بین الملل تابناک: دور جدید مذاکرات هسته ای در وین میان ایران و گروه 4+1 از روز گذشته آغاز شده و امروز جمعه نیز مذاکرات بر سر متون پیشنهادی و خواستههای ایران در گفتوگوهای وین که با هدف رفع تحریمهای ظالمانه جریان دارد، در سطوح و فرمتهای مختلف، در حال پیگیری است.
یک منبع مطلع در گفتوگو با خبرنگار فارس، گفت: سه کشور اروپایی عضو برجام که بعد از ارائه پیشنهادهای ایران واکنشهایی منفی را اتخاذ کرده بودند، از مواضع خود عقب نشینی کرده و وارد مذاکره درباره پیشنهادهای ایران شدند.
وی این تغییر رویکرد سه کشور اروپایی عضو برجام در این مذاکرات را نخستین پیروزی ایران در نبرد وین خواند و افزود: در این دور طرفهای غربی اسیر ابتکار عمل ایران شد و در مقابل عملگرایی ایران مجبور به پذیرش واقعیات شدند.
این منبع مطلع در عین حال به تلاشهایی که سه کشور اروپایی در این مدت در راستای تخریب روند مذاکرات با سه هدف مشخص امتیازگیری از چین و روسیه، امتیازگیری از ایران و امتیازگیری از اتحادیه اروپا به نمایندگی انریکه مورا و جوزپ بورل صورت دادند نیز اشاره کرد و گفت که شنیدهها حاکی از آن است که اتحادیه اروپا از فشار اعمالی از ناحیه سه کشور اروپایی به شدت ابراز نارضایتی کرده است.
به گفته این منبع مطلع پس از شکست آمریکا و شرکایش در همراه سازی کشورهای منطقه همچون ترکیه و امارات عربی متحده و همچنین چین و روسیه (دو شریک همسوی ایران در مذاکرات) و پس از شکست آمریکا در افزایش فشار تحریمی و تاثیرگذاری بر ایران از طریق معتبرسازی تهدید، طرفهای غربی بیشتر به میز مذاکره فکر میکنند تا همراهی با آمریکا.
روند مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۴ درحالی ادامه دارد که برخی رسانه های نزدیک به طرف های اروپایی همچنان در حال ایجاد جو روانی در اطراف نشست وین هستند.
ساعاتی پیش رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نام وی را فاش نکرد، مدعی شد: "مذاکرهکنندگان ایرانی در وین پذیرفتهاند که مذاکرات بر اساس محتوای متونی که تا خرداد ماه امسال مورد توافق قرار گرفته بود، ادامه پیدا کند."
ادعای رویترز به نقل از این منبع ناشناس درحالی صورت می گیرد که علی باقری کنی رئیس تیم مذاکره کننده ایران پیش از این تاکید کرده بود که مذاکرات گذشته تنها در قالب یک پیش نویس مدنظر قرار می گیرد.
در همین حال یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران با رد ادعای رویترز گفت: ایران در گفتگوهای دو جانبه با چین اعلام کرده که متن شش دور قبلی مذاکرات وین قابل احترام است اما چون بر سر آن توافق نشده، قابل مذاکره خواهد بود. بر همین اساس بندهایی از متن که مغایر با توافق ۲۰۱۵ است و یا تامین کننده آن نیست، باید تغییر کند.
«رابرت مالی» نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، بار دیگر درخواست واشنگتن برای مذاکره مستقیم با تهران را تکرار کرد.
وی با بیان اینکه برگزاری مذاکرات غیرمستقیم باعث پیچیده شدن روند رایزنیها شده است، گفت که مذاکرهکنندگان آمریکایی آماده دیدار با دیپلماتهای ایرانی «در هر زمان و مکانی» هستند.
مالی افزود که ما آماده دیدار مستقیم با ایرانیها هستیم و آن را بهتر از مذاکرات غیرمستقیم میدانیم. ما با یک امر بسیار پیچیده، بیاعتمادی شدید و قابلیت بالای سوء تفاهم روبهرو هستیم.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص احتمال رویارویی نظامی با تهران در سایه تشدید تنشها میان ایران و اسرائیل، گفت: «ما به مسیر دیپلماسی امتیاز میدهیم و معتقدیم که این بهترین راه است. این برای ما بهترین گزینه است و به اعتقاد ما این برای ایران نیز بهترین گزینه است، اما آنها باید در این خصوص تصمیم بگیرند».
وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که تمامی شرکت کنندگان در مذاکرات مربوط به احیای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هستهای ایران که روز پنج شنبه ازسر گرفته شد، قصد خود برای بکار گیری حداکثر تلاش خود برای مشخص شدن گامهای نهایی در جهت بازگرداندن این توافقنامه مهم بین المللی به همان شکل اولیه آن و بدون هیچ اضافات یا استثنائی را مورد تأیید قرار دادند.
وزارت خارجه روسیه یادآور شد که در پایان نشست روز پنج شنبه وین، تصمیم گرفته شد تا مشارکت فشرده طرفین، از جمله در سطح کارشناسی در چارچوب گروههای کاری ویژه در زمینه لغو تحریمها علیه ایران و مسائل هستهای ادامه پیدا کند و مقامات مسکو امیدوارند که این تلاش جمعی به نتیجه مورد قبول همه طرفین منجر شود.
