقابت کند، به غیر از آموزش خلبانان ایرانی، میتوان از این هواپیما برای نظارت بر حریم هوایی کشور و پشتیبانی از نیروهای زمینی استفاده کرد. در حال حاضر، این وظایف توسط هواپیماهای «اف-۱۴» و «اف-۴» انجام میشود که نیاز به جایگزینی فوری دارند. علاوه بر این، نگهداری از یاک-۱۳۰ حتی برای کشورهای کمتر توسعه یافته نیز آسان است و توسط بلاروس، الجزایر، بنگلادش، لائوس، سوریه و میانمار خریداری شده است.
در مورد بالگردهای رزمی، ایران همچنان «بل سوپر کبرای» آمریکایی را در اختیار دارد. برخی نوین شدهاند، ولی با توجه به قابلیتهای قدیمی و کمبود قطعات همه باید به زودی جایگزین شوند.
این اندیشکده در خاتمه نوشت، با این حال، حتی تایید رسمی علاقه به این معنی نیست که سفارش ها برای تجهیزات نظامی روسیه قطعی است و ایران موانع مالی خرید این تجیزات را در نظر دارد.
رهگیری هواپیمای جاسوسی آمریکا نزدیک حریم هوایی روسیه
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد، هواپیمای جاسوسی «ای-۸ سی» متعلق به نیروی هوایی آمریکا در ۳۵ کیلومتری حریم هوایی روسیه بر فراز دریای سیاه پرواز کرد.
این وزارتخانه با صدور بیانیهای در اینباره گفت: «در نهم نوامبر، در بازه زمانی ۱۴:۱۵ تا ۱۹:۲۸، یک فروند هواپیمای جاسوسی اهداف زمینی و کنترل حملات آمریکایی بر فراز دریای سیاه کشف شد.»
به نوشته وبگاه شبکه «ریانووستی» در این بیانیه آمده است که در تمام طول پرواز این هواپیمای جاسوسی آمریکایی بر فراز دریای سیاه، رادارهای روسیه آن را زیر نظر داشته و رهگیری کردند.
وزارت دفاع روسیه همچنین افزود که هواپیمای آمریکایی «ای-۸ سی» که از پایگاه هوایی رامشتاین در آلمان برخاسته بود، ۵ ساعت و ۱۳ دقیقه در حریم هوایی دریای سیاه گشت زنی کرد و حداقل میزانی که به مرزهای هوایی روسیه نزدیک شد، به ۳۵ کیلومتر رسید.
بر اساس این گزارش، این وزارتخانه همچنین امروز (چهارشنبه) به رزمایشهای نظامی آمریکا در دریای سیاه واکنش نشان داد.
به نوشته ریانووستی، وزارت دفاع روسیه، درباره این رزمایشها گفت که در صورت تشدید تنش در منطقه دونباس، احتمال وقوع عملیات نظامی در این منطقه را بررسی میکنند.
در این بیانیه آمده است: «با توجه به اینکه علاوه بر نیروی دریایی آمریکا، قرار است از هوانوردی تاکتیکی، گشتی و راهبردی و همچنین گروههای نیروهای مسلح بلغارستان، گرجستان، رومانی، ترکیه و اوکراین استفاده شود، تحقیقاتی در این باره انجام شده که نشان میدهد، کییف به دنبال راهکار نظامی برای مشکلات جنوب است.»
این وزارتخانه همچنین تاکید کرد، چنین اقداماتی، عاملی بیثبات کننده در منطقه دریای سیاه است که «یکی از اهداف آن توسعه نظامی سرزمین اوکراین است.»
افزایش صادرات نفت ایران به چین در ماه اکتبر
رویترز به نقل از تاجران و شرکتهای رهیابی کشتیها نوشت: واردات نفت چین از ایران به طور متوسط در سه ماه گذشته بیش از نیم میلیون بشکه در روز بوده است، زیرا دریافت نفت ارزان، از خطرات دور زدن تحریمها برای خریداران مهمتر است.
با وجود تحریم ها، خرید نفت ایران از سوی چین امسال ادامه پیدا کرده است. تحریم هایی که اگر اجرا شود، واشنگتن دسترسی کسانی که آنها را نقض کرده اند به اقتصاد آمریکا قطع میکند.
به گفته تاجران و منابع رهیابی کشتی ها، پس از اینکه واردات نفت چین از ایران در ماه های ژوئن و جولای نسبت به رکورد ماه می، کاهش چشمگیری پیدا کرد، پالایشگاههای مستقل چین دوباره از نفت ارزان ایران استقبال کردند، زیرا پکن، سهمیههای جدید واردات اعلام کرده است.
اما لی، تحلیلگر بازار گفت: «تخفیفهای شدید نفت ایران و سهمیههای جدید اعلامی از سوی دولت چین، تقاضا از سوی پالایشگاههای مستقل چین را افزایش داده است.»
وی افزود حاشیه سود بالای پالایش در چین نیز از دلایل افزایش بود.
به نوشته این گزارش، ارزش محمولههای نفتی ایران اکنون به ۱.۳ میلیارد دلار در ماه میرسد و بخش اعظمی از آن به چین فروخته میشود.
ایران در ماه آگوست ۶۶۰ هزار بشکه در روز و در ماه سپتامبر ۵۴۵ هزار بشکه در روز نفت به چین ارسال کرده است. این رقم در ماه اکتبر به ۴۷۰ هزار بشکه در روز افت کرد.
از این روی، متوسط صادرات نفت ایران در سه ماه به ۵۶۰ هزار بشکه در روز رسیده که از بازه ژوئن تا جولای که برابر روزانه ۴۷۸ هزار بشکه بود، بیشتر است.
صادرات نفت ایران در ماه می به ۷۳۰ هزار بشکه در روز رسیده بود. متوسط صادرات ایران تا پایان ماه اکتبر در سال جاری به ۵۶۲ هزار بشکه در روز رسیده است.
به گفته تاجران، نفت خام ایران که حدود ۶ درصد از واردات نفت خام چین را به خود اختصاص میدهد، در حال حاضر به عنوان نفت عمان، امارات متحده عربی و مالزی به چین صادر و از برزیل و غرب آفریقا خارج میشود.
رویترز به نقل از تاجران نوشت، نفت ایران با ۴ تا ۵ دلار تخفیف نسبت به قیمت نفت برنت برای تحویل و حدود ۶ تا ۷ دلار کمتر نسبت به نفت معیار خاورمیانه یعنی عمان فروخته میشود.
وزارت خانه چین بدون اشاره به جزئیات محمولهها به رویترز گفته است، روابط تجاری عادی میان چین و ایران باید مورد احترام باشد.
این وزارتخانه اعلام کرد، چین از آمریکا میخواهد که تحریمهای یک جانبه غیرقانونی را در اسرع وقت لغو کند.
یک مقام ارشد آمریکایی در ماه سپتامبر به رویترز گفته بود واشنگتن از خرید نفت چین از ایران آگاه است و دیپلماسی را به عنوان مسیری موثرتر برای رسیدگی به نگرانیهای ما" انتخاب کرده است.
ارسال محمولههای نفت ایران به چین در ماههای ژوئن و جولای به علت محدود شدن معاملات نامنظم تجاری و توقف مجوزهای واردات پالایشگاههای مستقل کاهش یافت.
به گفته ورتکسا مدیر بازرگانی مستقر در چین، در فاصله زمانی بین ژوئن و سپتامبر، حدود ۷ میلیون بشکه نفت به مخازن تضمینی منتقل شد تا سهمیه ماه اکتبر پکن منتشر شود.
این بشکههای نفت در نهایت در ماه اکتبر به استان شاندونگ، مرکز مستقل پالایش چین، انتقال یافتند.
سفر وزیر دفاع عراق به عربستان به دعوت محمد بن سلمان
وزیر دفاع عراق در راس هیاتی نظامی از افسران این وزارتخانه وارد عربستان شد.
به گزارش سایت النشره، جمعه عناد سعدون، وزیر دفاع عراق در راس هیاتی از این وزارتخانه بنا به دعوت رسمی محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع عربستان وارد ریاض شد.
در استقبال از سعدون و هیات همراهش، شاهزاده خالد بن سلمان بن عبدالعزیز معاون وزیر دفاع عربستان قرار داشت.
در این دیدار راههای تقویت روابط دو جانبه، همکاری در زمینه دفاعی و نیز مسائل مشترک از جمله منافع دو کشور بررسی شد.
بیانیه پایانی نشست دهلی با تاکید بر تشکیل دولت فراگیر در افغانستان
مقامهای ارشد امنیتی هشت کشور، در بیانیه پایانی نشست افغانستان در هند تاکید کردند که خاک افغانستان نباید به پناهگاه، مکانی برای آموزش، برنامهریزی یا هرگونه اقدامات تروریستی تبدیل شود.