"ماریا زاخارووا" سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه روسیه نیز روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که طرف روسی امیدوار است که مذاکرات وین درباره احیای توافق هستهای با ایران نتیجه بخش باشد.
وی یادآور شد: «تشکیل گروههای کاری ویژه که به اقدامات مشخص در جهت تحقق کامل برجام خواهد پرداخت، نشان دهنده آمادگی همه طرفین شرکت کننده در رایزنیها برای نتیجه بخش بودن تلاشهای بدون وقفه در این زمینه است و این مسئله در گزارشاتی که به پایتختهای کشورهای شرکت کننده در برجام ارائه شده، مشخص است.»
زاخارووا تأکید کرد که صرفاً روسیه هیچ راهی به جز این نمیبیند که روی رایزنیها متمرکز شده و با تکیه بر تجارب بدست آمده قبلی برای نتیجه بخش بودن مذاکرات آتی تلاش کرد. وی همچنین افزود: «طرف روسی از آمریکا و ایران میخواهد تا با برداشتن گامهای مشخص و هماهنگ در جهت احیای کامل توافق هستهای، به این مسئله کمک کنند و ما امیدواریم که این حرکت پویا موفقیت آمیز باشد.»
منابع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران میگویند که طرفهای مقابل خواستههای ایران را در راستای دستیابی به توافق برای احیای مفاد برجام شناسایی کرده و قرار است جزئیات آن در گفتوگوهای روزهای آتی مورد بحث قرار گیرد.
نخستین جلسه کارشناسی دیروز (پنجشنبه) عصر پس از نشست کمیسیون مشترک برجام با محور لغو تحریمها به صورت دو جانبه با اتحادیه اروپا برگزار شد و امروز هم کارگروه هستهای با نمایندگان گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا مذاکره خواهد کرد. علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد کشورمان هم دیدارهایی را به صورت دو جانبه و چندجانبه با طرفهای مقابل خواهد داشت.
این در حالیست که رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران دیروز در اظهارنظری گفته بود؛ این که ایران تمام مصالحه های ما را دریافت کند اما تمام مصالحه هایی را که در وین ۶ پذیرفته بود، رد کند و بعد خواسته های بیشتری را هم از آمریکا یا کشورهای دیگر داشته باشد و انتظار داشته باشد که چنین طرحی پذیرفته شود کاملا بی معنی است. طرفهای اروپایی عضو برجام هم همسو با سیاستهای کاخ سفید، در چند روز گذشته نسبت به متون پیشنهادی ایران موضع گرفته و غیرقابل پذیرش خوانده بودند.
پیشنهادات ایران روی میز طرف ها مقابل
اما شنیدهها حاکیست که متون پیشنهادی و خواستههای ایران که عمدتا بر رفع تحریمها و ضمانت از طرف مقابل نظارت دارد، به رغم هیاهوهای تبلیغاتی همچنان روی میز قرار دارد، هیچ تجدید نظری در موضع ایران صورت نگرفته و پیش نویسهای پیشنهادی پس گرفته نشدهاند. طرفهای مقابل هم پذیرفتند که به تفصیل درباره مطالبات ایران گفتگو کنند
میخائیل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روس در همین رابطه در توئیتی نوشت که ایده های جدید ایران باید به درستی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و این یک اصل در دیپلماسی چندجانبه است. وی افزود: دلایلی برای این باور دارم که ایران در نشست کمیسیون مشترک برجامعملگرایی زیادی از خود نشان داد. همین امر برای سایر شرکت کنندگان در گفتگوهای وین الزامی است و از طریق تلاش های عملی مشترک، ما شانس واقعی برای موفقیت داریم.
دور تازه گفتوگوهای رفع تحریمها از دیروز پس از یک هفته وقفه، با آغاز کمیسیون مشترک برجام از سرگرفته شده است. وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران در وین است که برای دست یابی به توافق خوب مذاکره کند.
حسین امیرعبداللهیان در یادداشتی نوشته است: طرفهای غربی باید بدانند در هشت سال گذشته به اندازه کافی حرف زده شده و وعده بی عمل دادهاند، اما امروز وقت عمل است و ما برای رسیدن به توافقی جدی و خوب تلاش میکنیم.
وی افزود: برنامه هستهای ایران کاملا صلح آمیز است، اما رفع نگرانی هستهای ادعایی طرفهای غربی با رفع کامل تحریمهای برجامی ارتباط مستقیم دارد.
امیرعبداللهیان ادامه داد: هر چند تردید داریم که آیا طرف غربی اصولا آماده رفع تحریمها است یا اینکه صرفا به دنبال رفع یکطرفه نگرانیهای خود است، اما اگر طرف غربی مذاکرات با حسن نیت، ابتکار عمل و ایدههای سازنده در ادامه مذاکرات حضور یابد، یقینا شاهد پیشرفت سریع مذاکرات خواهیم بود.