به گزارش افق نیوز، این نشست منطقهای امروز (چهارشنبه) به ریاست آجیت دوال، مشاور امنیت ملی هند و با حضور مشاوران امنیت ملی و دبیران شوراهای امنیت از هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان برگزار شد. چین و پاکستان دعوت هند را نپذیرفتند.
هندوستان تایمز نوشته است، بر پایه بیانیه منتشره در نشست امروز در مورد وضعیت در حال تحول افغانستان، به ویژه وضعیت امنیتی و پیامدهای منطقهای و جهانی آن بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
شرکت کنندگان در این نشست بر حفظ تمامیت ارضی افغانستان تاکید و با مداخله قدرتهای خارجی مخالفت کردند.
مشاوران امنیت ملی و دبیران شورای امنیت ملی کشورها همچنین خواستار همکاری جمعی در برابر تهدید رادیکالسازی، افراطگرایی، جداییطلبی و قاچاق مواد مخدر در منطقه شدند و بر ضرورت تشکیل یک دولت باز و واقعاً فراگیر که خواست همه مردم افغانستان باشد، تأکید کردند.
آنها همچنین تمام فعالیتهای تروریستی را به شدت محکوم و بر تعهد قاطع خود برای مبارزه با تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن تاکید کردند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان با استقبال از نشست امنیتی هند درباره وضعیت افغانستان از کشورهای شرکت کننده و دیگر کشورها خواست که «امارت اسلامی» را به رسمیت بشناسند؛ تاکنون هیچ کشوری دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است.
یکی از شرایط شناسایی بینالمللی طالبان که از سوی کشورها مطرح میشود، تشکیل دولت فراگیر در افغانستان است.
در گزارش شورای امنیت ملی روسیه آمده است که شرکت کنندگان در نشست، حملات تروریستی در ولایات و شهرهای مختلف افغانستان را محکوم و تاکید کردند که خاک افغانستان نباید برای پناه دادن و آمادهسازی تروریستها یا برای طراحی و تامین مالی اقدامات تروریستی استفاده شود. طرفین همچنین بر تعهد قاطع خود برای مقابله با تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن از جمله تامین مالی چنین فعالیتهایی، رادیکالسازی و زیرساختهای تروریستی، تاکید کردند.
گفته میشود، شرکتکنندگان در این رایزنیها در مورد وضعیت افغانستان به ویژه در زمینه امنیت و پیامدهای منطقهای و جهانی آن بحث و گفتوگو کردند. از جمله موضوعات مورد بحث، وضعیت سیاسی و انسانی کنونی در این کشور، تهدیدهای تروریستی، افراط گرایی و قاچاق مواد مخدر از قلمرو آن است.
در این گزارش آمده است: در جریان رایزنیها، مشاوران امنیت ملی و دبیران شورای امنیت بر حمایت قاطع خود از افغانستان صلحآمیز، امن و باثبات و همچنین بر احترام به حاکمیت، وحدت و تمامیت ارضی و همچنین عدم مداخله در امور داخلی آن، تاکید کردند.
شورای امنیت ملی روسیه در پایان اعلام کرد: حضور تمام قشرهای جامعه در ساختار اداری و سیاسی، شرط لازم برای موفقیت روند آشتی ملی در افغانستان است.
پس از آنکه دولت بایدن پایان عملیات نظامی آمریکا در افغانستان و آغاز خروج نیروهایش را اعلام نمود، طالبان حملهای را علیه نیروهای دولتی افغانستان آغاز کردند. در پانزدهم اوت، طالبان بدون مواجهه با هیچ مقاومتی وارد کابل شدند و ظرف چند ساعت، کنترل کامل پایتخت افغانستان را به دست گرفتند. اشرف غنی، رئیس جمهور وقت افغانستان، گفت که برای جلوگیری از خونریزی، از سمت خود کناره گیری کرده و متعاقباً از کشور گریخته است.
در ششم سپتامبر، طالبان گفتند که کنترل کل کشور را به دست گرفتهاند و یک روز بعد، حکومت موقت جدید خود را اعلام کردند. با این حال، این دولت هنوز رسمی توسط هیچ یک از کشورهای جهان به رسمیت شناخته نشده است.